Microsoft Word \304\356\352\363\354\345\355\3621

 
 
 
213 
Aslı =  “a la fin des fins” Fransızca’dan geçen taklit. 
 
Örnek tümceler; 
a)
  В конце концов история эта показалась мне  настолько занятной, что я 
решил изложить её в письменном виде... (Войнович)
337
 
Eninde  sonunda  bu  olay  o  kadar  ilgimi  çekti  ki,  onu  yazıya  dökmeye  karar 
verdim.
 
b)
  Не смея поднять глаза на неё, я не посмел и обмануть её. Да и зачем в 
конце концов мне было обманывать. (В.Распутин)
338
 
Ona bakmaya bile cesaret edemezken onu aldatmaya da cesaret edemezdim. 
Nihayetinde ne için aldatayım ki! 
c)
  В  конце  концов  уточните  между  собой  вопрос,  кто  из  вас  главный  в 
доме – ты или мама? (А.Фадеев)
339
 
Bu evde senin mi annemin mi sözünün geçtiğine eninde sonunda aranızda bir 
karar verin.
 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce içinde ara sözcük öbeği (örnek a, b, c) olarak kullanılmaktadır. 
Deyim değişmemektedir. 
 
 
 
 
                                                 
337
 N.V.Basko, 2002, s. 23 
338
 E.A. Bıstrova, 1998, s. 35 
339
 R. .Yarantsev, 1981, s. 168 

---

 
 
 
214 
Вот где собака зарыта! 
Türkçe anlamı =  işte köpek burada gömülü; 
Türkçe  karşılığı  =  anlaşıldı  Vehbi’nin  kerrakası;  işte  çapanoğlu  budur;  işin 
çatallı yeri budur; işte asıl güçlük budur (ya da bundadır); 
Aslı =  “Da ist der Hund bergaben.” Almanca’dan geçen taklit. 
Bu  deyim  hakkında  çok  farklı  görüşler  vardır.  Fakat  bunların  tamamı  bu 
deyimin Almanca’dan geldiği konusunda  hem fikirdirler.   
Örneğin;  Avsyanikov  ve  Bulatov,  16.yüzyılda  yaşayan  şövalye  Sigizmund 
Althensteig’in kendisini kurtaran köpeğinin öldüğü yere bir anıt diktiğini ve meraklı 
insanların  “bu  köpek  nerede  gömülü?”  sorusuna  bir  yanıt  olarak  da  bu  deyimin 
ortaya çıktığını savunmaktadırlar. 
Vartanyan’ın görüşüne göre  ise  bu deyim şeytani güçlere sahip olan ve bir 
hazineye bekçilik eden siyah bir köpekle bağlantılıdır. Vartanyan, zamanla “köpek” 
sözcüğünün hazineyi ifade etmek için kullanılmaya başladığını savunmaktadır.   
Bize göre bu deyimin en doğuru ve en güvenilir etimolojik tahminini Koval’ 
yapmaktadır. Ona göre, pek çok toplumda köpek, olağanüstü güçlere sahip olan bir 
hayvan olarak kabul edilmiştir. Bu güçlerinden en önemlisi, köpeğin sadece şeytani 
güçleri  görebilmesi  değil,  aynı  zamanda  insanlardan  uzaklaştırma  özelliğidir.  Bu 
nedenle  başka  hayvanların  telef  olması  ya  da  veba  gibi  durumlarda  hastalıkları  ve 
şeytani  güçleri  kovması  için  köpek  bir  törenle  gömülürdü.  Bu  deyim  ilk  önceleri 
doğrudan  bir  anlam  taşımaktaydı.  “Bu  köpek  işte  burada  gömülü”  ifadesi  “  çok 
önemli,  büyülerci  yer  iste  burası,  işte  burası  köpeğin  törenle  gömüldüğü  yer” 
anlamında kullanılmaktaydı.
340
   
                                                 
340
 Daha fazla bilgi için bkz. V.M.Mokiyenko, 2005, s. 

---

 
 
 
215 
Bu deyim zamanla değişerek mecazi anlam kazanmıştır.  
 
Örnek tümceler; 
a)
  - Почему машина не едет? Что случилось? 
- Я понял: причина в моторе! Вот где собака зарыта! 
- Araba neden hareket etmiyor? Ne oldu? 
- Ha anladım: sebep motorda!  şin çatallı yeri budur! 
b)
  Инвестиции  текут  туда,  куда  их  выгодно  вкладывать  инвестору.  А  в 
России  инвестиционный  климат  пока  недостаточно  благоприятный. 
Вот где собака зарыта! (из прессы)
341
 
Yatırımlar,  yatırımcının  kâr  bulduğu  yöne  doğru  kayıyor.  Rusya’da  ise 
yatırım atmosferi henüz uygun değil.  şte asıl güçlük bundadır! 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tek başına bir tümce olarak kullanılmaktadır. 
Deyim değişmemektedir..    
 
Горе луковое 
Türkçe anlamı = soğan gözyaşları; 
Türkçe karşılığı = sakar ve beceriksiz, çolpa; 
Aslı =  “Zwiebeltränen” Almanca’dan geçen yarı taklit. Tam çevirisi ise 
“луковые слёзы” (lukobıye sl’ozı) – soğan gözyaşları’dır. 
                                                 
341
 N.V.Basko, 2002, s. 42 

---

 
 
 
216 
Bu  deyim  soğan  soyarken  insanın  gözünden  yaş  gelmesiyle  ilgilidir.  nsan 
soğan  doğrarken  ruhsal  bir  üzüntü  duymadan  gözyaşı  döker.  Dolasıyla  bu  deyim, 
kimi insanlar için sakar ve beceriksiz anlamında kullanılmaktadır.
342
  
 
Örnek tümceler; 
a)
  Да умеешь ли ты стрелять, горе луковое? – весело спросил Данилка. 
(К.Седых)
343
 
Danilka neşeyle “Ateş edebilir misin bakalım, beceriksizim benim?”, diye 
sordu. 
b)
  Не плачь, всё будет хорошо, горе, ты моё, луковое. 
Ağlama, her şey yoluna girecek, sakar beceriksizim benim
. 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce içinde ek ad (örnek a, b) olarak kullanılmaktadır. 
Deyim sadece tekil halde kullanılır. 
 
Делать из мухи слона 
Türkçe anlamı = sineği fil yapmak; 
Türkçe  karşılığı  =  pireyi  deve  yapmak;  habbeyi  kubbe  yapmak;  fazla 
abartmak; 
Aslı =  “faire d’une mouche un éléphant” Fransızca’dan geçen taklit. 
                                                 
342
 Gruşko, Medvedev, 2000, s. 106 
343
 A. .Molotkov, 1978, s. 117 

---