Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

yalpi
 – (E 
tezak
 + E
siydik
). 
 
Parrandalar uchun: 
 
 
 AE = E 
yalpi
- E 
tezak 
 
Xo„jaliklar ma‟lumotlari hayvonlarni faqat energiya bilan ta‟minlash yetarli 
emas, balki organizm uchun zarur bo„lgan protein, mineral moddalar, vitaminlar, 

---

54 
biologik aktiv moddalar bilan to„la ta‟minlash hayvonlardan ko„p va sifatli 
mahsulot olish garovi hisoblanadi. 
Oziqalarning protein tuyimliligi. 
Oqsillar. 
Hayvon organizmi me‟yorda o„sish va rivojlanishi, ko„payishi va 
mahsulot berishi uchun uglevodlar, yog„lar, shuningdek mineral moddalar va 
vitaminlardan tashqari o„simlik, mikrob yoki hayvon oqsillari berib turilishi shart; 
o„txo„r hayvonlarda uglevodlar yordamida o„simlik oqsilidan biosintez natijasida 
hayvon oqsili olinadi. 
Oziqalar tarkibidagi barcha oqsillar hayvonlar tomonidan to„g„ridan – to„g„ri 
o„zlashtirib olinmaydi; ular ovqat hazm qilish tizimida mikroblar yoki fermentlar 
ta‟sirida aminokislotalarga parchalanadi; me‟yorda 98% qonga so„rilgan azotli 
moddalar aminokislotalardan iborat bo„ladi, oz qismigina: depeptidlar, ammiak, 
nitrit va nitratlardan iborat. Oziqalarning protein to„yimliligi deb, hayvon 
organizmining aminokislotalarga bo„lgan talabini qondirishga aytiladi. 
Oziqalar oqsil va protein qiymatini biologik usulda aniqlanadi; ratsion 
tarkibidagi oqsil va protein biologik qiymati yosh hayvonlarni vaznining oshishi 
bilan baholanadi; protein to„yimlilik va proteinning o„zi organizmda oqsillar hosil 
bo„lishini va hayvonlarni o„sishini ta‟minlaydi. 
Proteinlarning biologik qiymati M.I. Dyakov (1951) o„sayotgan organizmda 
azot balansi asosida hisoblangan formula yordamida topiladi: