Мicллиt… аdcjwллаһ сeddиv cбviлһiсedk vcсjyedб

BƏRZƏX QİYAMƏTƏDƏKDİR

“Mö᾽minun” surəsi: “Onların ölümü çatanda “Pərvərdigara, məni qaytar dünyaya, saleh əməllər edim”, deyərlər. Cavab veriər ki, faydasız, əbəs sözlər danışırsınız. Onların önündə, dirilib duracaqları günə qədər bərzəx vardır.”
Bu ayədən aşkar görünür ki, dünya həyatından sonra və Qiyamətdən əvvəl insanın bərzəx adlandırılmış daha bir həyatı vardır.

İNSANIN ŞƏXSİYYƏTİ ONUN RUHU İLƏ BAĞLIDIR

Qur᾽ani Kərimin zihr edilmiş ayələri və digər ayələrini düşündükdə aydın olur ki, insan ruhu cismdən tamamilə fərqli olan həqiqətdir.
Ruhun bədənlə olan birliyində, ruh iradə və şüur vasitəsi ilə bədəni idarə edir. İnsanın əzaları ilə birgə çürümür. İnsan şəxisiyyəti, insan həqiqəti (ruh) ölümdən sonra qalır; ya əbədi səadətə, ya da əbədi əzaba qovuşur. Bu səadət və ya əzab insanın cismi və ictimai xüsusiyyətlərindən asılı olmayıb, birbaşa dünyadakı əməlləri ilə bağlıdır.
İslam alimləri ruhun “ruh bədən deyil ölümlə yoxd olmur, onun hökmləri cismin hökmlərindən fərqlidi” Müddəalarını sübut etmək üçün, xeyli əqli dəlillər gətiriblər. Allah-Taalanın, Onun Rəsulunun, Mə”sum Ömamların (əleyhissalam) buyurduqlarından əlavəyə ehtiyacımız yoxdur və bu mətləb gün kimi aydındır.

BƏRZƏX BEHİŞTİ “MÜTMƏİNNƏ NƏFS” ÜÇÜNDÜR

Ümumiyyətlə, üç qisim nəfs zikr olunub:
1. “Mütməinnə (xatircəm) nəfs”
2. “Ləvvamə nəfs” özündnə rzı qalmayıb, həmişə özünü danlayan nəfsdir, yaxşı hesab olunur, bəyənilir.
3. “Əmmarə nəfs” insanı günahlara çəkib, əzba düçğr edən nəfsdir.
“Fəcr” surəsi: Ölüm zamanı mütməninnə nəfs sahiblərinə xitab olunar ki, “Ey aramlıqda və xatircəmlikdə olan nəfs, öz Rəbbinə doru razıdır. Mənim Behiştimə daxil ola!” (Yə᾽ni Həzrəti Mühəmməd (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) və onun pak ailəsi) Bərzəx Behişti və bərzəx Cəhənnəmin haqqında aydın və işarəylə çoxdur. Bura qədər deyilənlərə kifayətlənirik.

BƏRZƏX SAVABI VƏ BƏRZƏX CƏZASI HƏDİSLƏRDƏ

Bərzəx aləmiin savab və cəzalarından söz açan hədislər çoxdur. Bir neçə rəvayəti qeyd edirik:
“Bihar”-ın 3-cü cildində Əliyyibn İbrahim Qumminin təfsirindən rəvayət olunub ki, Əmirəl-mö᾽minin Əli (əleyhissalam) buyurub:
“Dünyanın sonuncu, axirətin ilk günü Adəm övladının qarşısında sərvəti, övladı və əməli mücəssəm olar. ÜXzünü sərvətinə tutub deyə: And olsun Allaha, mən sənə qarşı həris və (ehsan etməkdə) naxıl oldum, səndən mənə nə qaldı? Sərvət deyər: Kəfən əndazəsində məndən götür. Sonra üzünü övladlarına tutub deyər: And olsun Allaha, sizi sevdim və haminiz oldum, sizdən mənə nə qaldı?
Əməl deyər: Mən qəbirdə və Qiyamətdə sənə yoldaş olahaqğam ilahi Hüzura yetənədək. Əgər bu şəxs Allah dostu gözəl libasla, xoş ətirli onun yanına gələr və deyər: Müjdə olsun sənə, ruhuna reyhan, nəim Behişt, xoş gəlmisən, Soruşar ki, sən kimsən? Deyər: Sənin dünyadakı saleh əməlinəm, Behiştə hərəkət et. O, öz qüsl verənini tanıyar, cənazəsini götürənlərə and verər ki onu tez aparsınlar. Qəbrə daxil olduğu zaman saçlarını yolan iki sorğu mələyini qəbirdə hazır görər.
Dişləri ilə yeri eşən bu mələklərin səsi şimşəyi xatırladar, gözlərindən sanki, ğığılcım saçar, ona deyərlər: Yaradanın kimdir, Peyğəmbərin kimdir, hansı dindənsən?
Cavab verər: Yaradanım Allah, Peyğəmbərim Mühəmməd (səlləllahu əleyhi və alihi və səlləm) dinim İslamdır.
Deyərlər: Allah səni sevdiyin və raız olduqarında sabit saxlasın. Sona onun qəbrini göz işlədigcə genişləndirər və ona Behiştdən bir qaçı açarlar.
Deyərlər: kamına çatmış xoşbəxt cavan kimi nur gözlərlə yat.
Amma öz Allahına düşmən olsa, əməli ən pis paltarda, ən pis qoxuyla yanıa gələr və deyər: Müjdə olsun sənə Cəhənnmin yandırıcı suyu və Cəhənnəmə vari olmağın.
O, qüsl verəni görər və cənazəni aparanlara and verər ki, onu gecikdirsinlər. Qəbrə daxil olandan sonra mələklər gəlib onun kəfənini açarlar və deyərlər: Allahın kimdir? Peyğəmbərin kimdir? hansı dindənsən? Deyər: Bilmirəm. Deyərlər: Bilmirsən və doğru yolu tapmırsan. Bu an dəmir əsaya onu elə vuralar ki, insan və cindən savayı bütün bütün canlılar dəhşətə gələr (əvvəlik bəhslərdə heyvanlaırn qəfil naa0halığının səbəbii xatırlayın.) Sonra Cəhənnəmdən bir qaçı açıb, deyərlər: Ən pis halda yat (Pənah aparaq Allaha öz aqibətimizdən Ona nizə dliyi tək dar yer verər və digər ucuyla elə sıxarlar ki, beyni dırnağıyla dırnaq əti arasından çıxar. Xudavən ilan, əqrəb və sair həşəratlaır onun canına salar, onu çalarlar. Allah-Taala onu Qiyamətdə qəbirdən qaldıranadək bu əzab davam edər. Şəxs Qiyamətin başlamasını arzulayar.