Merkez laboratuvari

1.8.TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARI SONUÇ TESLİM SÜRELERİ

Acil hastaların Hemogram ve Tam İdrar Tetkiki sonuçları numune laboratuara ulaştıktan 1 saat sonra acil biyokimya ve hormon sonuçları ise 1 – 1,5 saat sonra rapor edilir. Acil olmayan ve saat 11:30’a kadar kabul edilen poliklinik ve servis hastalarının hormon, rutin biyokimya ve diğer sonuçları aynı gün saat 14:30’da rapor edilir. Salı-Perşembe günleri çalışılan HbA1C testleri aynı gün saat: 14:30 da rapor edilir. Ayda bir (ay sonunda) çalışılan lityum kan düzeyi de ayın son mesai günü saat: 14:30 da rapor edilir. 7 gün 24 saat kabul edilen testler mesai saatleri içinde istenmişse ve acil test olarak belirtilmemişse diğer rutinlerle birlikte sonuçları rapor edilir. Test sonuçları onaylandığı zaman otomatik olarak poliklinik, acil ve servislerdeki bilgisayarlarda hasta sayfasında görülebilir. Test sonuçlarının yazıcı çıktıları da hastanın muayene olduğu birim numara dağıtım personeli tarafından hastaya verilir.

11:30 DAN ÖNCE LABORATUVARA KABÜLÜ YAPILANLAR
ÇALIŞILAN TEST GRUBU	SONUÇ VERME SAATİ
BİYOKİMYA-HORMON	AYNI GÜN SAAT 14:30
HEMOGRAM-İDRAR	AYNI GÜN SAAT 14:30
KAN GAZI	NUMUNE ALINDIKTAN 30 DK İÇİNDE
ÜÇLÜ TEST	ERTESİ GÜN 14:30’DA KADIN DOĞUM SEKRETERLİĞİNDE
Hb A1C	SALI-PERŞEMBE SAAT 14:30
ACİL SERVİSTEN GELEN NUMUNELER	AYNI GÜN 1 - 1,5 SAAT SONRA
NOT: SAAT 11:30’DAN SONRA LABORATUVARA TESLİM EDİLEN ÖRNEKLER SAAT 16:00 DA, HORMON TESTLERİ ERTESİ GÜN TESLİM EDİLMEKTEDİR.

1.9.

TIBBİ BİYOKİMYA LABORATUVARINDA ÇALIŞILAN TESTLER

GLUKOZ (AÇLIK)

Çalışma Zamanı: Her gün (7/24)

Örnek Alma Zamanı: Rutin olarak 16:00’a kadar, Acil 7/24

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Örnek Türü: Serum

Örnek Kabı: Sarı Kapaklı Tüp

Örnek Saklama:

Örnek Türü	Oda sıcaklığında	+4 ˚C'de	-20 ˚C'de
Serum	24 Saat	48 Saat	2 Ay

Çalışma Yöntemi: Hekzokinaz- Glukoz Oksidaz

Normal Değer Aralığı:

Yetişkin	70-110 mg/dl
Prematür	20-60 mg/dl
Yenidoğan	30-60 mg/dI
< 1 yas	50-80 mg/dl
Çocuk	60-100 mg/dl

Klinik Anlamı: Glukoz ölçümleri; Diabetes Mellitus (DM) tanı ve takibinde, hipoglisemi tanısında yararlıdır.

Örnek Ret Kriteri: Hemolizli örnekler, serumu ayrılmadan uzun süre bekletilmiş örnekler.

Panik değeri:
	Alt Limit	Üst Limit	Birim
Yetişkin	40	450	mg/dL
Yenidoğan	30	325	mg/dL
< 1 yas	46	445	mg/dL

GLUKOZ (TOKLUK)

Çalışma Zamanı: Her gün (7/24)

Örnek Alma Zamanı: Herhangi bir ana öğünde alınan ilk lokmadan sonraki 2. Saat. Rutin olarak 16:00’a kadar, Acil 7/24

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Örnek Türü: Serum

Örnek Kabı: Sarı Kapaklı Tüp

Örnek Saklama:

Örnek Türü	Oda sıcaklığında	+4 ˚C'de	-20 ˚C'de
Serum	24 Saat	48 Saat	2 Ay

Çalışma Yöntemi: Hekzokinaz - Glukoz Oksidaz

Normal Değer Aralığı: 2. saat değeri < 140 mg/dl

Klinik Anlamı: Şüpheli DM vakaları ve DM’li hastaların takibinde kullanılır.

