''Maxsus fanlar'' kafedrasi Kurs ishi mavzusi: Mehnat unumdorligi o’sishining asosiy omillari va mehnat samaradorligini oshirish yo’nalishlari
Yüklə 0,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
II bob. MEHNAT POTENTSIALIDAN FOYDALANISH SAMARADORLIGI STATISTIKASI………………………………....24 2.1. Mehnat unumdorligini statistik o’rganishning nazariy asoslari………………………………………………………….24 2.2. O’zbekistonda Unumdorlikning statistik ko’rsatkichlari tizimi……………………………………………………………………..26 2.3 . Mehnat unumdorligi dinamikasi………………………………….35 Xulosa va takliflar………………………………………………………42 Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati……………………………………45 KIRISH Mavzuning dolzarbligi: Jamiyatning rivojlanishi va uning barcha a’zolari farovonligi darajasi mehnat unumdorligi darajasi va uning o’sishiga bog’liqdir. Bundan tashqari, mehnat unumdorligi darajasi ishlab chiqarish usulini ham, hatto ijtimoiy - siyosiy tuzumning o’zini ham belgilab beradi. Mehnat unumdorligi darajasi ijtimoiy ishlab chiqarish samaradorligini ifodalovchi eng muhim ko’rsatkich hisoblanadi. «Iqtisodiyot» fani mehnat unumdorligi muammolarini o’rganishni XIX asr oxirida boshlagan. Mehnat unumdorligini hisoblash bir ishlab chiqarish ishchisiga nisbatan natural ifodada o’rtacha mahsulot ishlab chiqarish tarzida amalga oshirila boshladi. Bu ko’rsatkichlar sanoatning alohida tarkibi jihatidan bir xil (galogen) tarmoqlarida ishlab chiqariladigan mahsulotning eng muhim turlari bo’yicha aniqlandi. So’ngra iqtisodiyotning boshqa tarmoqlarida mahsulot ko’rsatkichlari hamda mehnat sarflari hisob-kitobining rivojlanishi mehnat unumdorligini faqat natura ifodasida emas, balki pul ifodasida va faqat sanoatda emas, balki iqtisodiyotning boshqa tarmoqlarida, xizmat ko’rsatish sohasini ham qo’shgan holda hisoblab chiqish imkonini berdi. Hozirgi kunda iqtisodchilarning aksariyat ko’pchiligi, unumdorlik ishlab chiqarish va jonli mehnat sarflari natijalarining nisbatini, iqtisodiy samaradorlik esa ishlab chiqarish natijalarining jonli va moddiylashgan mehnat sarflariga munosabatini ifodalaydi, deb hisoblaydi. Jonli mehnat sarflari xodimlarning o’rtacha ro’yxatdagi soni yoki ishlangan kishi kunlari, kishi soatlari soni ko’rsatkichlari bilan ifodalanadi. O’tgan asrning 50-yillar oxirigacha sotsialistik davlat statistikasida mehnat unumdorligini hisoblashda ishchilar mehnat sarfigina hisobga olingan. 60-yillardan boshlab, ishlab chiqarish xodimlarining barcha toifalari (sanoatda-sanoatning ishlab chiqarish xodimlari; qishloq xo’jaligida chorvachilik va dehqonchilikda band bo’lgan xodimlar; qurilishda qurilish-montaj ishlarida, yordamchi ishlab chiqarishda band bo’lganlar va ularning mehnat sarflari e’tiborga olina boshladi. Yüklə 0,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|