25
Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü pozmaq cəhdlərinə,
keçmiş SSRİ rəhbərliyinin Azərbaycanla bağlı apardığı
qərəzli siyasətə, yerli rəhbərliyin xalqımızın mənafeyinə
zidd mövqedə durmasına qarşı etiraz əlaməti olaraq kü-
çələrə çıxmış dinc əhaliyə divan tutmaq məqsədilə Bakı-
ya və respublikanın digər rayonlarına 1990-cı il yanvarın
20-də sovet hərbi hissələri yeridildi və qanlı faciə törə-
dildi. Görünməmiş qəddarlıqla keçirilən cəza tədbirləri nəticəsində heç bir günahı ol-
mayan 133 dinc sakin öldürüldü, 744 nəfər yaralandı, 841 nəfər qanunsuz həbs edil-
di. Həlak olanların arasında qadınlar, uşaqlar və qocalar olmuşdu. Bu hadisə sovet re-
jiminin törətdiyi ən qanlı faciələrdən biri və dinc əhaliyə qarşı yönəlmiş vəhşi bir ci-
nayət hadisəsi idi.
Həmin dövrdə xalqımıza ən böyük mənəvi dəstəyi Moskvada yaşayan və
M.Qorbaçovun təqib və təzyiqləri ilə üzləşən ümummilli lider Heydər Əliyev verdi.
Bu görkəmli şəxsiyyət hər an təhlükə ilə üzləşə biləcəyinə baxmayaraq 1990-cı il
yanvarın 21-də Azərbaycanın Moskvadakı daimi nümayəndəliyinin binasına gəldi və
törədilmiş faciə ilə bağlı bəyanat verdi. 20 Yanvar faciəsində əli olan Azərbaycan və
sovet rəhbərliyini ifşa etdi, onların xalqımız qarşısında tarixi məsuliyyət daşıdıqlarını
vurğuladı.
Ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü və təkidi nəticəsində 20 Yanvar fa-
ciəsinə dövlət səviyyəsində hüquqi-siyasi qiymət verilmişdir.
1993-cü ildən başlayaraq 20 Yanvar faciəsinin xalqımızın tarixindəki yeri və ro-
lu, bu faciənin əbədiləşdirilməsi və bütün dünya ictimaiyyətinə çatdırılması yönündə
mühüm işlər görülmüşdür. Bakı şəhərinin ən hündür yerində yerləşən Şəhidlər Xiya-
banında Azərbaycanın azadlığı uğrunda mübarizədə şəhid olanların xatirəsinə ucal-
dılmış möhtəşəm “Əbədi məşəl” abidə kompleksi də ümummilli lider Heydər Əliye-
vin təşəbbüsü ilə tikilmişdir və 2000-ci il yanvarın 17-də imzaladığı Fərmanla 1990-
cı il Yanvar faciəsi zamanı şəhid olanlara “20 Yanvar Şəhidi” fəxri adı verilmişdir.
20 Yanvarı Azərbaycan xalqının Milli müstəqillik mübarizəsinin başlanması və xalq
hərəkatının qəhrəmanlıq səhifəsi kimi qəbul etmək lazımdır.
Yanvar
Az
ərbaycan xalqının Milli
Azadlıq mübarizəsi
20
26
Yalçın Canhəsən oğlu Nəsirov
1976-cı il yanvar ayının 23-də As-
tara rayonunun Sərək kəndində
dünyaya göz açmışdır. 1982-ci ildə
birinci sinifə getmiş, 1992-ci ildə
onuncu sinfi bitirmişdir. Orta təhsi-
lini başa vurduqdan sonra rayonla-
rında sürücü peşəsinə yiyələnmiş-
dir. 1994-cü il aprelin 19-da Astara rayon Hərbi Ko-
missarlığı tərəfindən Milli Orduya çağırılmışdır. O,
Daxili qoşunların tərkibində Lökbatanda 2 ay hərbi tə-
lim keçir, sonra xidmətini Tərtər və Şamaxı rayonla-
rında davam etdirir. Yalçın komandirlərin tapşırıqları-
nı vaxtında yerinə yetirirdi. Gənc əsgər böyük arzular-
la yaşayırdı. Lakin bu zaman 1995-ci ilin məlum mart
hadisələri başladı. Silahlı dəstə dövlətçiliyimizə və
müstəqilliyimizə zərbə endirmək məqsədilə dövlət
çevrilişinə cəhd etdi. Silahı yerə qoymaq üçün bir ne-
çə dəfə xəbərdarlıq edilsə də, bu, heç bir nəticə ver-
mədi. Ordu güc göstərmək məcburiyyətində qaldı.
Müstəqilliyimizin qorunub saxlanmasında Yalçın Nə-
sirov da Milli Ordunun əsgəri kimi öz vətənpərvərlik
borcunu yerinə yetirirdi. O, martın 13-dən 17-nə kimi
keçirilən bütün əməliyyatlarda iştirak etmiş, 17-dən
18-nə keçən gecə ağır yaralanmışdı.
Çoxlu qan itirmişdi. Onu
təcili
olaraq Sabunçu rayon
xəstəxanasına çatdırdılar.
Lakin artıq gec idi... Hə-
kimlər onu həyata qaytara
bilmədi. Martın 24-də o,
gözlərini əbədi olaraq yumdu.
Subay idi.
Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin 4 aprel 1995-
ci il tarixli 307 saylı Fərma-
nı ilə Nəsirov Yalçın Can-
həsən oğluna ölümündən
sonra “Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanı” adı verilmışdir.
Sərək kəndində dəfn edil-
mişdir.
Sərək kənd orta məktəbi
onun adını daşıyır.
Milli Qəhrəmanın xatirə-
sini əbədiləşdirmək məqsə-
dilə Astara rayonundakı
“Qəhrəmanlar Bağı”nda
büstü qoyulub.
Ədəbiyyat
İsgəndərova, R. Astaranın ilk Milli Qəhrəmanı /R.İsgəndərova.- Bakı: Mütər-
cim, 2006.- 60 s.
Yanvar
35 illiyi
Yalçın N
əsirov
1976-1995
Milli
Q
əhr
əman
23
27
Hacızadə, M. Şahidlik edən göyərçin /M.Hacızadə //Baharı xəzanə dönən
oğullar.- Bakı, 1996.- S.46.
Əsgərov, V. Nəsirov Yalçın Canhəsən oğlu /V.Əsgərov //Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanları.- Bakı, 2005.- S.170.
Nəsirov Yalçın Canhəsən oğlu //Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları /tərt. ed.
H.Həmidova; M.F.Axundov adına Milli Kitabxana.- Bakı, 2008.- S.163-164.
Nəsirov, C. Qəhrəman oğullarla fəxr edirik: (Atasının Azərbaycan Respublikası
Prezidenti Heydər Əliyevə təşəkkür teleqramı) /C.Nəsirov //Azərbaycan.- 1995.-
14 aprel.- S.2.
Bəybala Ələsgərov
Vətən yolunda şəhid olanlar ölmürlər, xalqın qəlbində, ürəyində əbədi
yaşayırlar... Biz onların qəhrəmanlığı, şəhidliyi ilə fəxr edirik. Bu bizim
millətimizin iftixarıdır.
Heydər Əliyev,
ümummilli lider