M ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 0 MƏHƏMMƏd tagi
Yüklə 376 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İKİ məmləKətin hərçənd üsuli- idareyi-m əşrutə və bir-birindən ayrıdır.
- O rta d a K i m ə m ə lə K ə tlə r h a n s ıla r d ır
- K r a llığ ı- n m mərKəzi Derezden, V urtem burq K r a llığ ııu ıx mərKəzi
MəmləKət nəyə deyirlər? B ir hÖKmdarın təhti-təsərrüfündə bulunan öIkəIə- rin və şəhərlərin m əcm usuna məmləKət deyilir. 0 məm- ləKətlərin hÖKmdarlarına hər birinin qüdrət və q ü w ə ti- nə görə və məmlƏKətinin vü sət və m əm uriyyəti səbəbilə im perator, yəni şahənşah, кга1, yəni padşah, prins - əmir xitab olunur. Y er ü z ü n d ə hÖKumətlər neçə qism ə ay rılırlar? Y er üzündə hÖKÜmətlər üç qismə təqsim olunur. B irinə höK um əti-m üstəqillə, birinə hÖKuməti-məşrutə və birinə hÖKuməti-cümhuriyyə deyilir. HÖKuməti-müstəqillə nədir? HÖKuməti-müstəqillə odur kİ, ümurati-məmləKət və nizami-dövlət hÖKumətin Öz rəyinə məxsus olub və onun əmrinə heç kəs müdaxilə edə bilməz. HÖKuməti-məşrutə nədir? H öK um əti-m əşrutə odur Kİ, əhali tərəfin d ən b ir ne- çə vəKİllər in tix ab olunub, m illət və m əclisi nam ində b ir m əclisi-m əbusan təşKİl olunur. Bu məclis üzvləri dövlət tərəfin d ən ic ra olunan qanun və nizam ata nəzarət və diqqət edirlər. H ər b ir m ühüm işlərdə m illət m əclisinin im zası olm asa, hÖKumət onu icra edə bilməz. HÖKuməti-cümhuriyyə nədir? HÖKuməti-cümhuriyyə odur Kİ, bir neçə nəfər rəis ƏKSəriyyət ara ilə və müəyyən vədə ilə rəyasətə müntə- xəb. olur. Onların da birincisinə rəisi-cümhuri xitab olunur. A vropa qitəsində neçə məmləKət var? Avropa qitəsində bugüriKÜ gündə on doqquz məm- ləKət vardır Kİ, onların dördü şimalda, altısı ortada, doqquzu cənubdadır. ŞimaldaKi məmləKətlər h an sılard ır? 1) A vropam n şimalındaKi dörd məmləKətdən əw ə- lim ci dövlət R usiyanın A vropayi-rusi adlanan məmləKƏ- tid ir Kİ, bu məmləKət A vropam n nisfindən (yarısm dan) böyÜKdür. Və p ay tax t şəhəri İKİdir. B irisi Neva nəhri K ənarında P eterb u rq şəhəri və b irisi n ü fu sd a (əhalinin sayına görə) və ticarətd ə R usiyanın üm də şəhərlərinin ə w əlim c isi hesab olunan MosKva şəhəridir. V arşava, XarKOV, Odessa, Saratov, N ijni Novqorod, Qazan, Hacı- tə rx a n şəhərləri m əşhur bələdələrindəndir. R usiya döv- lətin in hÖKÜməti' hÖKÜınəti-müstəqillədir. 2) İsveç və Norveç höK um ətidir Kİ, bu məmləKət SKandinav silsileyi-cibal ilə fəsl olunub. İkİ hissəyə ayrı- lır. M əğ ərri-h Ö K Ü m ət İKİdir. B irisi İsveç qism ində M ular gölü K ənarında StoKholm və b irisi N orveç qism ində K ri- stiy an iy a şəhəridir. Bu İKİ məmləKətin hərçənd üsuli- idareyi-m əşrutə və bir-birindən ayrıdır. A m m a Isveç höKmdarı N orveç Kralına hÖKm edir. V ardus, Q unburq, M alm u, K arlstq ro n a şəhərləri m əşhur nəhərlərindəndir. 3) DanimarKa hÖKÜməti-məşrutəsidir. MərKƏzi- hÖKÜmət islan d adasında vaqe KopenhaK (Kopenhagen) şəhəridir, A vropada Islanda və AmerİKada Q relandiya adası b u höKÜmətln tə h ti-təsə rrü fü n d ə d ir. A lburq, Di- burq, Odanse şəhərləri və İslanda adasında R İK yavİK şə- h əri m əşhur bələdələrindəndir. 