bəhri
-bipayan
kimi; Səslənir çalxana-çal
xana, dağlar! (S.Vurğun);
HÜDUDSUZ
Hüdudsuz
mavilikdən tərlan ayrılarını heç?
(R.Rza);
UC-BUCAQSIZ İnandığım ərən
lərin birini;
Uc-bucaqsız
bir səhradan tap
mışam (Ə.Cavad);
SONSUZ.
UCUZ (
qiyməti az)
Çox
ucuz
qiymətə hər
şey satıram; Ay alan! Memlekəti-rey satı
ram! (M.Ə.Sabir); DƏYƏR-DƏYMƏZİNƏ
[Əkiz:] Hər halda, o, bənnadır; Evin qiymə
tini bilir.
Dəyər-dəyməzinə
verməz (H.Ab-
baszade);
KƏMBAHA
(köhn.).
uçaq
bax
təyyarə
1. UÇ AĞDAN
(bot.),
UÇAĞANOTU
(ot bitki)
2. UÇAĞAN (
zool
.),
XANIMBÖCƏYİ,
PARƏBİZƏN
(xallı böcək)
3. UÇAĞAN, İTİ UÇAN
II. UÇMAQ (
quşlara aid)
Dağın baş tə
rəfmə yaxın bir yerdə qartallar
uçurdu
(Mir
Cəlal);
QANADLANMAQ Qırğı... dərhal
qanadlanaraq
Cəfər əminin çiyninə qondu
(H.Nəzərli);
QANAD AÇMAQ
(şair.)
Azadlığın böyük qəlbi qartal kimi
qanad
açır
(S.Vurğun); QANAD ÇALMAQ Asta
qanad çalın
qafil telləri; Hayıfdır, salarsız
düzə, dumalar (M.P. Vaqif);
SÜZMƏK
(səs
siz uçmaq)
Təsbeh kimi qatarınız düzərsiz;
Havalanıb
ərş üzündə
siizərsiz
(M. V. Vidadi).
2. UÇMAQ
(təyyarəyə aid) Uçur
dağıda
raq buludu lay-lay; Təyyarə göylərin yeddi
qatında (B.Vahabzadə); QANADLANMAQ
Təyyarə dairələr cızaraq yüksəklərə
qanad
landı
(Ə.Məmmədxanlı).
I I I . UÇMAQ, DAĞILMAQ, YIXIL
MAQ
2. uçmaq
bax
dağılmaq 1
III uçmaq
bax
cənnət
I UÇUQ ...balaca kəndin
uçuq
evlərində
səngər tutub pusquda durmuşdular (M.Hü
seyn); DAĞINIQ
Dağınıq
və uçuq evləri
görərkən., yolçunun ürəyi sıxıldı (Ə.Mom-
mədxanlı); SÖKÜK Köhnə bir evciyəz gör
düm, içi toz, torpaq;
Sökük
divarları var hisli,
paslı (S.Vurğun);
VİRAN Açdı mənə dərdli
Ucuz
ağac;
Viran
bağın məlalını (M.Rahim);
DAĞILMIŞ, UÇULMUŞ, YIXIQ.
II UÇUQ, HERPES
(qızdırma və başqa
səbəbdən dodaqlara çıxan qabarcıqlar)
uçurmaq
bax
dağıtmaq
1. UÇURUM
Uçurumlardan
qalxan at
fınxıraraq inləyə-inləyə addımlayırdı (S.Rə-
himov); SILDIRIM [Koroğlu] atı vurub
sıl
dırımın
kənarına gəldi (“Koroğlu”); VƏRTƏ
(kl.əd.)
Qəm rahnümun oldu, mənimki belə
düşdü! Dil
vərteyi-x
un oldu, mənimki belə
düşdü! (M.Ə.Sabir); YARĞAN Abış hamı
dan qabaqda gedir, bataq, su,
yarğan
olanda
arxadaşlara xəbər verirdi (Mir Cəlal).
2. uçurum
bax
təhlükə
3. uçurum
bax
ziddiyyət 1
I UDMAQ Qoca hülqumunda düyünlənən
iri bir tikəni
udan
kimi oldu (M.Hüseyn);
HƏZM-RABEDƏN KEÇİRMƏK ..plovu,
halvanı, küncələri
həzm-rabedən keçirən
dövlətlilər və mollalar idi (H.Sarabski).
II UDMAQ Amma cütlər, doğrudan da
dalbadal gəlir, bəzən özündən xeyli geri qal
mış yoldaşı yenə
udurdu
(M.Hüseyn); BAS
MAQ
(güləşdə)
..o
basdığı
uşaqlar tamam
çolma-çocuq idilər.. (M.F.Axundzadə);
QA
LİB GƏLMƏK/ÇIXMAQ [Sevinc:] Bu
mübarizədə
qalib çıxmaq
üçün gərək ağlın
iti olsun, qolun da güclü (Z.Xəlil);
QƏLƏBƏ
ÇALMAQ/QAZANMAQ [Dilarada] əda
lətin, haqqın
qələbə çalacağına
möhkəm bir
etiqad vardı (M.lbrahimov);
APARMAQ
(məc.)
[Sərvinaz Firuzəyə:] Çəkişmirəm,
aparsam
da verməyəcəksən.. (İ.Əfəndiyev);
MƏĞLUB ETMƏK.
1. UDUZMAQ [Xasay:] Düşmən qazaq-
lar, biz
uduzarıq
(R.Rza); BAXT AL AMAQ
(müxtəlif mənalarda)
[Xortdan:] Sənin bank
da nə qədər pulun var, hamısını
baxtaladı
(Ə.Haqverdiyev); BASILMAQ
(güləşdə)
Heç kəs onu tanımasa da, Həmid bu qədər
camaatın qarşısında
basılmaq
istəmirdi
(H.Abbaszadə);
MƏĞLUB OLMAQ Tahirə
də elə bil Baharın qarşısında
məğlub oldu
(B.Bayramov).
Uduzmaq
377
/
