Microsoft Word A. Guler dissertasiya doc
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1-ci şəkil.
24
1-ci şəkildə fərdlər arasında kreativ əlaqələr ikiuclu ox işarələri ilə təsvir olunmuşdur, fərdlərin kreativ kapitalının həcmləri isə müvafiq dairələrin sahələrinə bərabərdir. A və B fərdləri arasında əlaqənin kreativliyi A fərdi üçün AB seqmentinin sahəsinə, B fərdi üçün isə BA seqmentinin sahəsinə bərabərdir. Şə kildə A fərdinin yalnız B, C və D fərdləri ilə kreativ əlaqələrə malik olduğu hal göstərilmişdir. Onun kreativ kapitalının muxtarlıq dərəcəsi üçbucağın sahəsinin müvafiq dairənin sahəsinə olan nisbətinə bərabərdir.
№ Aspekt Kapital insan Kreativ 1 Ölçü vahidi Pul Zaman
2 Mənbə
nvestisiyalar nkişaf
3 Gəlirin rolu Məqsəd Vasitə
4 Zamanla dəyişmə Amortizasiya Öz-özünə artma
C
A AB
D
BA B 25
FƏS L II. Rəqabətli insan kapitalının güclənməsinə təsir edən amillər 2.1.Ölkədə rəqabətli insan kapitalının güclənməsinə təsir edən təhsil sistemi və onun keyfiyyətinin artırılması yolları
Hər bir ölkənin gələcəyi onun təhsil sistemindən güclü surətdə asılıdır. Ə lbəttə ki, ölkədə təhsilin təşkil olunması dövlət səviyyəsində həyata keçirilir. Təhsilin pillələri olan orta məktəblər, peşə məktəbləri, ali məktəblərdə verilən hər bir səviyyə şagird və ya tələbələrin gələcək fəaliyyətlərinə bilavasitə təsir göstərir. Ə lbəttə ki, səviyyəsindən asılı olmayaraq hər bir təhsil növü müəyyən proqram üzrə aparılır. Tədris prosesinn keyfiyyətini artırmaq üçün elm və texnologiyaların nailiyyətləri təhsil sisteminə də tətbiq olunur. 2001-ci ildən başlayaraq təhsildə keyfiyyət probleminin önə çəkilməsi, təhsilin inkişafı və onun qabaqcıl dünya dövlətlərinin təhsil sisteminə inteqrasiyası istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər təhsilin forma və məzmunca təkmilləşdirilməsinə, keyfiyyətcə yaxşılaşdırılmasına, bu sahədə yeni ideyaların, qabaqcıl təcrübənin öyrənilməsinə geniş imkanlar açmışdır. Keyfiyyət anlayışı iki aspekti özündə cəmləşdirir: dövlət standartlarına uyğunluq və istehlakçının tələbatının ödənilməsi. Təhsildə keyfiyyət dedikdə isə təhsilin keyfiyyətinin məzmunu, keyfiyyətin planlaşdırılması, idarə olunması, monitorinqi, qiymətləndirilməsi, keyfiyyətə nəzarət amillərinin səviyyəsi başa düşülməlidir. Təhsilin keyfiyyəti anlayışı pedoqoji prosesin ayrı-ayrı iştirakçıları tərəfindən müxtəlif şəkildə başa düşülür. Belə ki, valideynlər tərəfindən təhsilin keyfiyyəti öz uşaqlarının fərdi xüsusiyyətlərinin inkişafı, təlim səviyyəsi ilə ə laqələndirilir. Müəllim üçün təhsilin keyfiyyəti onların özlərini təmin edən tədris planı və proqramlarının, dərsliklərin, zəngin təlim materiallarının, maddi tədris bazasının olması ilə səciyyələnir. Şagirdlər üçün təhsilin keyfiyyəti məktəbdaxili iqlimin, müəllim-şagird münasibətlərinin, dərs deyən müəllimlərin onları qane
26 etməsi ilə bağlıdır. Peşə-ixtisas təhsili müəssisələri və işəgötürənlər üçün isə təhsilin keyfiyyəti məzunların əldə etdikləri bacarıq və vərdişlərlə, qazandıqları biliklərlə ölçülür. Bu baxımdan təhsilin keyfiyyətinin təmin edilməsi bütün bu amillərin fəaliyyət prosesində vəhdətdə nəzərə alınması ilə bilavasitə bağlı olmalıdır. Təhsilin keyfiyyəti sosial kateqoriya kimi cəmiyyətdə təhsil prosesinin vəziyyətini və səmərəliliyini göstərir, habelə şəxsiyyətin vətəndaşlıq, məişət və peşə səriştəliliyinin cəmiyyətin (müxtəlif sosial qrupların) tələblərinə uyğunluğunu nümayiş etdirir. O, təhsil müəssisəsinin fəaliyyətini xarakterizə edən müxtəlif aspektlərin (təhsilin məzmunu, təlimin forma və metodları, kadr tərkibi, tədris və maddi-texniki bazanın vəziyyəti və s. göstəricilər) məcmusu ilə müəyyən olunur, bunların vasitəsilə də təhsil alanların səriştəliliyinin inkişafını təmin edir. Təhsil müəssisələrinin keyfiyyətli fəaliyyətinin, inkişafının mühüm amillərindən biri təlim fəaliyyətinin məqsədyönlü təşkilidir. Müasir pedaqogikada təlim prosesinə yanaşmada iki əsas istiqamət üstünlük təşkil edir: ♦ ənənəvi təlim prosesinin modernləşdirilməsi (təkmilləşdirilməsi), yəni verilmiş nümunələrin mənimsənilməsinin və dəqiqliklə müəyyənləşdirilmiş etalonlara nail olmanın səmərəli təşkili. Bu istiqamət daxilində reproduktiv təlimin ənənəvi vəzifələrinin həyata keçirilməsinə yönəlmiş tədris prosesi yeniləşir, gözlənilən nəticələrin dəqiq müəyyənləşdirilməsi və müfəssəl təsvir olunması ilə səciyyələnən təlim prosesi texnoloji proses kimi qəbul olunur; ♦ təlim prosesinə innovasiya mövqeyindən yanaşma. Bu baxımdan təhsil alanların yaradıcı və tənqidi təfəkkürünün formalaşdırılması, tədris və tədqiqat fəaliyətinin məqsədyönlü təşkili əsasında yeni təcrübəyə yiyələnmə imkanlarının genişləndirilməsi təlimin məqsədi kimi çıxış edir.
Həmin istiqamət daxilində tədris-tədqiqat, tədris-oyun, modelləşdirmə fəaliyyətinin təşkilinə, habelə fəal fikir mübadiləsinin, yaradıcı diskussiyaların təşkilinə əsaslanan yeni təlim modelləri işlənib hazırlanır. Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|