Örnek Ret Kriteri: Uygun saatte alınmamış örnekler, hemolizli örnekler, serumu ayrılmadan uzun süre bekletilmiş örnekler.

Panik değeri:

YOK

GLUKOZ TARMA TESİTİ (50 gr)

Çalışma Zamanı: Resmi izinler hariç her gün

Örnek Alma Zamanı: Açlık gerekli değildir. Hastaneye gelmeden önce hafif bir kahvaltı yapılabilir. 50g’lık glukoz 200 mL ılık suda çözülür ve 5 dakikada hastaya içirilir. İçimi takip eden 1. saatin sonunda kan örneği alınır. Test sırasında hastalar dinlenmeli hiçbir şey yiyip içmemelidir.

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Örnek Türü: Serum

Örnek Kabı: Sarı Kapaklı Tüp

Örnek Saklama:

Örnek Türü	Oda sıcaklığında	+4 ˚C'de	-20 ˚C'de
Serum	24 Saat	48 Saat	2 Ay

Çalışma Yöntemi: Hekzokinaz - Glukoz Oksidaz

Normal Değer Aralığı: 1. Saatin sonunda değeri <140 mg/dl’dir

Klinik Anlamı: 24-28 haftalar arasında Gestasyonel DM taramasında kullanılır.

Örnek Ret Kriteri: Test başlamadan 3 gün öncesinde hastalara en az 150 g/gün karbonhidrat içeren normal bir diyet uygulanmalıdır. Yüklemenin uygun şekilde yapılmaması, kusma, yükleme süresince su haricinde sıvı ve gıda alımı, kan alma saatlerine uyulmaması, sigara içilmesi, 24-28. hafta dışındaki gebeler, yetersiz örnekler, hemolizli örnekler, serumu ayrılmadan uzun süre bekletilmiş örnekler.

Panik değeri:

YOK

ORAL GLUKOZ TOLERANS TEST İ (OGTT 75 gr)

Çalışma Zamanı: Resmi izinler hariç her gün

Örnek Alma Zamanı: 8-12 saat açlıktan sonra 75g glukoz 300 ml ılık suda çözülür ve 5 dakikada hastaya içirilir ve yüklemenin 2. saatinde kan alınır. Test sırasında hastalar dinlenmeli hiçbir şey yiyip içmemelidir

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Örnek Türü: Serum

Örnek Kabı: Sarı Kapaklı Tüp

Örnek Saklama:

Örnek Türü	Oda sıcaklığında	+4 ˚C'de	-20 ˚C'de
Serum	24 Saat	48 Saat	2 Ay

Çalışma Yöntemi: Hekzokinaz- Glukoz Oksidaz

Normal Değer Aralığı: 2. Saat değeri <200 mg/dL

Klinik Anlamı: Açlık kan şekeri 110-126 mg/dL arasında olan, erişkin hastalarda DM veya bozuk glikoz toleransı tanısı için kullanılır.

Örnek Ret Kriteri: Test başlamadan 3 gün öncesinde hastalara en az 150 g/gün karbonhidrat içeren normal bir diyet uygulanmalıdır. Yüklemenin uygun şekilde yapılmaması, kusma, yükleme süresince su haricinde sıvı ve gıda alımı, kan alma saatlerine uyulmaması, sigara içilmesi, 24- 28. hafta dışındaki gebeler, yetersiz örnekler, hemolizli örnekler, serumu ayrılmadan uzun süre bekletilmiş örnekler.

