LüĞƏTDƏ gedəN İXTİsarlar
Yüklə 6,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
Ürəyinazik firəyinazik bax ürəyiyumşaq ürəyiincə bax ürəyiyuxa ürəyitəmiz bax safurəkli ürəyiyuxa bax ürəyiyumşaq ÜRƏYİYUMŞAQ [Əbdülqadir:] Yox, bura mənim kimi ürəyiyumşaq adamın yeri deyil (Ə.Hacızado); İNCƏQƏLB(Lİ) Ma hirə incəqəlbli, təmiz, olduqca həssas bir qız idi (Y.Şirvan); QƏLBİNAZİK Özün çox qəlbinaziksən, hamını da elə bilirsən (M.S.Ordubadi); RƏHMDİL Mən senin bir
fıq); ÜRƏYİNAZİK [Rəşid:] Ilamı bilir ki, mən necə ürəyinazik adamam, heç qarışqaya da qəsd eləmərəm... (M.İbrahimbəyov); YUXAÜRƏKLİ [Nazlı:] Mən sən düşün düyün qədər de yuxaürəkli deyiləm (Ə.Kə rim); ÜRƏYİİNCƏ, ÜRƏYİYUXA.
Bu üsul ilə nə qədər şar salmışam, özüm de hesabını itirmişəm (S.S.Axundov); ÇƏM
yerini, evin-eşiyin çəmini öyrədin (C.Mem- mədquluzadə); DÜSTUR Həmən bu düs
bəlaya (S.Vurğun); QANUN ..hər bişmişin öz qanunu və öz xasiyyəti var (C.Memməd- quluzade); QAYDA [Şahbaz boy:] Gələn il bir özgə qayda ilə paltar geyəcəklər (M.F.Axundzadə); MİNVAL [Qarovulçu:] Bu minvalla hökumətin iki yüz otuz üç pud ununu oğurlayıblar (H.Abbaszadə); SİS TEM [Qubernator:] Yox, bu sistemdir, plan- 384 Üz dır (C.Cabbarlı); TƏHƏR [At:] ..bir də po laddan bir bıçaq qayırtdırsın, sonra mən sənə
münaqişə təriqi ile yazdığı sonrakı məqalə lərində əsas yanlış fikrini bir az da dərinləş dirdi (M.İbrahimov); TƏRZ Arvad gözucu vərəqəyə baxıb, iri ağzının qalın dodaqlarını iyrənc bir tərzdə büzdü (H.Seyidbəyli); VASİTƏ Mirzə Səfər eşitmişdi ki, şeir yaz maq üçün iki vasitə lazımdır: xəlvət otaq və bir şüşə şərab (Ə.Haqverdiyev); VƏCH
dəxi bu dildən başqa qeyri bir dil axtarmağa hacət qalmadı (C.Məmmədquluzadə); VƏ
ilə sizləri bəlkə qaranlıq aləmindən çıxardı (C.Məmmədquluzadə); YOL (dan.) [Həcər xanım:] Onda bircə yol qaldı (S.S.Axundov); METOD, TAKTİKA (bax). ÜSUL-İDARƏ (dövlət quruluşu) [Qızıl Arslan:] Torpaq quruluşu işlərini dəyişmək istəsək, hökumət və dövlət üsul-idarəsini dəyişməliyik (M.S.Ordubadi); EHKAM La kin burada, bu ehkamda sinfi ayrı-seçkilik var idi; məzlum və zalım var idi; məhkum və hakim var idi (S.Rəhimov); QURULUŞ Dövlət quruluşu belədir, məmləkətdə qo yulmuş qanunların hamısı zəncirin həlqəsi kimi bir-birinə bənd olubdur (M.S.Ordubadi). üsyan bax qiyam ÜSYANÇI, ASİ, QİYAMÇI (bax) ÜŞÜMƏK Küçələrdə it soyuqdan zin gildəyir, üşüyür (A.Səhhət); DİŞİ DİŞİNƏ DƏYMƏK [Nazı əri Mirzə Çopurova:] ..özünə bir isticə çul toxusaydın., bir ocağı keçmiş yoxsul, yağışlı rüzgarda, həmin çu luna bürünərdin... nimdaş paltonun içində di şin dişinə dəyməzdi!.. (S.Rəhimov); BUYUX- MAQ, DONMAQ (bərk üşümək), VİCƏ- LƏNMƏK (vüngülvari üşümək). ÜZ Bu mənzərəni görən Cahangirin hid dətli üzü birdən şən bir təbəssümlə parladı, dodaqları açılaraq, şaqqırtılı bir qəhqəhə qopdu (Çəmənzəminli); BƏNİZ O zaman bu gözəl çıraq kimi Leyla müəllimənin bü tün üzünə işıq salır və solğun bənizində so yuq bir mehribanlıq görürdük (M.İbrahimov);
