M. Ə. MƏMMƏdov

kild
ə göndərilə bilər. Ona əsasən verilən məlumat  yazılı  və 
şifahi arayış şəklində tərtib olunur. İl ərzində oxuculara ve-
ril
ən arayışların böyük hissəsini mövzu arayışları təşkil edir.  
Respublika  Elmi-
Texniki  Kitabxanası  mühəndis-tex-
niki  işçilərin,  elmi mütəxəssislərin mürəkkəb  sorğularının 
öd
ənilməsi üçün kütləvi informasiya xidmətinin forma və 
üsullarından da geniş istifadə edir. Kitabxananın təşkil etdiyi 
kütl
əvi informasiya xidmətinin tərkibinə  sərgilərin təşkili, 
“informasiya günl
əri”,  “açıq  baxışlar”  keçirilməsi daxildir. 
Əsasən cari ədəbiyyatın təbliği üçün həyata keçirilən kütləvi 
t
ədbirlər məzmununa,  məqsədinə  və  oxucu istiqamətinə 
müvafiq olaraq,  h
əm  ümümi  oxucu  auditoriyası  üçün,  həm 
d
ə ayrı-ayrı oxucu qrupları-laborantlar, texnoloqlar, mühən-
disl
ər və s. üçün təşkil edilir. Məsələn, kitabxanada müxtəlif 
sah
ələrlə  bağlı  elmi-texniki  ədəbiyyata  dair  “açıq  baxışlar” 
v
ə “mövzu sərgiləri” keçirilir ki, bu da fondun oxucular qar-
şısında açılmasına imkan verir. Ümumiyyətlə, Elmi-Texniki 
Kitabxanada elmi-texniki 
ədəbiyyatın mütəxəssislər arasında 
t
əbliği  üçün  təşkil  olunan  “mütəxəssis günü”,  “informasiya 
günü” v
ə s. kimi tədbirlər kitabxana-informasiya xidmətinin 
s
əmərəli təşkilində böyük rol oynayırlar. Onlar elmi-tədqiqat 
işi  ilə  məşğul  olan  oxuculara  öz  mövzu  və  problemləri, 
istehsalat v
əzifələri ilə  əlaqədar yeni-yeni məlumatlar  əldə 
etm
əyə şərait yaradır. Kitabxanada təşkil olunan kitab sərgi-
l
əri tövsiyə xarakteri daşıyan kitabları və dövri nəşrləri, nor-
mativ texniki, layih
ə-konstruktor sənədlərini, sənaye kataloq-
larını, müxtəlif müəssisə və təşkilatların elmi-tədqiqat işləri-
nin, 
avtoreferatların  və  s.  sənədlərin nümayişi  üçündür. 
Burada 
əsasən ölkəmizdə və xarici dövlətlərdə texnika, neft, 
230 