Panik değeri:

YOK

ORAL GLİKOZ TOLERANS TESTİ (OGTT 100 gr)

Çalışma Zamanı: Resmi izinler hariç her gün

Örnek Alma Zamanı: 8-12 saat açlıktan sonra 100 gr glikoz 400 ml ılık suda çözülür ve 5 dakikada hastaya içirilir ve 1., 2. ve 3. Saatlerde kan örneği alınır. Test sırasında hastalar dinlenmeli hiçbir şey yiyip içmemelidir. Bulantı kusma olması durumunda test sonlandırılır.

Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün

Örnek Türü: Serum

Örnek Kabı: Sarı Kapaklı Tüp

Örnek Saklama:

Örnek Türü	Oda sıcaklığında	+4 ˚C'de	-20 ˚C'de
Serum	24 Saat	48 Saat	2 Ay

Çalışma Yöntemi: Hekzokinaz- Glukoz Oksidaz

Normal Değer Aralığı:

Açlık	105 mg/dl
1.Saat	190 mg/dl
2.Saat	165 mg/dl
3.Saat	145 mg/dl

Klinik Anlamı: Glukoz tarama testi bozuk olan gebelerde Gestasyonel DM tanısı için kullanılır. İki değerin referans aralığın dışında çıkması tanıyı koydurur.

Örnek Ret Kriteri: Test başlamadan 3 gün öncesinde hastalara en az 150 g/gün karbonhidrat içeren normal bir diyet uygulanmalıdır. Yüklemenin uygun şekilde yapılmaması, kusma, yükleme süresince su haricinde sıvı ve gıda alımı, kan alma saatlerine uyulmaması, sigara içilmesi, 24- 28. hafta dışındaki gebeler, yetersiz örnekler, hemolizli örnekler, serumu ayrılmadan uzun süre bekletilmiş örnekler.

Panik değeri:

YOK

KAN ÜRE AZOTU (BUN)

Çalışma Zamanı: Her gün (7/24)

Örnek Alma Zamanı: Rutin olarak 16:00’a kadar, Acil 7/24

Sonuç Verme Zamanı: 11:30 dan önce kabul --> Aynı gün saat 14:30’da , Acil 1- 1,5 saatte

Örnek Türü: Serum

Örnek Kabı: Sarı Kapaklı Tüp

Örnek Saklama:

Örnek Türü	Oda sıcaklığında	+4 ˚C'de	-20 ˚C'de
Serum	24 Saat	48 Saat	2 Ay

Çalışma Yöntemi: Spektrofotometrik

Normal Değer Aralığı: Yetişkin : 8.13 - 26 mg/dl
Klinik Anlamı: Böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesinde kullanılır. Arttığı durmalar; Renal perfüzyonun azaldığı durumlar, Akut ve kronik böbrek yetmezliği, Konjestif kalp yetmezliği, Dehidratasyon, Şok, Kanama, Glomeruler ve tubuler hastalıklar, üriner sistme darlık ve tıkanıklıkları, yüksek proteinli diyet. Azaldığı durumlar; Düşük protein alımı, şiddetli karaciğer hastalıkları, aşırı kusma, ishal.

Örnek Ret Kriteri: Hemolizli örnekler.

Panik değeri:
	Alt Limit	Üst Limit	Birim
Yetişkin		100	mg/dL
Not: Üre = BUN x 2,14 formülü ile Üre BUN'a çevrilir.

KREATİNİN

Çalışma Zamanı: Her gün (7/24)

Örnek Alma Zamanı: Rutin olarak 16:00’a kadar, Acil 7/24

Sonuç Verme Zamanı: 11:30 dan önce kabul --> Aynı gün saat 14:30’da , Acil 1- 1,5 saatte

Örnek Türü: Serum

Örnek Kabı: Sarı Kapaklı Tüp

Örnek Saklama:

Örnek Türü	Oda sıcaklığında	+4 ˚C'de	-20 ˚C'de
Serum	24 Saat	48 Saat	2 Ay

Çalışma Yöntemi: Spektrofotometrik

Normal Değer Aralığı:
Serum(Erkek)	0,9 – 1,3 mg/dL
Serum (Kadın)	0,6 – 1,1 mg/dL
İdrar (Erkek)	800 – 2000 mg/24 saat
İdrar (Kadın)	600 – 1800 mg/24 saat

Klinik Anlamı: Kreatinin ölçümleri böbrek hastalıklarının değerlendirilmesinde ve idrar kreatinin düzeyi ile birlikte glomerüler filtrasyon hızının hesaplanmasında kullanılır. Üriner sistem tıkanıklıkları, Akut tübüler nekroz, Glomerülonefrit, Pyelonefrit, Nefrit, Akromegali, Rabdomyoliz, Gigantizm ve böbrek kan akımının azalmasına bağlı olarak Şok, Konjestif kalp yetmezliğ ve Dehidratasyonda kan düzeyi artarken azalmış kas kütlesi, musküler ditrofi, myastenia gravis’te azalır.

