Microsoft Word 8 Azerb dili ve edebiyyati bolmesi

III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

1041

 

Qafqaz University                                                                                          17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan 

Building cross-cultural communication skills by having life experiences that open one’s mind 

to differences that exist in the world does not only benefit one professionally, but also on a 

personal level. 

By creating opportunities for cross-cultural communication, such as through exchange 

programs, students will have the opportunity to experience another culture firsthand, study a 

foreign language and countless other educational advantages. Likewise, the people that these 

students interact with in another country will have the opportunity to learn about the student’s 

home culture.  With the recent increase and ease of human mobility in the form of 

immigration, academic and professional exchange programs, and travel experiences, having a 

global mindset is especially important as it is more likely people with culturally different 

backgrounds will interact.Cultural nuances are experienced firsthand when living abroad, 

which cannot always be learned or understood in a traditional classroom, or when experienced 

outside the culture of origin. Having one’s interpretation of the world challenged builds 

awareness that other interpretations exist, and individuals become more sensitive to individual 

differences and often develop better communication skills. 

Animportant idea to consider is that globalization does not only affect those who travel 

or live in urban settings with diverse populations, but nearly the entire world. Therefore, even 

if one does not plan on ever leaving their home country or working in another country, 

eventually the world will come to them, through advances in technology or immigrant 

populations relocating nearby, for example. By focusing on skills such as adaptability and the 

importance of gaining practical skills relevant to changing work environments and work 

cultures,students will be able to interact more effectively with others from different cultural 

backgrounds due to a student’s ability to adapt and acknowledge differences.  

 

 

İNGİLİS DİLİNİN ÖYRƏNİLMƏSİNİN İNSAN KAPİTALININ 

FORMALAŞMASINA TƏSİRİ HAQQINDA 

 

A.E.DÜNYAMALIYEVA 

AZƏRBAYCAN Dövlət Pedaqoji Universiteti 

[e-mail] 

AZƏRBAYCAN 

 

Biliklərin dinamik artdığı, ixtisasların elm_tutumluluq göstəricilərinin yüksəldiyi və əsa-

sən də insan kapitalının yaranmasının vacib olduğu müasir dövrdə müxtəlif sahələr üzrə ixti-

saslaşan mütəxəssilərin ingilis dilini dərindən mənimsəməsi vacib məsələdir.İlkin aparılan 

araşdırmalara görə də ötən əsrin 60-cı illərindən başlayaraq ümumi ingilis dilinin öyrədilməsi 

lazımı tələbləri ödəmədiyi üçün ingilis dilinin xüsusi məqsədlərlə öyrədilməsi anlayışı meyda-

na gəldiyi göstərilir. 

İlkin mənbəıər göstərir ki, müasir dövrdə nəşr olunmuş elmi ədəbiyyatların əksəriyyəti, 

internet resurslarının isə 80%-i ingilis dilindədir.Yəni elmi yeniliklərin əldə edilməsində ingilis 

dilinin əvəz edilməz rolu vardır. 

İngilis dilinin öyrənilməsinin insan kapitalının formalaşmasına aşağıdakı təsirlərini mü-

əyyən etmək olar: 

Müxtəlif sahələr üzrə tədqiqatçıların ilkin mənbələrdən sürətli və dəqiq şəkildə əldə edil-

məsini təmin edir; 

Müxtəlif sahələr üzrə mütəxəssislərin təcrübə mübadiləsinin intensivliyini təmin edir; 

Tədqiqatçıların əldə etdikləri elmi yeniliklərin dünya miqyasında sürətli yayılmasını tə-

min edir; 

---

III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

1042

 

Qafqaz University                                                                                          17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan 

Tədqiqat proseslərinin intensivləşdirilməsini təmin edir və s. 

Bu gün ingilis dilini öyrənmək bir sıra səbəblərə görə böyük əhəmiyyət kəsb edir.İngilis 

dili “Beynəlxalq ortaq dil” statusunu qazanmış dildir, yəni müxtəlif dillərdə danışan insanlar 

arasında ortaq ünsiyyət vasitəsidir.Ingilis dilini bilmək iş tapmaqda başlıca rol oynayır.Bu gün 

yerli və xarici şirkətlər ingilis dilini səlis bilən mütəxəssilərə üstünlük verir.İngilis dilini bil-

mək vaxta və xərclərə qənaət etmək deməkdir.Tərcüməçiyə müraciət etmədən informasiyanı 

alır, analiz edir, ötürür, bir sözlə, öz işimizi özümüz görürük. 

