50
Kişinin bedensel istekleri dizginledikten sonra yapması gereken
önemli
ayinler vardır. Vedaları okumak en önemli görevlerden biridir. Bu ayinleri
yapmayanların durumunu Manu şu şekilde açıklamaktadır:
“Sabah ve akşam
görevlerini yerine getirmeyen biri adeta bir hizmetçi gibi iki kere doğmuşların
ayinlerinden dışlanmalıdır. Zorunlu ibadetlerini yapan bir adam ıssız bir yere gidip
tamamen yoğunlaşıp, kendisini dizginleyerek bir su kenarında güneş tanrısına
ayetleri (gayatri duası) okuyabilir.”
240
Öğrencilik döneminde yapılması gereken diğer bazı görevler şunlardır:
“ Yeni
başlayan iki kere doğuş bir adam eve dönüş zamanına kadar ateşe gaz dökmeli
241
,
dilenmeye gitmeli, yerde uyumalı, gurusu için iyi olan ne varsa onu yapmalıdır.”
242
Veda öğrencilerinin en önemli özelliklerinden biri de yiyeceklerini dilenerek
bulmalarıdır. Dilenmeye önce yakın çevresinden başlar:
“Önce annesinden veya kız
kardeşinden veya annesinin kız kardeşinden ya da bunlar gibi onu geri çevirmeyecek
bir kadından dilenir. Eğer dilencilikten yeterli yiyeceği kazanırsa, hile yapmadan
gurusunu bilgilendirir, ağzını yıkayarak temizlenir ve doğuya dönerek yemeğini
yer.”
243
Bir veda öğrencisinin kaçınması gereken durumlardan bazıları şunlardır:
“Bal, et, parfüm, kadın, çiçek, baharat ve canlılara zarar veren her türlü şeyden
sakınmalıdır. Vücudunu yağlamaktan, gözlerine makyaj yapmaktan, ayakkabı
giymekten ve şemsiye taşımaktan, arzu, öfke ve açgözlülükten, dans etmekten, şarkı
söylemek, müzik enstrümanı çalmaktan kaçınmalıdır. Kumar oynamaktan, grup
tartışmalarından, dedikodudan, yalandan, kadınlara bakmaktan ve dokunmaktan,
birine vurmaktan kaçınmalıdır.
Daima
yalnız uyumalı ve menisini
dökmemelidir çünkü meninin şehvetle akması yeminini bozar. Uykusunda istemeden
240
MS, II, 103, 104.
241
“
Put fuel on the fire”. Bunun o dönemde nasıl yapıldığı ya da o zaman kullanılan yanıcı maddenin
ne olduğunu karışık bir konudur. Ancak muhtemelen yanıcı bir yağla ateşi kuvvetlendirmesi
kastedilmektedir.
242
MS, II, 108.
243
MS, II, 50, 51.
51
bu olacak olursa banyo yapmalı, güneşe tapmalı, ‘duyusal güçlerim bana geri
dönsün’ cümlesiyle başlayan veda ayetlerini üç kez nameli olarak okumalıdır.”
244
Buradan hareketle Veda öğrencisinin kaçınması gereken durumları şu birkaç
ana başlık altında toplayabiliriz:
—
Canlılara zarar verecek her tür davranış.
— Cinselliğin kullanılması ve cinselliği çağrıştıracak her tür fiil.
—
Yalancılık, dedikoduculuk gibi kötü karakter özelliklerine sahip olmak.
—
Şarkı, enstrüman gibi dünyevi eğlencelerle meşgul olamak.
—
Gurusunu kızdıracak her tür davranış.
Gurusunun yanında Vedaları, nefsini dizginlemeyi, ibadetleri nasıl yapması
gerektiğini öğrenen bir öğrenci mezuniyet banyosunu yapar ve gurusundan izin
alarak hayatın ikinci evresi olan aile hayatı dönemine geçer. Yanından ayrılmadan
önce gurusunu nasıl memnun etmesi gerektiği Manu şöyle açıklamıştır:
“Bedeni tükenene kadar gurusuna itaat eden bir rahip doğrudan nihai
gerçekliğin mekânına gider. Kuralları bilen bir adam gurusuna hiçbir şey teklif
etmemelidir. Ancak ayrılmak için ondan izin alan ve mezuniyet banyosunu yapmak
üzere olan bir adam, elinden gelen en iyi hediyeyi gurusuna almalıdır. Gücüne göre
bir tarla, at, inek, altın, şemsiye, ayakkabı, tahıl, sebze, gurusunu memnun edebilir.
Gurusu öldüyse gurunun oğluna (eğer iyi özelliklere sahip biriyse) ,karısı ya da
birlikte yedikleri
245
akrabasına aynı şekilde bakmalıdır. Bunların hiçbirini
bulamazsa gurusunun yerini, oturduğu yeri, işini üzerine alıp kurban ateşine
gayretle hizmet etmeli ve kendi bedenini olgunlaştırmalıdır. Bu şekilde davranan ve
yeminini bozmayan iffetli veda öğrencisi bir rahip yüce bir duruma erişir ve bu
dünyada tekrar doğmaz.”
246
Yani bu dönemi emredildiği şekilde geçiren kimse,
doğum ölüm çarkından kurtularak nihai gerçeğe erişebilir.
244
MS, II, 177, 181.
245
“
Co-feeding relative”. Doniger ve Smith bu akrabaların, cenaze merasimlerindeki
yiyecekleri yiyen
kişiler arasından aynı dedeye sahip akrabalar olduğunu belirtmişlerdir.
246
MS, II, 244–249.
52
Manusmriti’de açıklandığı şekliyle öğrencilik hayatını tamamlayan kişi
gurusunu memnun ettikten sonra kendi hayatını ve ailesini kurmak üzere gurusunun
yanından ayrılır.
1.6.2. Aile Hayatı Dönemi
Bir gurunun yanında Vedaları ve ayinleri öğrenen iki kere doğmuş bir adam
hayatın ikinci evresi olan aile hayatı dönemine geçer. Bu döneme geçebilmek için
ölçüt Vedaları öğrenmektir:
“İffetini koruyarak üç, ya da iki, ya da en azından bir
Veda’yı düzgün bir şekilde öğrenen bir öğrenci hayatının aile reisliği safhasına
geçmelidir.”
247
Bu
dönemde kişi kendine uygun, en önemlisi kendi kastından bir kadınla
evlenmelidir. Daha sonra çocukları, özellikle de oğulları olmalıdır. Baba aynı
zamanda evde her gün yapılan kurban törenlerinin de yöneticisidir. Aile hayatı
dönemi tüm dönemler içinde en önemli olanıdır. Manu da bunun nedeni şöyle
açıklanmıştır:
“Yaşayan bütün varlıkların yaşam için havaya ihtiyaç duyması gibi
hayatın diğer safhalarındaki kişilerde aile reislerine güvenerek yaşamını sürdürür.
Hayatın diğer üç safhasındaki insanlar aile reisinin bilgisi ve yiyeceğiyle hayatta
kaldıklarından (desteklendiklerinden) hayatın ‘aile reisliği’ safhası en iyisidir.”
248
Manusmriti’de erkek egemen bir anlayış söz konusudur. Bunun doğal sonucu
olarak hitap daha çok erkekleredir. Eserde bir erkeğin nasıl bir kadınla evlenmesi
konusunda tavsiyeler vardır. Bunun yanında kadınların nasıl erkeklerle evlenmesi
gerektiği ile ilgili pek bir şey yoktur. Bir erkeğin aile hayatı döneminde vereceği en
önemli karar olan kiminle evleneceği konusunda Manusmriti’nin erkelere tavsiyeleri
şöyledir:
“Gurusundan izin aldıktan sonra banyosunu yapıp kurallara uygun olarak
eve dönüş ritüelini yerine getiren iki kere doğmuş bir adam kendi sınıfından doğru
özelliklere sahip bir kadınla evlenmelidir. İki kere doğmuş bir adama şöyle bir
kadınla evlenmesi tavsiye edilir: Anne ve baba tarafından akraba olmayan
249
, bakire
247
MS, III, 2.
248
MS, III, 77, 78.
249
Burada akrabalığın ölçütü yine “
co-feeding relative”dir.