Mavzu: Jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi davrida bank kapitali va uning samaradorligini oshirish yo’llari
Yüklə 0,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
| I.Karimov (ma’ruzadan)
Ayniqsa bunda Prezidentimizning 2009 yil 6 apreldagi «Tijorat banklari depozitlariga aholi va xo‘jalik sub’ektlari bo‘sh pul mablag‘larini jalb etishni yanada rag‘batlantirish qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarori muhim omil bo‘lmoqda. Ushbu vazifadan kelib chiqqan holda, bank tizimida aholiga ko‘rsatilayotgan zamonaviy bank xizmatlari turlarini kengaytirish, naqd pulsiz hisob-kitoblar tizimini keng joriy etish, jumladan plastik kartochkalardan foydalanishni rivojlantirish bo‘yicha aniq chora-tadbirlar ko‘rib borildi. Amalga oshirilgan ishlar natijasida, 2010 yil 1 yanvar holatiga tijorat banklari tomonidan savdo va xizmat ko‘rsatish shoxobchalariga o‘rnatilgan terminallarning umumiy soni 60631 tani, plastik kartochkalar umumiy soni 6058,9 mingtani, shundan oylik ish haqi loyihalaridagi kartochkalar soni 3546,7 mingtani tashkil qildi. Korporativ kartochkalar soni 11,3 mingtani tashkil qildi. Plastik kartochkalar hisobvaraqlariga 3846 mlrd. so‘mlik mablag‘lar o‘tkazildi. O‘z navbatida, plastik kartochkalar va terminallar yordamida amalga oshirilgan o‘tkazmalar hajmini yildan-yilga yuqori sur’atlarda oshirib borish ko‘zda tutilgan. Shunga ko‘ra amaldagi barcha tegishli me’yoriy hujjatlarga, shu jumladan, Markaziy bankning naqd pul muomalasiga taalluqli bo‘lgan yo‘riqnomalariga tegishli o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritildi. Naqd pul muomalasida mavjud bo‘lgan barcha cheklovlar bekor qilinishi esa naqd pul va naqd pulsiz hisob-kitoblarni birxillashtirish borasida qo‘yilgan muhim qadam bo‘ldi. Amalga oshirilgan chora-tadbirlar natijasida naqd pul muomalasi yanada mustahkamlanib, naqd pul mablag‘larining bankdan tashqari aylanmasini qisqartirishga zamin yaratdi. Shuningdek, xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning banklardagi depozit hisobvaraqlaridan naqd pullarning uzluksiz berib borilishi to‘liq ta’minlanib borildi. Shuni ta’kidlash lozimki, mamlakatimiz hukumati tomonidan bank tizimida plastik kartochkalar miqdorini oshirish va aholini plastik kartochkalar bilan hisob-kitoblarini amalga oshirishni rag‘batlantirish borasida bir qancha imtiyozlar berilmoqda. Shulardan biri bu plastik kartochkalarga xizmat ko‘rsatadigan protsessing markazlari va bankomatlarni keltirish hamda ularni o‘rnatish borasida bojxona to‘lovlaridan 2020 yilga qadar ozod qilish chora-tadbirlari belgilangandir. Monetar siyosatning maqsad va vazifalaridan kelib chiqqan holda, Markaziy bank pul-kredit siyosatining bilvosita dastaklaridan keng foydalangan holda pul taklifi o‘sishining asosiy manbai bo‘lgan oltin-valyuta zaxiralarining oshishi hisobiga muomalaga chiqarilgan pul massasi hajmini boshqarish choralarini ko‘rib bordi. Markaziy bank tomonidan pul-kredit sohasida amalga oshirilgan aniq chora- tadbirlar natijasida o‘tgan yilda pul agregatlari belgilangan prognoz ko‘rsatkichlari doirasida, ya’ni pul massasining yalpi ichki mahsulot hajmining o‘sishiga muvofiqligi ta’minlandi. Monetar siyosat borasida amalga oshirilgan chora-tadbirlar iste’mol mahsulotlari narxlariga monetar omillarning ta’sirini bartaraf etdi, inflyatsiya darajasi esa prognoz ko‘rsatkichdan oshmadi va 7,4 foizni tashkil qildi. Buning uchun tijorat banklari yetarli kapitalga ega, moliyaviy barqaror bo‘lishi lozim, bir so‘z bilan aytganda ular yirik investitsiya institutlariga aylanishi darkor. Yüklə 0,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|