22
Eldar Tofiq oğlu Quliyev 1941-ci
il yanvar ayının 18-də Bakıda anadan
olmuşdur. Orta məktəbdə oxuyarkən
fizika və riyaziyyat sahəsində res-
publika olimpiadalarında dəfələrlə iş-
tirak edib, mükafata layiq görülən
Eldar Moskva Fizika-Texnika İnstitu-
tuna daxil olmağa hazırlaşırdı. Lakin o, məktəbi qızıl
medalla başa vurandan sonra yolunu ali məktəbdən
deyil, kinostudiyadan saldı. Hələ 10-cu sinifdə oxu-
yarkən gördüyü “Durnalar uçur” filmi gəncin həyatını
büsbütün dəyişdirmiş, və o, kinorejissor olmağı qət et-
mişdi. İki il kinostudiyada rejissor köməkçisi işləyən-
dən sonra Moskva şəhərindəki Ümumittifaq Dövlət
Kinematoqrafiya İnstitutuna daxil olmuşdur.
Rejissorun 1969-cu ildə çəkdiyi ilk böyük filmi
“Bir cənub şəhərində” kino əsəri nəinki respublika-
mızda, həm də keçmiş Sovetlər İttifaqında əsl hadisə-
yə çevrildi. Rüstəm İbrahimbəyovun şəhər küçələrin-
dən birinin sakinlərinin həyatını təsvir edən kəskin
münaqişəli ssenarisi əsasında rejissor E.Quliyev filmə
quruluş vermişdir. Bu film dünya ekranlarına çıxan-
dan bir müddət sonra üç Azərbaycan filmi ilə birgə
“YUNESKO”nun kinoşedevri adlandırıldı.
“Bir cənub şəhərində” filminin ekranlara buraxıl-
masından 30 il sonra yaradıcı qrupun “Humay” müka-
fatına layiq görülməsi bir daha onu təsdiq etdi ki, əsl
sənət əsəri qadağalara, məhrumiyyətlərə baxmayaraq
zamanın sınağından ləya-
qətlə çıxır, özünə əbədi
yaşamaq hüququ qazanır.
E.Quliyevin yaradıcılı-
ğında mənəvi-əxlaqi məsə-
lələrin, müasirlərimizin xa-
rakterlərinin psixoloji təd-
qiqi əsas yer tutur. E.Quli-
yev ölkəmizdə tarixi filmlə-
rin yaradıcısı kimi də tanınır:
“Səmt küləyi” (1974), “Se-
vinc buxtası” (1977), “Babək”
(1979), “Nizami” (1982) və
“Təxribat” (1989) filmləri ek-
ranlarımızda bu gün də
uğurla nümayiş etdirilir. İl-
lər keçməsinə baxmayaraq
bu filmlərə tamaşaçı marağı
azalmır.
Kinorejissor E.Quliyev bə-
dii filmlərə quruluş vermək-
lə yanaşı “Abşeron ritmləri”
film-konsertini (1970), “Sə-
məd Vurğun” (Y.Əfəndi-
yevlə birlikdə), “Dostuma
məktub” (H.Mehdiyevlə bir-
gə) sənədli filmlərini çək-
miş, onun ssenariləri əsa-
Yanvar
70 illiyi
Eldar Quliyev
1941
Rejissor
18
23
sında “Bizim Nəsibə xanım” və “Özüm və zaman
haqqında” (T.İsmayılovla birgə), “Şəhidlik zirvəsi”
(X.Muradov və O.Mirqasımovla birgə) sənədli filmlə-
rini lentə almışdır.
Rejissor öz atası, bənzərsiz lirik melodiyaların mü-
əllifi, bəstəkar Tofiq Quliyevə həsr edilmiş sənədli
film üzərində işi tamamlamış, kinematoqrafçı Ramiz
Fətəliyevlə birgə yazdığı ssenari əsasında “İstanbul
reysi” adlı tammetrajlı bədii film çəkməyə başlamış-
dır.
Qırx ildən artıq müddətdə E.Quliyev 16 bədii və
çoxsaylı sənədli filmlər çəkmişdir. Ustad sənətkarın
yaradıcılığında sənədli filmlər xüsusi yer tutur. Buna
misal olaraq faşizm üzərində böyük qələbənin 60
illiyinə həsr edilmiş xüsusi layihə üzrə Bakının və ba-
kılıların bu qələbəyə verdiyi töhfələrdən bəhs edən
“Unudulmuş qəhrəman” adlı publisistik filmi, xalqı-
mızın ümummilli lideri Heydər Əliyev haqqında film-
ləri və s. göstərmək olar.
