325
Gövhərriz - mənalı danışan, şirin
danışan
G
öymək - yanmaq
Gur - qəbir; qulan
Guş - qulaq; guş tutmaq - qulaq
asmaq
Gülbün - gül budağı
Gülçin -
gül toplayan; gül yığan
Gülfam - gül rəngli
Gülfəşan - gülsaçan
Gülgün - gül rəngli
Gülxən - hamamın od qalanan yeri
Güli-hədiqeyi-cud - səxavət bağ-
çasının gülü.
Güli-sürx - qırmızı gül
Güli-tər - təzə gül
Gülnar - nar çiçəyi
Gülrizlik -
gül səpmək
Gülru - gülüzlü Gülrüxsar - gülyanaq
Gümnam - ad-sanını itirmiş:
unudulmuş
Gümrah - yolunu itirmiş: yolun-
dan çıxmış
Gürz - toppuz
Güşadə - açılmış; güşadə əbru -açıqqaşlı:
gülər üzlü; güşa-dəru - açıq üzlü
Güvah - şahid
Güzər - keçmək
Güzidə - seçilmiş
H
Hadi - yol göstərən
Halik - həlak olan
Hamun - çöl
326
Hariz - əkinçi
Haziq təbib - məharətli, ustad,
təbib
Həba - bihudə
Həbib - sevgili, dost
Həcər - daş
Həcəri-mübarək - Kəbədəki
müqəddəs daş
Hadayiq - bağçalar
Hədiqs -
bağça
Həqir - etibarsız, aciz
Həmamə - göyərçin
Həmbəzm - bir məclisdə oturan
Həmdəm - yoldaş
Həmnişin - yoldaş
Həmra - qırmızı
Həmraz - sirdaş
Hamsayə - qonşu
Hərgiz - heç zaman, əsla
Hərir - ipək
Həsud - paxıl
Həvadis - hadisələr
Həvaxah olmaq - sevmək, istəmək
Həvəsnak - həvəsti
Həyuni-rəhnəvərd -
yol gedən
dəvə
Həzar - min; bülbül
Həzarpişə - müxtəlif peşə sahibi
Hicab - pərdə; utanma
Hicr - ayrılıq
Hidayət - doğru yola getmək
Hifzi-səbəq - dərs əzbərləmək
Hilal - yeni çıxmış ay
Hilaləbru - ay qaşlı Hindusinə sürmə həmgiriftar
-sürmə də qara gozlərinə məftunidi
Hirman - məhrumiyyət
327
Hirz - qorunmaq, tilsim
Hümayun - uğurlu, mübarək
Hümma - xəstəlikdən doğan
hərarət, qızdırma; isitmə
Hünərmənd, hünərvər - hünərli
Hüsni-göftar - söz gözəlliyi
X
Xab -yuxu
Xah-naxah - istər-istəməz
Xök-torpaq
Xakidan - dünya
Xaki-kəfi-payı sürməyi-nur -
ayağının torpağı hurilərin gö-
zünə sürmə idi
Xakisar - toz-torpaq içində qal-
mış; pərişanhal
Xakistər - kül
Xakpay - ayaq torpağı
Xali - boş
Xama - qamış qələm
Xamuş olmaq - sakit, dinməz
dayanmaq
Xan - süfrə;
karvansaray
Xana-ev
Xar - tikan; fəqir, zəlil
Xarə - çox möhkəm daş, mər-mər, qranit
Xavər - gündoğan
Xeyt - dəstə, tayfa
Xeymə - çadır
Xeyrəndiş - xeyirli iş düşünən,
xeyirxah
Xədəng - möhkəm ağacdan qayrılmış ox
Xədəngi-xunriz-qan tökən ox
328
Xələf- əvəz edən; "oğul" məna-
sında işlənir
Xəlxal - keçmişdə qadınların
ayağa taxdıqları zinət
Xəm - əyri
Xəmidə - əyilmiş,
bükülmüş
Xəmü piç - əyri və qıvrım
Xəndan - gülən; açılmış
Xəndə - gülüş
Xərgah - çadır
Xəsarət - zərər, ziyan
Xəsm- düşmən
Xəsüxar - çör-çöp
Xətm etmək - qurtarmaq
Xəyyat - dərzi
Xəzanə - xəzinə
Xəzra - yaşıl
Xüridar - alıcı, müştəri
Xilaf- yalan, tərsinə deyilmiş söz
Xilafi-müddəa - istəyin əksi
Xirəd - ağıl
Xirədmənd - ağıllı
Xiragözlü - fərsiz; qamaşmış,
şaşqın gözlü; bihəya
Xirqə - keçmişdə kişilərə məxsus
üst paltan
Xosrov - padşah, hökmdar
Xoşnud - razı
Xövf- qorxu
Xudrəy - özbaşına hərəkət edən
Xun - qan
Xunabə - qanlı su
Xunalud - qana bulaşmış
Xunbar - qan yağdıran
Xunin - qanlı
Xunriz - qan tökən
Xuraman - sallana-sallana
(yerimək)
329
Xurşid - günəş
Xurşid rüxilə aləmaray - günəş
üzü
ilə aləmi bəzəyən
Xücəstə - uğurlu
Xüld - cənnət
Xülq - təbiət
Xüm - küp
Xürdədan -ən kiçik şeylərə
diqqət edən
Xürrəm - şad
Xürsənd - şad
Xüsran - zəlillik
Xüşk -quru
Xütteyi-Rum - Rum ölkəsi, Kiçik
Asiya
İ
İbarəti-xub - yaxşı ifadələr,
bədii ibarələr
İbram - üzə salıb bir işi bir ada-
mım boynuna qoymaq
İbtihac - sevinc, fərəh
İcabət buldu - qəbul oldu
İdamə - davanı etdirmək
İdbar - bəxtsiz, talesiz
İkrah - iyrənmək
İkram - hörmət
göstərmək
İklisab - kəsb etmək, qazanmaq
İqd - boyunbağı
İqdi-şəbnəm - şeh damlaları
İltica - sığınmaq
İmtila - dolmaq
İmtina - çəkinmək, rədd etmək
İnabət - qəflətdən qurtarmaq
İnfial - utanmaq
İnhiraf - dönmək, boyun qaçır-
maq, rədd etmək