Microsoft Word \304\356\352\363\354\345\355\3621

 
 
 
58 
a)
  Регистра ция бра ка  –  устанавливается как  в государственных  и 
общественных  интересах,  так  и  с  целью  охраны  личных  и 
имущественных прав и интересов супругов.                                                                                                                     
Evliliğin tescili  devlet ve kamu yararına olduğu kadar, eşlerin kişisel 
ve maddi hak ve çıkarlarını korumak amacıyla da  gerçekleştirilir. 
 
b)
  Социа льное 
обеспече ние 
– 
государственная 
система 
материального  обеспечения  и  обслуживания  граждан  России.                                                                                 
Sosyal  güvenlik    Rus  vatandaşlarına  sağlanan  maddi  destek  ve 
hizmetlere ilişkin devlet sistemidir.
  
 
c)
  Зако нный  представи тель  –  полномочие  которого  установлено 
законом.   
 Kanuni temsilci  kanunen belirlenen yetkileri ifade eder. 
 
d)
  Жили щный фонд – это жилые дома, а также жилые помещения в 
нежилых 
строениях, 
предназначенные 
для 
постоянного 
проживания.                                               
 Konut  fonu    sürekli  ikamet  amaçlı  konut  binaları  ya  da    konut  dışı 
binalarda yer alan mesken mekânlardır.
  
 
 
2.5.4. Eskimiş ve tarihsel deyimler. 

---

 
 
 
59 
Kullanım güncelliğine bağlı olarak tıpkı sözcükler gibi deyimler de eskimekte 
olan,  eskimiş  ve  güncel  deyimler  şeklinde  olabilmektedir.  Kullanım  düzeyleri 
deyimin  üslûpsal  süslemelerine bağlıdır:  üslûpsal  olarak  tarafsız  ve konuşma diline 
ait olan deyimler genellikle aktif olarak kullanılmaktadır; edebi deyimler ise günlük 
konuşmalarda aktif olarak kullanılmamaktadır. Eskimiş ifadeler iç anlamını kaybeder 
ve arkaik ögeler içermektedir.  
Tarihsel  deyimler  –  «günlük  yaşamda  deyimle    ilgili  olayın  anlam 
yitirmesinden dolayı aktif kullanımdan çıkan deyimler
»
25
 olarak tanımlanır. 
Örneğin;  
“частный  пристав”  (çastnıy  pristav)  –  şahsi  polis  komiseri,  “требовать 
удовлетворения”  (trebovat’  udovletvoreniya)  –  bir  kimseyi  düelloya  çağırmak, 
“суконное рыло” (sukonnoye pılo) – silik suratlı, “боярский сын” (boyarskiy sın) 
– boyar oğlu. 
Arkaik  deyimler  –  «ilgili  tanımı  daha  iyi  bir  şekilde  ifade  edebilen  başka 
kalıcı  birliklerin  ya  da  ayrı  sözcüklerin  kullanılmaya  başlanmasından  dolayı  aktif 
kullanımdan çıkan deyimler
».
26
 dir. 
Örneğin:  
“биться об заклад” (bit’sa ob zaklad) – “держа ть пари ” (derjat’ pari) –
bahse  girmek
;  “блуждающие  звёзды”  (blujdayuşçiye  zvyözdı)  –  плане ты 
(planetı)  –  gezegenler;  “горючий  камень”  (goryuçiy  kamen’)  –  се ра  (sera)  – 
                                                 
25
 N. M. Şanskiy, Frazeologiya sovremennovo russkovo yazıka, 1985 s. 81 
26
 a.g.e. s. 88 

---

 
 
 
60 
kükürt
;  “обладать собой”  (obladat’  soboy)  –  “владе ть собо й”  (vladet’ soboy)  – 
iradeli olmak;
 “сырная неделя” (sırnaya nedelya) –  ма сленица (maslenitsa) – bir 
dini bayram adı.  
Çağdaş Rusça’da altı çizili deyimler aktif kullanımdan çıkmış olup bunların 
onların yerine italik yazıyla yazılmış deyimler ve serbest sözcükler kullanılmaktadır.  
Bu  bölümde  Rusça’daki  deyimler  hakkında  genel  bir  bilgi  verdikten  sonra 
çalışmamızın esas amacı olan deyim etimolojisi konusuna geçebiliriz. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
 
61 
III BÖLÜM 
 
3.1. Etimoloji – sözcüklerin  kökenini irdeleyen bilim. 
Dil  toplumsal  bir  olgudur.  Bir  sözcüğün  ortaya  çıkması  ve  dil  içindeki 
gelişimi,  sözlü  ve  yazılı    ifadesinin,  anlamının,  şekillerinin  (çekim  ve  halleri) 
değişimi,  asırlar  boyunca  korunması,  yok  olması  ya  da  yerine  başka  bir  sözcüğün 
gelmesi  bir  taraftan  dilin  tarihiyle  ilişkili  olup  diğer  taraftan  dilin  taşıyıcısı  olan 
halkın  yaşamına,  onun  maddi  ve  manevi  kültürünün  gelişmesine,  doğal  yaşam 
koşullarına,  sosyal  kalkınmasına  ve  diğer  halklarla  ilişkilerine  bağlıdır.  Bütün 
bunların ortaya konması da etimoloji adını alan bilim dalına bağlıdır.  
Etimoloji,  dilbilimin  en  eski  alanlarından  biridir.  Kurucuları  eski  Yunan 
filozoflarıdır.  Έτιµον  “gerçek”  ve  λογος  “sözcük,  bilim”  sözcüklerinden  oluşan 
ετυµολογία terimi ilk önce Yunanlıların çalışmalarında ortaya çıkmıştır ve önceleri 
“gerçeğe  dair  bilim”  ya  da  sözcüklerin  gerçek  anlamına  ilişkin  bilim  anlamında 
kullanılmaktadır. 
Etimoloji:  1)  sözcüklerin  kökenlerini  inceleyen;  2)  somut  bir  sözcüğün  
kökenleri  konusundaki  herhangi  bir  hipotezi  (bazen  de  farklı  dil  birimini,  örneğin, 
sonek  ya  da  deyimsel  ifade)  inceleyen  dilbilimin  bir  bölümüdür.  Zamanla  bu  son 
anlamda  bazı sözcüklerin aynı dilin başka sözcükleriyle yapısal ilişkilerini kapsayan 
bir  olgu  olarak  «yakın  etimoloji»  ve  söz    konusu  dilin  sınırlarını  aşan  sözcükler 
arasındaki  ilişkileri  kapsayan  bir  olgu  olarak  «uzak  etimoloji»  terimleri  ortaya 
çıkmıştır. 

---