4) İn g iltərə, yainKİ İngllis məmləKətidir к1, BöyÜK B ritan iy a və Irla n d ad aları ilə və Şotlanda adasm dan və O rtad və H ibrid k İ ç İ k adalarından ib arətd ir. Ingilis hÖKÜməti hÖKÜmətl-məşrutədir. HÖKmdarı p arlam en tin , yəni m illət m əclisinin rü sx ə tilə hÖKm edir. P a y ta x t şəhəri B ritan iy a adasında Taym s, b ir özgə iba- rətlə P im za nəhri Kənarında London şəh ərid ir Kİ, vüsət və m əm uriyyətdə, sənaət və ticarətd ə dünyada mövcud olan şəhərlərin b irin cisid ir. London şəhərindən Keçəndə L iverpul şəhəri İngilis dövlətinin b irin ci bələdəsidir. D ublin şəhəri Irlan d a adasının mərKəzidir. M ançestr, P risto l, Bermenqam, E denburq, Beld- fa st, Lidis şəhərləri m əşhur bələdələrindəndir. O rta d a K i m ə m ə lə K ə tlə r h a n s ıla r d ır ? A vropanın o rtasın d a vaqe olan a ltı məmləKətdən b iri F ran sa cüm huriyyətidir. K ürsiyi-idarəsi Sen nəhri Kənarında və KÜreyi-ərzdə h ər b ir cəhətdən mÜKəmməl su rətd ə sayılan şəhərlərdən m əhsub olunan P a ris şəhəri- dir. R un n əh ri üzərində Leon şəhəri F ran san m İKİnci şəhəri hesab olunur. Ağ dəniz K ənannda Tulon, Marse- liya şəhərləri m əşhur SKİlelərdəndir (lim anlardandır). M anş dənizi Kənarında Burdo, H aver şəhərləri m əşhur bələdələrindəndir. QorsiKa (KorsİKa) adasının mərKƏzi olan Əyaço şəhəri m əşhur N apolyonun anadan olduğu y erd ir. 2) Belgiya hÖKÜməti m əşrutəsidir. P a y ta x tı Brüssel şəhəri, Qana, A nveres, Lipej m əşhur bələdələrindəndir. Bu məmləKət hərçənd KİçİKdir, amm a əhalisinin qeyrət və m ədəniyyətləri sayəsində çox müzəyyən və məmur- dur. 3) Flam enq, yain K İ H ollandiya hÖKÜməti-məşrutəsi- dir. M ərKəzi-idarəsi Lahi şəhəridir. A m strdam , Rotor- dam m əşh u r bələdələrindəndir. C üvarında bulunan L ük - senburq m ə m lə K ə ti Flem enq dövlətinə m ütəlliqdir. 4) A lm aniya im peratorluğudur. P ru ssiy a, Bava- riya, Saqsoniya, D utem burq məm ləKətlərindən ibarət olan 1870-ci tarix in d ə F ransadan alınan A lsas və Loren vilayətlərindən. Əlhasil iyirm i a ltı hÖKÜməti-mütəfəq- qiədən təşKİl olunan b ir hÖKuməti-məşrutədir kİ, məhəl- li-səltənət P ru ssiy a K ralhğının mərKəzi B erlin şəhəri və üm um A lm aniyanın KÜrsiyi-idarəsidir. M əşhur şəhərləri B avariya K rallığının mərKəzi M unix, SaKsoniya K r a llığ ı- n m mərKəzi Derezden, V urtem burq K r a llığ ııu ıx mərKəzi Ş tu q ard və A lsas və Loren vilayətlərinin KÜrsiyi-idarəsi S trazb u rq şəhəridir. Isveçrə və yainKİ Şvetsariya cü m h u riy y ətid ir. Mə- gərri-hÖKÜmət B ern şəhəridir. jeneva, S urix, N ufşatel, Lozuran şəhərləri m əşhur bələdələrindəndir. Bu məm- ləKət hərçənd k İ ç İ ksə də, amm a əhalisi qayət h ü n ərli və ziraətçi b ir xalqdır. Sənaət dairəsində saatsazlığı də- rəcəyi-təKmilə y etirib d ir. A v striy a im p erato rlu ğu və M acarıstan K rallığıdır. Bu İKİ hÖKÜmət hərçənd ayrıca da, amm a A v striy a hö- KÜm əti-m əşrutəsinin nüfu zu n a tabedir. A v striy a hÖKÜ- m ətin in paytaxtı Dona nəhri Kənarında vaqe Vyana şə- h ə rid ir. M acarıstam n mərKəzi-idarəsi B udapeştdir. Tris- ta, A qram , P iraq , Budin şəhərləri m əşhur bələdəlindən- dir. A vropanın cənubunda doqquz məmləKət v ard ır: 1) R um iniya K rallığıdır. MərKəzi-hÖKÜmət BeKriş və yainKİ B uxarest şəhəridir. Yaş, Qalas, Əbrail m əşhur şəhərlərindəndir. Üsuli-hÖKÜmət höK üm əti-m əşrutədir. 2) B olqariya K rallığıdır. M ərKəzi-idarəsi Sofiya şə- həri. V udin, V arna, Urçuq, Şum la m əşhur bələdələrin- dəndir. Ü suli-idarə idarəyi-m əşrutədir. Yüklə 376 Kb. Dostları ilə paylaş:
|