Örnek Ret Kriteri: Hemolizli örnekler.

Panik değeri:
	Alt Limiti	Üst Limiti	Birimi
Yetişkin		10	mg/dL

ÜRİK ASİT

Çalışma Zamanı: Her gün (7/24)

Örnek Alma Zamanı: Rutin olarak 16:00’a kadar, Acil 7/24

Sonuç Verme Zamanı: 11:30 dan önce kabul --> Aynı gün saat 14:30’da , Acil 1- 1,5 saatte

Örnek Türü: Serum

Örnek Kabı: Sarı Kapaklı Tüp

Örnek Saklama:

Örnek Türü	Oda sıcaklığında	+4 ˚C'de	-20 ˚C'de
Serum	24 Saat	48 Saat	2 Ay

Çalışma Yöntemi: Spektrofotometrik

Normal Değer Aralığı:

Erkek	4,4 - 7,6 mg/dl
Kadın	2,3 - 6,6 mg/dl
İdrar (zamanlı)	250 - 750 mg/24 saat

Klinik Anlamı: Gut, böbrek yetmezliği, lösemi, polistemi, multiple myeloma, lenfoma, gebelik toksemisi, polikistik böbrek hastalığı, psöriazis, pürinden zengin diyet (karaciğer, böbrek vb.) ve ağır egzersiz de serum ürik asit düzeyi yükselir. Wilson hastalığı, Fanconi sendromu, ksantinüri ve düşük pürin içeren diyetle beslenmede ise ürik asit düzeyi düşer.

Örnek Ret Kriteri: Hemolizli örnekler, lipemik örnekler.

Panik değeri:
	Alt Limiti	Üst Limiti	Birimi
Yetişkin		13	mg/dL
Çocuk		12	mg/dL

TRİGLİSERİD

Çalışma Zamanı: Resmi izinler hariç her gün

Örnek Alma Zamanı: Rutin olarak 16:00’a kadar

Sonuç Verme Zamanı: 11:30 dan önce kabul --> Aynı gün saat 14:30’da

Örnek Türü: Serum

Örnek Kabı: Sarı Kapaklı Tüp

Örnek Saklama:

Örnek Türü	Oda sıcaklığında	+4 ˚C'de	-20 ˚C'de
Serum	24 Saat	48 Saat	2 Ay

Çalışma Yöntemi: Spektrofotometrik

Normal Değer Aralığı: değeri < 150 mg/dL

Klinik Anlamı: Lipid metabolizması bozukluklarının değerlendirilmesinde kullanılır. Yetişkinlerde 150 mg/dL’nin altı normal, 150-199 mg/dL sınırda yüksek, 200-499 mg/dL yüksek ve 499 mg/dL’nin üstü çok yüksek olarak değerlendirilir. Obezite, Koroner Arter Hastalığı, DM, hipertansiyon gibi hastalıkların takibinde önemlidir.

Örnek Ret Kriteri: Hemolizli örnekler.

Panik değeri:

YOK

TOTAL KOLESTEROL

Çalışma Zamanı: Resmi izinler hariç her gün

Örnek Alma Zamanı: Rutin olarak 16:00’a kadar

Sonuç Verme Zamanı: 11:30 dan önce kabul --> Aynı gün saat 14:30’da

Örnek Türü: Serum

Örnek Kabı: Sarı Kapaklı Tüp

Örnek Saklama:

Örnek Türü	Oda sıcaklığında	+4 ˚C'de	-20 ˚C'de
Serum	24 Saat	48 Saat	2 Ay