Microsoft Word 017 esas sayi doc
Yüklə 1,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
Filologiya məsələləri, №4, 2017
469 hissiyatı,yaradıcı təxəyyülü inkişaf etdirir.Məs: ədəbiyyat,tarix,coğrafiya və s.fənnlərlə sıx əlaqə yaradıldıqda yapma məşğələsi üçün çoxlu süjetlər meydana çıxır.Bu fənnlər bədii kompozisiyanın verilməsi zamanı uşaqların praktiki materiallardan istifadə etməsinə kömək edir.Eyni zamanda həmin fənnlər üzrə düzəldilmiş əşyalar məşğələlərdə əyani vəsait kimi istifadə oluna bilər.Yapma məşğələlərində bədii ədəbiyyat üzrə illüstrasiyalar mövzusu da xüsusi yer tutur.Burada şagirdlər müxtəlif nağıl,təmsil və hekayələrə aid mövzularda yapma işləri hazırlayırlar.Yapma üzrə məşğələləri iki hissəyə ayırmaq olar.1.Təlim vəzifələri.2.Tərbiyə vəzifələri.I- ci Hissədə yapma məşğələlərində aşağıdakı məqsədlər nəzərə alınmalıdır.a)- Seçilmiş və ya verilmiş mövzu üzrə yapma işləri hazırlamaq.b)Sujetin həllində daha gözəl ifadə vasitələri tapmaq əvvəlcədən tərtib edilmiş eskizlərdən istifadə etməklə tapşırıqları kompozisiyanı sona çatdır- maq.c)Ətraf aləmi müşahidə etmək.Mövzu üzrə yapma işlərində lazım olan əşyaları naturadan yaddaşa və ya təsəvvürə görə esgiz hazırlamaq sonra da yapma işində istifadə etmək.ç)Kompozisiyada ümumi fikir həlli.d)Statik qanunu nəzərə almaqla işin konstruktiv mütanasib həlli.II-ci Hissədə isə yapma məşğələlərində tərbiyə məsələlərini nəzərə almaq lazımdır. a)Görmə yaddaşını,fəza təsəvvürlərini və obrazlarda təfəkkürün inkişafı.b)Bədii zövqün,həyatın özünün müşahidəsinə məhəbbət və maraq tərbiyəsi.c)- Yaradıcı qabiliyyətin,təsəvvürlərin inkişafı.d)Emosional aləmi zənginləş- dirən tükənməz gözəllik mənbəyi olan həyatı başa düşməyi tərbiyə etmək.Bu məqsəd və vəzifələri yerinə yetirərkən mövzu üzrə yapma işləri za- manı,uşaqların yaş xüsusiyyətlərini nəzərə alınmalı,şüurluluq,əyanilik,- ardıcıllıq və sistematiklik prinsiplərinə riayət edilməlidir.Mövzu üzrə yapma məşğələlərində bədii zövq təsviri incəsənətdə iki yolla həyata keçirilə bilər.1.Ətraf aləmdəki təsvirin realist əsaslarının və kompozisiyanın əsaslarının öyrənilməsi yolu.2.Sujetlərin yerinə yetirilməsi üçün müsahibə məşğələləri ilə mövzu üzrə yapma məşğələlərinin əlaqəsi.Təsviri incəsənətin müsahibə məşğələlərində rəssamların əsərlərində ki,kompozisiyanın rolu,əhəmiyyəti və onun həlli məsələsi əsərin ifadəli,obrazlı olması üçün yapma texnikasının və s.rolunun öyrənilməsi çox vacibdir.Şagirdlər müstəqil iş yerinə yetirərkən müəllim onları istiqamətləndirməlidir.Müəllim kompo- zisiya problemini texniki cəhətdən izah etməklə kifayətlənməməlidir,yapma işinin ideya məzmununu izah etməli və ya hazırlanan işin mövzunun ideya əlaqəsini geniş formada təhlil etməlidir.Şagirdlərin işlərində hər hansı ideya məzmunu istənilən istiqamətə yönəltmək üçün mövzu və sujetin seçilməsi mühümdür.Bunun üçün ideya məzmunundan aslı olan sujetin necə yerinə yetirilməsi,kompozisiyanın necə olması əhəmiyyətlidir.Mövzu üzrə yapma işləri şagirdlərin estetik tərbiyəsində mühüm rol oynayır.Estetik tərbiyənin əsas vəzifələrindən biri də mövzu üzrə yapma məşğələlərində bədii estetik
Filologiya məsələləri, №4, 2017
470 zövqü inkişaf etdirməkdən ibarətdir.Mövzu üzrə yapma məşğələlərində bu məsələni həll etmək üçün yalnız yapma haqqında elementar bilik və texniki vərdişlərlə kifayətlənmək olmaz.Şagirdlərə müəyyən alətlərdən düzgün istifadə etmək,yapmada forma həlli məsələsinə nail olmaq kompozisiyada ideyanın düzgün verilməsinə nail olmaq və bu kimi digər məsələlər diqqətə çatdırılmalıdır.Beləliklə,mövzu üzrə yapma məşğələlərində kompozisiya üzrə fəaliyyəti müvəffəqiyyətlə inkişaf etdirilməli və müxtəlif müasir təlim metodlarından istifadə edilməlidir.Dərsin sonunda şagirdlərin işləri ümumilikdə təhlil edilir.Burada həm yaxşı cəhətlər,eyni zamanda qüsurlar,- nöqsanlar şagirdlərin diqqətinə çatdırılır.Belə nəticəyə gəlmək olar ki,təsviri incəsənət məşğələlərinin çox maraqlı və özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır.Bu xüsusiyyətlər uşaqların əqli və estetik inkişafına çox böyük təsir edir.Buda uşaqların dünya görüşünün hərtərəfli şəkildə inkişafına və mənəvi dünyasının zənginləşməsinə, onlarda milli və ümumbəşəri dəyərlərə hörmət, humanizm,şəfqət hislərinin qüvvətlənməsinə öz töhfəsini verir. Elmi yeniliyi: Məqalədə təsfiri incəsənət fənninin məşğələlərinin özünə məxsus xüsusiyyətləri təhlil olunmuşdur.Bu da tədris prosesində tələbənin dərsi mənimsəməsində əhəmiyyətli rol oynayır. Tətbiqi əhəmiyyəti: Mövzudan ali məktəblərdə təsviri incəsənət ilə bağlı mühazirə və seminarlarda istifadə oluna bilər.
Ədəbiyyat 1. Rəhimov A.N.Ana dilinin tədrisi metodikası,Bakı,Mütərcim,1997.s.63 2.Kərimov Y.Ş.İbtidai siniflərdə ana dilinin tədrisi metodikası,Bakı,- Maarif,1997.s 3.Abbasov A,Əlizadə H.Pedaqogika,Bakı,Renessans,2000.s78 4.Ушинский К.Д.Собрание сочинений,том6,Москва,”Просвещение”,- 1949,c.86 5.Ельшевская Г.В. Искусство рисунка.Москва, Издательство»Советс- кий художник»,1990,с82
Ilham Dadashov Summary
The general development of the fine art subjects trainings. Forming of the lessons based on the active trainings. While working on nature follow to the certain principles. The impact of the creative trainings to the puplils develorment process. The own features of the observe lessons. Yüklə 1,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|