Microsoft Word Az ekonomi After Corrections doc

Qaynaq: 
ARDSK Nəşrləri 
79 

---

Doç. Dr. Osman Nuri Aras, Elçin Süleymanov 
Heyvandarlıq məhsullarının istesalı ilə bağlı məlumatlar 22-ci cədvəldə əks 
olunmuşdur. Həm heyvandarlıq məhsulları istehsalı, həm də heyvanların sayı sürətlə 
artır. 2003-cü il ilə müqayisə edildikdə 2004-cü ildə kənd təsərrüfatı sektorunda 
ümumi məhsul 4.6%, bitkiçilikdə 3.6% olarkən, heyvandarlıq məh- sullannda bu 6% 
artim olmuşdur. 
Azərbaycan mal əti idxal etmir, amma, toyuq əti idxal edir. Ət məhsullan- nm 
24%-i və yumurtamn 35%-i idxal edilir. 
Məlumatlarda diqqət çəkən nöqtə, 1998-ci ilə qədər ət istehsalındakı geriləmənin 
ardından yenidən artmağa doğru irəliləməsidir. Ancaq, hələ də 1990-ci ildəki 
səviyyəsinə çatmamışdır. 
Süd istehsalında isə, 1997-ci ilə qədər azalmadan sonra yenidən artarkən, 
1997-
2005-illərdə istehsalın həm mütəmadi artım göstərdiyi, həm də 1990-cı ildəki 
istehsal səviyyəsinin üzərində qeydə alınmışdır. Yumurta istehsalının 
1998-
ci ilə qədər azalma göstərdiyi, bu tarixdən sonra isə yenidən artım göstərməyə 
başladığı, ancaq 2004-cü ildəki istehsalın 1990-ci ildəki səviyyəsinin alünda olduğu 
görülür. 
Sektordakı Əsas Problemlər: 
Ölkənin iqlim şərtlərinin kənd təsərrüfaü məhsullarının il boyunca istehsalına 
imkan vərməsinə baxmayaraq, torpaq sahələrinin ancaq 53.1%-nin kənd təsərrüfatı 
üçün yararlı olması diqqət çəkir. Apanlan tədqiqatlar ölkədə adam başına düşən kənd 
təsərrüfatı sahəsinin ildən-ilə azaldığını göstərir. Ölkədə adam başına 0.20 hektar əkin 
sahəsi düşür. Bəzi regionlarda xüsusilə də Lənkəran, Astara, Abşeron, Naxçıvan 
Muxtar Respublikasında adam başına düşən əkin sahəsi 0.04-0.12 hektardır. 
Əkinə yararlı torpaqların böyük bir qismi rütubətsiz zonaya aid olduğundan, 
inkişaf etmiş suvarma sistmi tətbiq etmədən rəqabət üçün əlvərişli məhsul istehsal 
etmək çətinlik törədir. Bir sözlə kənd təsərrüfatı sektorunu inkişaf etdirmək üçün 
suvarma və drenaj sistemləri vacib faktorlardır. Ancaq bir tərəfdən müasir suvarma 
texnologiyası istifadə olunmur, digər tərəfdən də ərazinin duzluluq səviyyəsi artır və 
erroziyaya məruz qalır. Xüsusilə də. Xəzər dənizinin səviyyəsindəki dəyişmə ərazini 
əkinə əlvərişsiz hala gətirir. Bununla bərabər Kür-Araz çayları arasında qalan 
torpaqlar da duzlulaşaraq vəya su altında qalaraq yararsız vəziyyətə düşür. 
713 km uzunluğundakı Xəzər sahillərində və zəngin axarsularda balıqçılıq və 
ölkənin dəniz məhsullarının xüsusi yeri vardır. Ölkədə suvarılması mümkün olan 3200 
min hektar sahənin, ancaq 1450 min hektan suvarıla bilir. Xəzər səviyyəsinin artması 
səbəbiylə 1450 min hektar sulanan əkin sahəsinin 47%- indən çoxu müxtəlif şəkildə 
zərər görmüşdür. Su altında qalan 1450 min hektar sahənin 385 min hektardan çoxu 
islah səbəbindən yetərsiz vəziyyətdədir. Təkcə 
2004-
cü ildə Xəzərin səviyyəsinin 8 sm yüksəldiyi hesablanmışdır. Bu vəziyyət