Qarabağ münaqişəsindən bəhs edən “Girov” filmi-
nin ssenarisi yazıçı Natiq Rəsulzadə ilə iş birliyi nə-
ticəsində yaranıb. E.Quli-
yevin dediyinə görə bu film
Azərbaycan qadınlarına həsr
olunub.
O, xidmətlərinə görə
Azərbaycan Respublikası-
nın Xalq artisti, Respublika
Dövlət mükafatı laureatı
(1978), “Şöhrət” ordeninə
layiq görülüb.
2005-ci ildə lentə alınan
“Girov” filmi Karlovı Varı,
Kəlküttə, Göteborq və baş-
qa nüfuzlu beynəlxalq kino
festivallarında nümayiş et-
dirilmişdir.
Ədəbiyyat
Kazımzadə, A. Eldar Quliyev /A.Kazımzadə //Azərbaycan kinematoqrafçıları:
portretlər.- Bakı, 2002.- Bur.1.- S.190-200.
Mikeladze, Q. “Festival təkcə mükafatlar demək deyil...”: [Azərbaycanın Xalq
artisti, kinorejissor Eldar Quliyevlə söhbət] /Q.Mikeladze //Günay.- 2006.- 22 iyul.-
S.7.
Şərif, A. Eldar Quliyev /Azad Şərif //XX əsr Azərbaycanın yaradıcı nəsilləri.-
Bakı, 2007.- S.83-85.
Eldar Quliyevin kino dünyası /AzərTac //Respublika.- 2009.- 14 aprel.- S.3.
İnternetdə
www.anl.az
www az.wikipedia.org
www.elibrary.az
www kultaz.com
www.medeniyyet.az
Səmayə Quliyeva
24
Şamil Ağasəf oğlu Ramazanov 1976-cı
il yanvar ayının 19-da Ağsu rayonunun
Rəhimli kəndində anadan olmuşdur.
19 mart 1994-cü ildə Ağsu rayon Hər-
bi Komissarlığı tərəfindən Milli Ordu
sıralarına çağırılmışdır. Bir neçə ay
hərbi təlim keçdikdən sonra, 777 saylı
hərbi hissəyə göndərilmişdir.
Atəşkəs elan olunsa da, əsgərlər mütəmadi olaraq
hərbi təlimlər keçir, döyüş hazırlıqlarını durmadan ar-
tırırdılar. Heç düşünmürdülər ki, onları qarşıda daha
bir sınaq, daha bir qarşıdurma gözləyir.
Bu, 1995-ci ilin 13-17 mart hadisələri idi. Həmin
gün dövlət çevrilişinə cəhd göstərən silahlı dəstənin
mühasirə halqasını daraltmaq məqsədilə atəş əmri ve-
rildi. Milli Ordu dərhal əməliyyata başladı. Güclü
atışma zamanı gənc döyüş-
çü ağır yaralandı və aldığı
bu yaradan da gözlərini
əbədi yumdu.
Azərbaycan Respublika-
sı Prezidentinin 4 aprel
1995-ci il tarixli 307 saylı
Fərmanı ilə Ramazanov Şa-
mil Ağasəf oğluna ölümün-
dən sonra “Azərbaycanın
Milli Qəhrəmanı” adı veril-
mişdir.
Rəhimli kəndində dəfn
edilmişdir.
Ağsu rayonunun mərkə-
zindəki kinoteatr onun adı-
nı daşıyır.
Ədəbiyyat
Azərbaycan Respublikasının hərbi qulluqçularının və polis işçilərinin bir qrupuna
“Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adı verilməsi haqqında: [Ramazanov Şamil Ağasəf
oğlu - Müdafiə Nazirliyi, sıravi - Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya, dövlət
quruluşunun müdafiəsi, onun müstəqilliyinin qorunub saxlanılması və dövlət çevrilişi
cəhdinin qarşısının alınması zamanı şəxsi qəhrəmanlıq və şücaət göstərdiyinə görə]:
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı, 4 aprel 1995-ci il //Azərbaycan.-
1995.-5 aprel.- S.1.- (Ölümündən sonra).
Əsgərov,V. Ramazanov Şamil Ağasəf oğlu /V.Əsgərov //Azərbaycanın Milli
Qəhrəmanları.- Bakı, 2005.- S.180.
Ramazanov Şamil Ağasəf oğlu //Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları /tərt. ed.
H.Həmidova; M.F.Axundov adına Milli Kitabxana.- Bakı, 2008.- S.171.
Samirə Eminova
Yanvar
35 illiyi
Şamil Ramazanov
1976-1995
Milli
Q əhr əman
19
Dostları ilə paylaş: |