M. S. Qosimov

Nima mahsulot ishlab chiqarish kerak? Qanday ishlab 
chiqarish kerak? Qachon va kimlar uchun? 
 
Biznes rejani tuzishda 
marketing tadqiqoti
xulosalariga asoslanish 
maqsadga muvofiq. Аniq marketing xulosalari va dalillari biznesning 
kelajagiga ishonch hosil qilish va qaltisliklarni boshqarish 
imkoniyatini beradi. Marketing tadqiqotida birinchi navbatda asosiy 
savol: nima ishlab chiqarish, qanday va kimlar mahsulot ishlab 
chiqarish kerak?- degan savol bo‘ladi. Demak, marketing tadqiqoti va 
rejasining obyekti bo‘lim birinchi navbatda qanday mahsulot ishlab 
chiqarish va undan daromad olish hisoblanadi. 
Mahsulot 
Marketing tadqiqotlari asosida siz ishlab chiqarmoqchi bo‘lgan 
tovarlar yoki xizmat turlarini aniq bilishingiz, ularni jozibadorligi, 
raqobatchilarning mahsulotlaridan ustuvorligini ifodalashingiz lozim. 
Jumladan mahsulot qanday texnologiyada ishlab chiqariladi? Qanday 
ehtiyojlarni qondiradi? Nimasi bilan siz ishlab chiqarayotgan talab 
xaridorgir? Mahsulotni jozibadorligini va noyobligini sodda hamda 
aniq yozib berishingiz kerak. 
Marketing tadqiqoti olib borish jarayonida quyidagi savollarga 
javob topish juda muhimdir: Siz ishlab chiqarayotgan tovar narxda, 
sifatda, servisda yoki yangi texnologiyasi bilan raqobatdoshmi? 
Ehtimol u xaridorlarning bir necha ehtiyojlarini qondirar? Unga 
bazordagi talab hajmi o‘sib boryaptimi?

---

72 
Аgar korxona bir necha mahsulotlar ishlab chiqarsa va ularni 
takomillashtirish imkoniyati real bo‘lsa bunday biznes investorlarni 
ham qiziqtiradi. Uni moliyalashtirishda xatar nisbatan kamroq bo‘ladi. 
Аgar kelgusi biznes uchun sizda patent yoki mualliflik huquqi bo‘lsa 
ularni albatta ko‘rsatish lozim. Innovatsion mahsulot va texnolo-
giyalarni tatbiq etilishi korxonaga bozorda qonuniy monopolistlik 
huquqni beradi. Investorlar, hamkorlar shunday korxona bilan 
ishlashni ko‘proq maʼqul ko‘radilar.