zəif, xiffət eləməkdən bət-bənizi qaçıb (Çəmənzəminli); CAMAL Mən səni xoşla yıram ən gözəl şeir kimi; Görürəm camalını, menə görünməsən də (M.Rahim); ÇÖHRƏ Nurlu yerində sakit otursa da, çöhrəsi gülürdü (H. Abbaszadə); DİD AR (arx.) Tale yarı yar dan aralı saldı; Öksüz ruhum didarə həsrət qaldı (H.Cavid); QABAQ (arx.) Büllur bu xaq, lalə yanaq, ay qabaq; Şahmar zülfü pəri şanlar dolanır (Aşıq Ələsgər); LİQA (kl.əd.) Göstərdi mahi-ruzə üfüqdən liqasını; Çəkdi azançılar da obaşdan səlasını (A.Səhhət);
qəlbi qara; Çəkdi yaşmağını o gül rüxsara (M.P.Vaqif); RÜ(U)X (kl.əd., şair.) Xəti rey- hanüdür gər kim, göyərmiş kövsər üstünə; Və ya rüxundən ayətdir oxunmuş bedr ilə ayə (Nəsimi); SİFƏT Qaraşın sifətini çulğayan kədər o qədər qalınlaşdı ki, az qala ata oğlu nun sifətini tanımamaq dərəcəsinə gəldi (Ə.Vəliyev); SİMA Əvvəlki şirin xəyallar və xoş ümidlər [Fikrətin] simasını örtdü (M.İbrahimov); SURƏT O saat Qaraoğla nın vahiməli, pırtlaq gözləri və çapıq surəti gözlərinin önündə dururdu (S.S.Axundov);
baharın?! Ey canlı çiçək, örtülü qalsınmı iiza- rın?! (M.Hadi); VƏCH (kl.əd., şair.) Leyk hanı səndə bəsirət gözü; Ta görəsən vəchi- dilarasım?! (M.Ə.Sabir),
şıb, ..dəyirmi stolun arxasında əyləşdirdi, özü do onunla üzbəüz oturdu (H.Abbaszade);
Başından keçəni danışır bizə (S.Vurğun); QABAQ-QƏNŞƏR [Veliş:] Elə ki, qabaq- qənşər oturub şirin söhbətə başladıq.. (Ə.Ve- Ü zar liyev); NƏFƏS-NƏFƏSƏ Tahir [Lətifə ilə] ııəfəs-ııəfəsə dayandı (M.Hüseyn); RUBƏRU Dün mənimlə rubəru buldu nigar, oldu rəqib (Xetayi); ÜZBƏSURƏT Rəiyyət Vəliş Qarabağın məşhur mülkədarı İsmayıl bəylə üzbəsurət oturub danışır (Ə.Vəliyev); ÜZ- ÜZƏ Bir azdan o, sədrlə üz-üzə dayanmışdı (X.Hasilova); QABAQ-QABAĞA (bax). ÜZƏNGİ, RİKAB Abbas əhd eləmişdi ki, Gülgəz Pəriyə çatıb onu kəcavəyə mindi rəndə onun
sin. Abbas sözünü qurtarıb Gülgəz Pərinin rikabmı basıb, ata mindirdi (“Abbas ve Gül gəz”).
ÜZGÜÇÜ [Gimon:] Üzgiiçii qorxusuz üzər həmişə (A. Şaiq); DALĞIC (su keçir məyən paltarla su altında üzən üzgüçü) Xilas etmə stansiyası heyətinin starşinası, 1-ci də rəcəli dalğıc Mixail Arzamaskin kursu dəyi şib hadisə yerinə dalğaların istiqamətində yaxınlaşmağı əmr etdi (Qəzetlərdən); QƏV-
üzmək istədim (B.Vahabzadə); ÜZÜCÜ Hərçendi Yasəmən çox üzücü idi, amma bu iti axan, daşları və böyük kolları yumalayan seldə üzmək mümkün deyildi (S.S.Axun- dov).
ÜZGÜN [Zakir] sonra üzgün bir halda cavab verdi (H.Seyidbəyli); HALSIZ [Meh riban] çox halsız idi (S.Hüseyn); ÜZÜK [Kərəm:] Derdü qəm çəkirəm, üzüyəm, üziik (“Əsli və Kərəm”); ƏZGİN, ƏZİNİK,
xan döşünü oli ilo basaraq, qızışmış müha kiməsini toplamaq, üzrlü bir bəhanə ilə içəri girmək üzərində dayandı (S.Rəhimov); MƏZUR [Şeyx Senan:] Meni, şeyxim, ba ğışla, məzurim; Çünki məğrur, həm də mən- vurim (H.Cavid); SƏBƏBLİ.
Yüklə 6,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|