Microsoft Word 01. İpoteka haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu doc

---

 

İpoteka haqqında 

Azəәrbaycan Respublikasının Qanunu 

Bu qanun mülki hüquqi müqaviləәləәrdəәn irəәli gəәləәn öhdəәlikləәrin icrasının təәmin edilməәsi iləә bağlı 

ipotekanın yaranması əәsaslarını, onun dövləәt qeydiyyatı, təәmin olunmuş borcun vəә digəәr mülki 

hüquqi öhdəәliyin ipoteka hesabına ödəәnilməәsi qaydalarını, təәrəәfləәrin hüquq vəә vəәzifəәləәrini 

müəәyyəәn edir, habeləә bu sahəәdəә digəәr münasibəәtləәri təәnzimləәyir. 

I fəәsil. Ümumi müddəәalar 

Maddəә 1. ƏӘsas anlayışlar  

1.0. Bu qanunda istifadəә olunan anlayışlar aşağıdakı məәnaları daşıyır: 

1.0.1. ipoteka—öhdəәliyin icrasının təәmin edilməәsi üsulu olaraq daşınmaz əәşyaların vəә 

rəәsmi reyestrdəә üzəәrindəә mülkiyyəәt hüquqları qeydəә alınan daşınar əәşyaların girovudur; 

1.0.2. ipoteka kağızı—ipoteka hüququnu təәsbit edəәn adlı qiyməәtli kağızdır; 

1.0.3. ipoteka kağızının qanuni sahibi—ipoteka kağızı üzəәrindəә sahiblik hüququ əәldəә 

edəәn şəәxsdir; 

1.0.4 ipoteka qoyan—ipoteka predmeti olan əәşyanı girov qoyan şəәxsdir. İpoteka qoyan 

həәm borclu, həәm dəә üçüncü şəәxs ola biləәr; 

1.0.5. ipoteka saxlayan—ipoteka hüququ olan vəә ipoteka qoyanın digəәr kreditorlarına 

nisbəәtəәn üstün qaydada ipoteka predmeti hesabına əәsas öhdəәliyin icrasını təәləәb etməәk 

hüququ olan şəәxsdir, o cümləәdəәn ipoteka kağızının qanuni sahibidir; 

1.0.6. ipoteka hüququ—borclu əәsas öhdəәliyi icra etməәdikdəә, ipoteka saxlayanın ipoteka 

predmetinəә tutmanın yönəәldilməәsi hüququdur; 

1.0.7. ipoteka müqaviləәsi—əәsas öhdəәliyin icrasının təәmin edilməәsi üçün ipoteka saxlayan 

vəә ipoteka qoyan arasında bağlanılan əәqddir; 

1.0.8. əәsas öhdəәlik—əәsas müqaviləәdəәn yaranan vəә icrası ipoteka iləә tam vəә ya qisməәn 

təәmin ediləәn borc vəә digəәr öhdəәlikləәrdir; 

1.0.9. ilkin satış qiyməәti bu qanunun təәləәbləәrinəә uyğun olaraq ipoteka predmetinin bazar 

dəәyəәrinin müəәyyəәnləәşdirilməәsi üçün müvafiq marketinq keçirilməәsi vaxtının məәhdudluğu 

şəәraitindəә ipoteka predmetinin satış (likvid) qiyməәtidir. 

Maddəә 2. İpoteka haqqında qanunvericilik  

---

İpoteka iləә bağlı münasibəәtləәr bu qanunla, Azəәrbaycan Respublikasının 

Mülki Məәcəәlləәsi

 vəә digəәr 

normativ hüquqi aktları, habeləә Azəәrbaycan Respublikasının təәrəәfdar çıxdığı beynəәlxalq 

müqaviləәləәrləә təәnzimləәnir. 

Maddəә 3. İpotekanın təәtbiq sahəәsi  

3.1. İpoteka iləә borc, alqı-satqı, podrat vəә başqa mülki-hüquqi müqaviləәləәrdəәn irəәli gəәləәn həәqiqi 

təәləәbləәr təәmin ediləә biləәr. 

