M a d d ə 1 6 7 . T ə ş k i l a t ı n z a m i n l i y i
167.1.
Təşkilatın
zaminliyi
qətimkan
tədbiri
qismində
Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq dövlət qeydiyyatından keçmiş etibar
oluna bilən hüquqi şəxsin öz nüfuzu və şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin ictimai
qaydaya riayət edəcəyi, cinayət prosesini həyata keçirən orqanın çağırışlarına
gələcəyi və digər prosessual vəzifələri icra edəcəyi də daxil olan müvafiq
davranışına dair götürdüyü öhdəliyi yerinə yetirmədikdə min yüz manat tutula
bilən cəriməni qabaqcadan dövlət bankında məhkəmənin depozitinə keçirdiyi pul
məbləği ilə zamin durması barədə yazılı öhdəlikdən ibarətdir.
lxxix[79]
167.2. Zamin kimi çıxış edən təşkilatın hüquq və vəzifələri, habelə onların həyata
keçirilmə qaydası bu Məcəllənin 168-ci maddəsində nəzərdə tutulmuşdur.
M a d d ə 1 6 8 . Z a m i n l i y i n h ə y a t a k e ç i r i l m ə s i q a y d a s ı
168.1. Zaminin etibarlı olduğunu, habelə şəxsi zaminlik və ya təşkilatın zaminliyi
qismində qətimkan tədbirlərinin şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs barəsində
seçilməsinin mümkünlüyünü yəqin edən cinayət prosesini həyata keçirən orqan
ərizəçini, o cümlədən hüquqi şəxsin nümayəndəsini şübhənin və ya ittihamın
məzmunu ilə tanış edir, zaminə hüquq və vəzifələrini izah edir və zaminə
məsuliyyət barədə xəbərdarlıq edir. Bundan sonra ərizəçi öz xahişini təsdiq və ya
ondan imtina edə bilər.
168.2. Bu Məcəllənin 168.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş prosessual
hərəkətlər protokolda göstərilir. Şəxsi zaminlik və ya təşkilatın zaminliyi qismində
qətimkan tədbiri seçildiyi halda, zamin haqqında məlumatlar cinayət prosesini
həyata keçirən orqanın qərarında göstərilir. Müvafiq qərarın surəti gecikdirilmədən
zaminə verilir.
168.3. Zamin cinayət işi üzrə icraatın istənilən anında zaminlikdən imtina edə
bilər. Zaminlikdən imtinanın səbəblərini şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin cinayət
qanunu ilə nəzərdə tutulmuş yeni və ya daha ağır əməldə ittiham edilməsi;
zaminliyin qəbulu anında zaminin bilmədiyi və bilməsi mümkün olmadığı
əhəmiyyətli halların aşkar olunması; özünün başqa yerə getməsi, yaxud ağır
xəstələnməsi, habelə zamin durmuş təşkilatın fəaliyyətinə xitam verilməsi, şübhəli
va ya təqsirləndirilən şəxsin başqa yerə getməsi və ya başqa təşkilata keçməsi
üzündən, zaminin şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin sonrakı davranışına görə
cavab vermək imkanı olmayan hallarda, cərimənin təmin olunması üçün qoyulmuş
pul məbləği cinayət prosesini həyata keçirən orqan tərəfindən zaminə qaytarılır.
168.4. Zamin tutula biləcək cərimənin tətbiqinin təmin olunması üçün qoyduğu
pul məbləğini aşağıdakı hallarda da geri almaq hüququna malikdir:
168.4.1. Cinayət prosesini həyata keçirən orqan qətimkan tədbirini şübhəli və ya
təqsirləndirilən şəxsin müvafiq davranış qaydalarını pozması ilə əlaqədar olmayan
səbəbdən dəyişdirdikdə;
168.4.2. cinayət prosesini həyata keçirən orqan şəxsi zaminlik və ya təşkilatın
zaminliyi qismində qətimkan tədbirini ləğv etdikdə;
168.4.3. zamin fəaliyyət qabiliyyətini itirdikdə.
168.5. Zaminin qoyduğu pul məbləği aşağıdakı hallarda cinayət prosesini həyata
keçirən orqanın qərarı ilə dövlət nəfinə keçirilir:
168.5.1. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin müvafiq davranışının təmin
olunmasına dair öhdəliyi yerinə yetirmədikdə;
168.5.2. zaminlikdən özbaşına imtina etdikdə.
168.6. Zaminin qoyduğu pul məbləğinin dövlətin nəfinə keçirilməsi barədə
qərardan məhkəmə qaydasında şikayət verilə bilər.
M a d d ə 1 6 9 . P o l i s i n n ə z a r ə t i a l t ı n a v e r m ə
169.1. Polisin nəzarəti altına vermə qətimkan tədbiri qismində bu maddədə
müəyyən olunmuş hüquqi məhdudiyyətlərin şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsə
tətbiqindən ibarətdir.
169.2. Polisin nəzarətində olan şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs təhqiqatçının,
müstəntiqin, prokurorun və ya məhkəmənin icazəsi olmadan başqa yerə gedə,
habelə müvafiq yaşayış məntəqəsi hüdudlarında daimi yaşayış yerini və ya
müvəqqəti olduğu yeri dəyişə bilməz. O, polisin müəyyən etdiyi cədvəl üzrə polis
orqanına gəlməli və gəlişini qeyd etdirməlidir. Şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs
davranışına nəzarəti həyata keçirmək üçün istənilən anda polis orqanına çağırıla
bilər. Bu məqsədlə polisin müvafiq əməkdaşları şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin
iradəsinin əksinə olduqda da onun mənzilinə gəlməyə haqlıdırlar.
169.3. Polisin nəzarəti altına vermə qismində qətimkan tədbirinin seçilməsi
barədə cinayət prosesini həyata keçirən orqanın qərarı icra edilməsi üçün şübhəli və
ya təqsirləndirilən şəxsin yaşayış yeri üzrə polis orqanına göndərilir. Polis orqanı
göstərilən qərarı qəbul etdikdən sonra 24 saat müddətində şübhəli və ya
təqsirləndirilən şəxsi çağırmalı, onu qeydiyyata almalı və nəzarətin tətbiqinə
başlanması barədə cinayət prosesini həyata keçirən orqana məlumat verməlidir.
M a d d ə 1 7 0 . N ə z a r ə t a l t ı n a v e r m ə
170.1. Nəzarət altına vermə qismində qətimkan tədbiri yetkinlik yaşına çatmamış
şübhəli
və
ya
təqsirləndirilən
şəxsin
valideynlərinin,
qəyyumlarının,
himayəçilərinin, yaxud onun saxlandığı qapalı uşaq müəssisəsi müdiriyyətinin
üzərinə yetkinlik yaşına çatmamış şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin ictimai
qaydaya riayət etməsi, cinayət prosesini həyata keçirən orqanın çağırışına gəlməsi və
digər prosessual vəzifələri icra etməsi də daxil olan davranışını təmin etmə
vəzifəsinin qoyulmasından ibarətdir.
170.2. Yetkinlik yaşına çatmamış şəxsin nəzarət altına verilməsindən əvvəl
təhqiqatçı, müstəntiq, prokuror və ya məhkəmə valideynlərin, qəyyumların, yaxud
himayəçilərin şəxsiyyəti, onların yetkinlik yaşına çatmamış şəxsə qarşı münasibətləri