M ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 0 MƏHƏMMƏd tagi

S u a lla rın a   cavabım   budur 
Kİ, 
m ən i-h əq ir,  nam ə- 
lu m ,  a d sız ,  sa n sız   v ə   şa n sız  bir 
adam am .  B u   tə ə s s ü f 
ü n v a n lı  b ən d i  ə w ə l a   xeyri-u xb an ə  v icd a n ım   m ən i  vadar 
e td iy i  ü çü n   v ə   sa n iy ən   y a zıla n   bəndlərdə  ta q ətfə rsa   fə- 
qərələrə  h ü zn   v ə   h əsr ət  ilə   b axan   ham ı  m ü səlm an   qar- 
d a şla rın   tə r ə fin d ə n   deyirəm .
B u   m əq alən i  isla h i-tə r ə fe y n   ü çü n   b itə rəfa n ə  x əy a l 
ilə   m əh zi-ərz  v ə   m ərəzdən  x a li  bir  h al  ilə   yazıram   və 
m ü x a tib lərim in   ə w ə lin c is i  «Ş ərq i-R u s»u n   m öhtərəm   sa- 
hibi- 
im tiy a s ı  M əm m ədağa, 
İKİncisi 
«K asp i» n in   iz z ə tli 
m ü d iri  Ə lim ərdan  b əy,  ü çü n cü sü   elm   v ə  ədəb  ilə   iştih a r  
v ə  im tiy a z   tap an   Əhm əd  b əy A ğ a y ev   cən ab larıd ır.
MəKtubumun 
əw əlin d ə 
M əm m ədağadan 
qalibanə 
v ə 
məxsusanə 
təvəqqö  eləm işəm  
Kİ, 
bu  məqaləyə  möhtə- 
rəm  cəridəsində  yer  versin.  İndi 
siz in  
hər  üçünüzdən 
də 
niyazməndanə 
x a h iş  edirəm  
k
İ, 
bu  m əq alən i 
diqqətlə 
oxuyub, 
m iza n i-m ü la h izəy ə 
alandan 
sonra  əg ər 
məruza- 
tım ı 
mütabiqi vaqe  və  həqiqətə  məqrun və  və  xeyirxah- 
lığ a  
şamil  görsəniz,  mühərrirlİK  və  ədiblİK  cənbəsinə 
və  insaniyyətə  şayan  olan  hiss  və  vicdanızla  qəlbən  və 
qalibən, 
can ən  
və  xəyalən  bir-birinizlə  müsalihə  edib,  bu 
İKİdilli  və  süxənçin  olan  qələmin  mücadiləsinə  dil  və 
Könül  bağlamayın və  bu  üzü  qara  mürəKKəbin vasitəsilə 
düruyə  olan  Kağızda  bir-birinizi  xəcalət  və  dilgəran  və 
bəİKƏ 
nəşiman 
və 
pərişan  etməyin.
M ətləb i  qələm   ilə   bundan  artıq   açıq  v ə   ayd ın   yaz- 
m ağa  iq tid a rım   yoxd u r.
Ə lh a sil,  ə g ə r  m abeynizdə  m ühibbanə  v ə  bəradəra- 
nə  m ü sa lih ə  m üqərrər  o lsa   v ə  m inbəd  (bundan  sonra) 
bu  tə ib lili  Kİnayə  v ə   təq riza tın ız  « N əsiy y ən -m ən siy y ən »  
q alsa,  ol  v a x t   m ən  Kəndim i  izh a r  etm əy im ,  ix la s   v ə  ira- 
d ətlə  in s a n iy y ə t  nam inə  sizlərə  səm im i  d ü a g ü   olaram . 
Ü m um   qədrdan  v ə   qədrşünas  v ə  m a a rifp ərəst  şə x slə r  
də  m əsru rən   v ə 
mütəşəKKİrən  sizlərdən 
ra zı  v ə  m əm nun 
olarlar.  Ə gər  X ü d a  nəKərdə  (A llah   eləm əsin )  hən uz 
q əlb lərin iz 
Kədərdən 
x a li  olm ayıb sa  «İnzər  ila   m a  qalə 
v ə   la tən zər  ila   m ən  qalə»  v ə   «Vər  n e v iştə   ə s t  pənd  bər 
divar»  m əzm u n u n a  m ü ltə fit  olm ayıb,  d e y ə sin iz  
k İ ,  
«Bu 
v a iz   ...  v ə   b u   n a seh i-x ü d fü ru ş 
Kİmdir  kİ, 
b izlərə  belə 
m öizə  v ə   n ə sih ə t  eləyir?»
Onda  m ən i  lən   v ə  tən əyə  m ü stəh əq q   v ə  şətəm   və 
n a səza y a   səza v a r  g ö rəsin iz,  ol  v a x t  m ən  öz  m əh əlli-

---

iq a m ətim i  v ə   ism   v ə  ad resim i  tö v z ih ə n   v ə  m əşru h ən   hər 
İKİ 
id a rəy ə  yazaram .  TainKİ  m ən i  lə n ə t  v ə   sö y ü şə  layiq  
b ilib ,  hər  nə  qədər 
k
İ,  d ilh a x ın ız d ır   sö y ü n .  ÇüıiKİ  rtıən 
d o stla rın   is la h ı  v ə   m illə tin   səla h ı  ü çü n   h ər  b ir  n ifr in   və 
narəba  sö z lə r i  Kəndi  canım a  n u ş  v ə  g u v a ra   b ilirəm .  Mə- 
n im   də  qabaqca  qəlbi  n ifr in im  budur.
Indi  mən 
sizin 
mühaKİmə 
m ə c lisin iz i 
nəinKİ 
yalnız 
özü m , 
bəİKƏ  ümum 
x ey irx a h   v ə 
sülhpərvər  müsəlmanlar 
tərəfindən  birhəm  edib,  aləm-mənada  bir  məclis  tərtib 
və 
s iz in  
hər  üçünüzü  mütəvəqqeən  və  mütəvazeən  о 
məclisə  dəvət 
edib, 
h ətta 
cənabi-m ərahim   adab  H acı 
Zeynalabİdin 
T ağıyevə  də 
zəhmət  verib,  bir  neçə  mün- 
viflər  ilə  о  məclisə 
çağırıb , 
Kamali-əcz  və  illah  ilə  qə- 
rəzsiz  və  riyasız  və  hər  günə  Kİnayədən  xali  qabaqca 
«Ş ərq i-R u s» u n  
hörmətli  müdirinə  xitab  edib, - deyirəm
Kİ:
-  E y  m a a rifin   m ühibbi  M əm m ədağa!
M ən  sən i 
uzaqdan-uzağa  tanıyıb 
v ə 
görməz-bilməz 
bilirəm  
Kİ, 
sən  
həqiqi  surətdə  qəyur 
v ə 
tündməcac 
və 
hər  bir  ərəz  və  mərəzdən  ari 
v ə   elm ü 
ədəb  d u starı  bir 
şəxssən  Ki,  ömrünü 
ə w ə ld ə n  
indiyə  Kİmi  Kamalat 
v ə  
ədəbiyyat  yolunda  sərf  edibsən. 
H eç 
bir  v ax t  elm  və 
ədəb 
dairəsindən  Kənara  düşməyib,  Kəndi  səy  ictihadın 
səmərəsindən  və  m aarif  və  Kamalata  təbii  olan  meyl  və 
r ə ğ b ə tin  
sayəsində  həmişə  seyrü  səyahətdə 
olu b  
və 
müddətlərcə 
F irən g ista n d a   əm rah i-övq at 
edib,  ümum  və 
fünuni-  mütənəbbiədən  Kafi  dərəcədə  bəhrəmənd  olub, 
neçə-neçə  şərqi  və  qərbi  dillərə  darK  olubsan. 
X ü sü sən  
həKİmi-haziq  Kimi  bunu  da  dəryaf  edibsən 
kİ, 
mərizə 
(xəstəyə)  m üxtəlif  bir  müalicə  edəndə  qəl  ( 
)  maddə
olmaz. 
Ə gərçi 
mərəzi 
t ə x f if  
tapıb,  səhhətə  mübəddəl 
olur,sa. da,  amma 
yen ə 
m üruri-zam an  ilə 
о 
müzmin  mə- 
rəz  övd  edib  (qayıdıb)  mərizi  (xəstəni) 
həlaK 
eylər. 
Y ən i 
m illətin 
cə h a lət 
dərdinin  dərmanı  ülum   və  m aarifdir.
0   ülum   və  m aarif  xəzinəsinin  əw əlincisi  m iftahı 
mÜKəmməl  əlxfbadır. 
Odur 
Kİ,  neçə  illərdir  zəhmət  çə- 
Kİb,  əlhəmdulah  kİ,  axırda  bu  mÜKəmməl  əlifbam n  tər- 
tibinə  müvəffəq  olmusan. 
Əlhəqq,  bu 
əlifbaya  əlibbayi- 
Kəbir 
d e y ilsə ,  la y iq d ir.  Zira 
kİ,  onun 
ilə  
hər  bir 
lisan d a 
olan  Kəlmə  və  Kəlası  düz  yazıb,  səhvsiz  və  d ü rü st  oxu- 
maq  mümKÜndür.  A xırda  bu  əlifbanm  rəvac  və  intişa- 
n n a   və  həm 
də 
millətin  və 
raəd ən iyyətin   izd ia d ın a   ə w ə -

---