3.2. Gəәləәcəәkdəә ortaya çıxa biləәcəәk təәləәbləәrin icrası üçün dəә ipoteka qoyula biləәr. Bu halda bu 

Qanunun 10.5-ci maddəәsindəә nəәzəәrdəә tutulmuş şəәrtləәrəә əәməәl edilməәlidir. 

Maddəә 4. İpoteka iləә təәmin ediləәn təәləәbin həәcmi  

4.1. ƏӘgəәr ipoteka müqaviləәsi iləә ayrı qayda nəәzəәrdəә tutulmayıbsa, ipoteka saxlayanın təәləәbi 

aşağıdakılar da daxil edilməәkləә, tam həәcmdəә təәmin edilir: 

4.1.1. əәsas borc; 

4.1.2. faizləәr; 

4.1.3. öhdəәliyin icra edilməәməәsi vəә ya lazımınca icra edilməәməәsi, o cümləәdəәn 

gecikdirilməәsi nəәticəәsindəә dəәbbəә pulu vəә (vəә ya) vurulmuş zəәrəәrin əәvəәzinin ödəәnilməәsi; 

4.1.4. ipoteka predmetinəә tutmanın yönəәldilməәsi iləә əәlaqəәdar məәhkəәməә xəәrcləәrinin vəә 

digəәr xəәrcləәrin ödəәnilməәsi; 

4.2. Bu qanunun 4.1.4-cü vəә ya 5-ci maddəәləәrindəә nəәzəәrdəә tutulmuş təәləәbləәr istisna olmaqla, 

ipoteka müqaviləәsindəә əәsas öhdəәliyin konkret məәbləәği göstəәrilibsəә, həәmin öhdəәlik yalnız bu 

məәbləәğdəә təәmin edilmiş sayılmır. 

Maddəә 5. İpoteka saxlayanın əәlavəә xəәrcləәrinin ipoteka iləә təәmin 

edilməәsi  

İpoteka müqaviləәsinin şəәrtləәrinəә vəә ya bu qanuna uyğun olaraq ipoteka saxlayan ipoteka 

predmetinin saxlanılmasını vəә salamatlığını təәmin etməәsi vəәzifəәsini daşıdığı halda ipoteka 

saxlayanın həәmin predmetin saxlanılmasına vəә salamatlığına çəәkdiyi ağlabatan xəәrcləәr, o 

cümləәdəәn vergiləәr vəә kommunal xəәrcləәr ipoteka predmetinin dəәyəәrindəәn ödəәnilir. 

Maddəә 6. İpoteka predmeti  

6.1. İpoteka predmeti qanuna müvafiq olaraq ipoteka qoyanın mülkiyyəәtindəә olan daşınmaz əәşya, 

o cümləәdəәn tikintisi başa çatdırılmamış daşınmaz əәşya vəә rəәsmi reyestrdəә üzəәrindəә mülkiyyəәt 

hüquqları qeydəә alınan daşınar əәşya ola biləәr. 

6.2. Mülki dövriyyəәdəәn çıxarılmış, habeləә qanuna görəә üzəәrinəә təәləәb yönəәldiləә vəә 

özgəәninkiləәşdiriləә bilməәyəәn əәşyanın ipotekasına yol verilmir. 

6.3. Bölünməәz əәşyalar hissəә-hissəә ipoteka qoyula bilməәz. 

---

6.4. İpoteka ümumi ola biləәr. Ümumi ipoteka eləә ipotekadır ki, onun predmeti bir neçəә əәşyadır vəә 

ümumi təәləәbin ödəәnilməәsi üçün əәşyaların həәr birindəәn istifadəә edilir. Kreditorun təәləәbi onun 

arzusu iləә istəәniləәn əәşya hesabına ödəәniləә biləәr. 

6.5. İpoteka müqaviləәsindəә ayrı qayda nəәzəәrdəә tutulmayıbsa, ipoteka predmeti ipoteka saxlayanın 

razılığı iləә dəәyişdiriləә biləәr. Bu halda ipoteka müqaviləәsindəә dəәyişiklikləәr edilir. 