---

kimya s
ənayesi ilə bağlı nəşr olunan jurnallar nümayiş olu-
nur.  Elmi-Texniki Kitabxanada “Yeni 
ədəbiyyat”,  “Avtore-
feratlar”,  “Az
ərbaycan nefti bu gün” və  s.  başlıqlar  altında 
t
əşkil  olunan  sərgilərlə  yanaşı,  müəyyən mövzu (məs.: 
“Qeyri-üzvi kimya”,  “Neft  v
ə  neft  emalı”  və  s.),  hadisə  və 
tarixl
ə bağlı (peşə bayramları, görkəmli alimlərin yubileyləri 
il
ə  bağlı  və  s.)  sərgilər də  keçirilir.  Son zamanlar elmi-tex-
niki t
ərəqqinin  inkişafı  yetişməkdə  olan gənc alimlər,  ziya-
lılar ordusunu müasir elmi biliklərlə silahlandırmağı, onların 
elmi informa
siya  sorğularını  daha  yüksək,  professional sə-
viyy
ədə ödəməyi, onlara daha mütərəqqi kitabxana-informa-
siya xidm
əti göstərməyi tələb edir.  Buna görə  də  respub-
likamızın  elmi-texniki kitabxanaları  və  məlumat orqanları 
elmi-
işçilərin və  mütəxəssislərin informasiya  sorğularının 
operativ qaydada öd
ənilməsinə  tam  nail  olmalı  və  elmi-
texniki 
ədəbiyyatı onlar arasında təbliğ etmək üçün səmərəli 
xidm
ət göstərməlidirlər.  Elmi-texniki  tərəqqinin nailiyyət-
l
ərini özündə  əks etdirən sənədlər haqda elmi-işçilərə  vaxt-
aşırı, müntəzəm və operativ məlumat vermək üçün elmi-tex-
niki kitabxanalarda 
əsasən biblioqrafik informasiya xidmə-
tind
ən istifadə edilir. Bu informasiya xidmətinin ən səmərəli 
forması  olan  informasiyanın  seçilib  yayılması  sistemi  mü-
t
əxəssis  oxucuların  istehsalat  işinə  kömək etmək üçün ən 
müt
ərəqqi xidmət üsulu hesab olunur. Bu sistem qısa vaxt ər-
zind
ə yeni meydana çıxan cari ədəbiyyat haqqında dəqiq in-
formasiya 
əldə etməyə imkan verir. Burada seçilən material-
ların 90 %-dən çoxu oxucu sorğularına uyğun gəlir, 20-25% 
-d
ən çoxu isə  elmi  araşdırmalarda  istifadə  edilir.  RETK 
t
ərəfindən tərtib edilən bu biblioqrafik mənbələr  ayrı-ayrı 
231 

---

institutlara,  istehsalat  mü
əssisələrinə  göndərilir,  beləliklə, 
müt
əxəssislərin informasiya tələbatları  elə  öz  iş  yerlərində 
öd
ənilə bilir.  
RETK-da t
əşkil edilən “İnformasiya günü” fondun ge-
niş şəkildə açılmasına, ədəbiyyatın verilişinin artmasına, elm 
v
ə  texnika  haqqında  yeni  ədəbiyyat bülletenlərindən cari 
n
əşrlərdən istifadənin  genişləndirilməsinə,  kitabxanaya yeni 
oxucular c
əlb  olunmasına  imkan  verir.  RETK-nın  hər ay 
elmi-texniki sah
ələrlə bağlı müxtəlif mənbələrdən aldığı xa-
rici v
ə yerli jurnalları (“Нефтехимия”, “Azərbaycan Kimya 
Jurnalı”,  “Azərbaycan Neft Təsərrüfatı  Jurnalı”  və  s.)  və 
dig
ər çap əsərləri haqda informasiyanın mütəxəssislərə mün-
t
əzəm çatdırılmasında belə tədbirlərin rolu əvəzsizdir.  
“İnformasiya  günləri” adətən RETK-da ayda bir dəfə 
t
əşkil edilir. Müddəti 1-3 gündür. Həmin xidmət formalarının 
t
əşkili aşağıdakı mərhələlərdən ibarətdir.  
-
Nümayiş edilən mövzuların icmalının təşkili; 
-Daxil olan yeni n
əşrlərin biblioqrafik icmalı; 
-Kitabxana daxilind
ə sənədlərin seçilməsi və sərgilərin 
t
əşkili; 
-
“İnformasiya  günü”  haqqında  mütəxəssislərə  bildiriş-
l
ərin göndərilməsi; 
-Müt
əxəssislərə kitab verilişinin təşkili və s.  
RETK-da keçiril
ən “Mütəxəssis günü” də mühüm əhə-
miyy
ət daşıyır və mütəxəssisə göstərilən kompleks informa-
siya-xidm
ət formasıdır. “İnformasiya günü”nün təşkili nisbə-
t
ən mürəkkəb bir iş prosesidir. Əvvəla RETK-nın sənəd in-
formasiya  fondu  istehsalatın  profilinə  tam cavab vermir. 
İkinci  bu  tədbir ancaq mövcud sahənin mütəxəssisləri tə-
232 

---