Ölkəmizdə insan kapitalının inkişafı, şəxsin müasir bilik və bacarıqlara yiyələnməsinin 

təmin edilməsi “Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”nın da 

əsas hədəflərindəndir. Bu strategiya həm də Prezident İlham Əliyevin müəyyən etdiyi “insan 

kapitalı”nın formalaşdırılması strategiyası kimi də  dəyərləndirilir. Strategiyada qeyd edilən 

əsas istiqamətlərin reallaşdırılması, keyfiyyət meyarlarının sistemin əhəmiyyətli dayaq 

nöqtəsinə çevrilməsi Azərbaycanda müasirləşən təhsilin ən mühüm təşəbbüsləri sırasındadır.   

Müasir dövrdə formalaşdırılmış insan kapitalının keyfiyyəti və onun gələcəkdə gətirə-

cəyi gəlir arasında birbaşa asılılıq yaranmaqdadır. İnsan kapitalının keyfiyyəti həm də gələcək 

karyera baxımından da önəmli olduğundan, cəmiyyətin gələcək inkişafı, insan kapitalının for-

malaşdırılması və universitetlərin maraqları arasında uyğunluq yaratmaqla, universitet həm də 

“insan kapitalı”nın formalaşdırılması  vəzifəsinin birbaşa icraçılarından biri olur. Bu zaman 

ötürülə bilən dəyərin özü də həlledici amilə çevrilir. Beləliklə, universitetlərin əsas missiyası 

ölkənin rəqabət qabiliyyətini artıran insan kapitalının yaradılmasıdır.  

Aparılan tədqiqatların elmi-praktiki əhəmiyyəti araşdırmaların intensivləşdirilməsini 

stimullaşdırır.  

 

 

MÜXTƏLİF SİSTEMLİ DİLLƏRDƏ                         

FRAZEOLOGİZMLƏRİN  EKVİVALENTLİYİ 

( ingilis  və  Azərbaycan  dili  materialları  əsasında ) 

 

Rəşidə AĞAYEVA 

ADU 

[e-mail] 

AZƏRBAYCAN 

 

  Linqvokulturoloji ümumiliyi, milli özünəməxsusluğu daha aydın göstərən frazeolo-

gıya dilin qədim qatlarına aid köhnəlmiş sözləri, arxaik forma və sintaktik konstruksi-yaları 

özündə qoruyub saxlayır. Frazeologizmlərin bu xüsusiyyəti onları “dil və mədəniy-yət“ , “ dil 

və  təfəkkür “ kimi məsələlər zəminində öyrənməyi zəruriləşdirir. Frazeoloji vahidin mənası 

konseptual strukturdur. Həmin konseptual struktura konsept yaradan semantik, praqmatik və 

kulturoloji səciyyəli  əlamətlər toplusu daxil olur. Frazeologizmlərdə milli özünəməxsusluq 

onların semantik xüsusiyyətlərində, məzmununda özünü göstərir. Ingilis dilindəki frazeolo-

gizmləri linqvokulturoloji xüsusiyyətlərə görə 1) xalqın adət - ənənələri ilə 2) realiyalarla 3) 

milli antroponimlərin iştirakı ilə 4) xalqın milli inancları ilə 5) tarixi ilə 6) folkloru ilə 7) 

mifologiya ilə 8)ədəbiyyatla 9) şeksprizmlər 10) bibleizmlərlə bağlı olan frazeologizmlər 

olmaqla on tipə ayırmaq olar. 

  Frazeologizmlər mikromətn olmaqla dil daşıyıcısı  tərəfindən onun mənasında 

gizlənən semantik məlumatların hamısını özündə cəmləşdirir. Həmin mənalar sətiraltı səciyyə 

daşıyırvə frazeologizmlərin formalaşmasında iştirak etmiş ekstralinqvistik amillər əsasında öz 

şərhini tapır.Ayrı – ayrı dillərin frazeoloji vahidləri arasında tam və qismən ekvivalentlik 

müşahidə edildiyi kimi frazeologizmlərin kommunikativ praqmatik, koqnitiv istiqamətlərdə 

tədqidi prosesindən aydın olur ki, bir çox hallarda onların digər dillərdə ekvivalentliyinin yox-

---