Maddəә 7. İpotekanın xüsusiyyəәtləәri  

7.1. İpoteka saxlayanın ipoteka predmetinəә dair hüququ, əәgəәr ipoteka müqaviləәsindəә ayrı qayda 

nəәzəәrdəә tutulmayıbsa, onun ləәvazimatına da şamil edilir. İpoteka predmetindəәn istifadəә nəәticəәsindəә 

əәldəә edilmiş bəәhrəәyəә, məәhsula vəә gəәlirəә ipoteka hüququ ipoteka müqaviləәsindəә nəәzəәrdəә tutulmuş 

hallarda şamil edilir. 

7.2. Bina, tikili, qurğu vəә ya digəәr daşınmaz əәşyalar yalnız onların yerləәşdiyi, yaxud fəәaliyyəәtini 

təәmin etdiyi torpaq sahəәsi iləә birlikdəә ipoteka qoyulur. Daşınmaz əәşyaya tutma yönəәldildikdəә, onu 

alan şəәxs həәmin daşınmaz əәşyanın əәvvəәlki mülkiyyəәtçisinəә əәşyanın yerləәşdiyi torpaq sahəәsi 

üzəәrindəә məәnsub olan hüququ əәldəә edir. 

7.3. İpoteka qoyanın üçüncü şəәxsləәr qarşısında öhdəәlikləәrinin icrası üçün başqa əәmlakı kifayəәt 

etməәdikdəә, ipoteka predmetinəә üçüncü təәrəәfin təәləәbi bu qanunla müəәyyəәn edilmiş qaydada ipoteka 

saxlayanın təәləәbləәri ödəәnildikdəәn sonra yönəәldiləә biləәr. 

Maddəә 8. Ümumi mülkiyyəәtdəә olan əәşyanın ipoteka qoyulması  

8.1. Ümumi birgəә mülkiyyəәtdəә olan əәşya bütün mülkiyyəәtçiləәrin notariat qaydasında təәsdiq 

olunmuş razılığı iləә ipoteka qoyula biləәr. 

8.2. Ümumi paylı mülkiyyəәtin iştirakçılarının həәr biri öz paylarını digəәr mülkiyyəәtçiləәrin razılığı 

olmadan ipoteka qoya biləәr. İpoteka saxlayanın təәləәbi iləә həәmin paya tutma yönəәldildikdəә vəә o, 

satıldıqda Azəәrbaycan Respublikası 

Mülki Məәcəәlləәsinin

 satın almaqda üstünlük hüququ haqqında 

qaydaları təәtbiq edilir. 

Maddəә 9. Sonrakı ipoteka  

9.1. Qanunla vəә ya əәvvəәlki ipoteka müqaviləәsi iləә ayrı qayda nəәzəәrdəә tutulmayıbsa, ipoteka qoyan 

digəәr öhdəәliyini təәmin etməәk üçün əәvvəәldəәn ipoteka qoyulmuş əәşyanı yenidəәn girov qoya biləәr 

(sonrakı ipoteka). 

9.2. İpoteka qoyan ipoteka predmetinəә dair bu qanunun 10.8-ci maddəәsindəә nəәzəәrdəә tutulmuş 

bütün məәlumatı həәr bir sonrakı ipoteka saxlayana verməәlidir. 

9.3. Sonrakı ipoteka saxlayanın təәləәbləәri onların icra müddəәtindəәn asılı olmayaraq əәvvəәlki ipoteka 

saxlayanın təәləәbləәri tam ödəәnildikdəәn sonra növbəәlilik qaydasında ipoteka predmetinin dəәyəәrindəәn 

ödəәnilir. 

9.4. ƏӘvvəәlki ipoteka saxlayanın hüququnun üstünlüyü ipotekanın dövləәt qeydiyyatı anı iləә 

müəәyyəәn olunur. 

9.5. İpotekaya dair təәləәbləәrin ödəәnilməәsindəә üstünlük hüququ ipoteka saxlayanlar arasında 

müqaviləә əәsasında istəәniləәn vaxt dəәyişdiriləә biləәr. İpoteka saxlayanların sayı ikidəәn çox olduqda 

---