123
Mövzuya aid tövsiyələrin sonunda verilmiş saytlarda dərs üçün faydalı materiallar
yerləşdirilmişdir.
“Öyrəndiklərinizi tətbiq edin” bölümündə təqdim olunan tapşırıq
həm dərs ərzində,
həm dərsin sonunda yerinə yetirilə bilər.
Meşə quşları Su
quşları Açıqlıq quşları Bataqlıq və sahil
quşları
Arıquşular,
ağacdələnlər,
qaratoyuqlar,
tetra, meşə
xoruzları
Qazlar,
ördəklər, qu
quşları
Doydaqlar, durnalar,
dəvəquşular
Leyləklər, vağlar
“Öyrəndiklərinizi yoxlayın” bölümündəki 2-ci tapşırıq yaradıcı xarakter daşıyır. İstənilən
formada tərtib olunan təqdimat növbəti dərslərdə dinlənilir.
Qiymətləndirmə meyarları: şərhetmə, izahetmə
Elektron resurslar:
http://www.youtube.com/watch?v=phmpC1WFF44
http://www.youtube.com/watch?v=jxFLi-ex5Ak
I səviyyə II
səviyyə III
səviyyə IV
səviyyə
Quşların ekoloji
qrupları haqqında
mülahizələrini
çətinliklə şərh edir.
Quşların ekoloji
qrupları haqqında
mülahizələrini
qismən şərh edir.
Quşların ekoloji
qrupları haqqında
mülahizələrini,
əsasən, şərh edir.
Quşların ekoloji
qrupları haqqında
mülahizələrini
dolğun şərh edir.
Cansız və canlı
təbiətin quşların
həyat
tərzinə təsirini
yalnız müəllimin
köməyi ilə izah
edir.
Cansız və canlı
təbiətin quşların
həyat tərzinə təsirini
qismən izah edir.
Cansız və canlı
təbiətin quşların
həyat tərzinə təsirini
izah
edərkən kiçik
qeyri-dəqiqliyə yol
verir.
Cansız və canlı
təbiətin quşların
həyat tərzinə təsirini
dolğun izah edir.
İNSAN HƏYATINDA
Quş zılı gübrədir
.......................................
TƏBİƏTDƏ
Toxumların yayılması
Qida zəncirinin tərkib hissəsi
.......................................
Ət, yumurta, tük mənbəyi
124
Yaşadıqları
mühit
Çoxalması
Əhəmiyyəti
Xarici
quruluşu
Daxili
quruluşu
MƏMƏLİ-
LƏR
Dərs 61/ Mövzu 51
:
MƏMƏLİLƏR SİNFİ
Müəllim təqdim olunan müxtəlif heyvan şəkillərinə görə onları təsnif etməyi tapşıra
bilər (sürünənlər, quşlar, məməlilər). Müəllim müxtəlif istiqamətləndirici suallar verə bilər:
– Heyvanların şəklinə baxın. Adlarını sadalayın. Şəkildə təsvir olunan heyvanların
hansıları sürünənlərə aiddir? Hansı əlamətlərinə görə bu heyvanları sürünənlərə aid
etdiniz? Yerdə qalan heyvanları hansı sistematik qruplara (siniflərə) aid edərdiniz? Bu
siniflərin nümayəndələri hansı əlamətlərə malikdir?
Müəllim mövzuya başlamaq üçün şagirdlərlə birlikdə dərslikdəki mətni və sualı müzakirə
edə bilər.
Bu mərhələdə BİBÖ üsulundan isti-
fadə etməklə şagirdlərin əvvəlki bilik-
lərini aşkarlamaq və məməlilər haq-
qında öyrənmək istədikləri sualları
müəyyən etmək olar. Öyrənmək istə-
dikləri xüsusiyyətləri
sxem şəklində də
təsvir etmək olar:
Bu müzakirələr növbəti mərhələyə
keçməyə kömək edir.
Şagirdlər müvafiq tablo, müqəvva, imkan olarsa canlı məməlini (dovşan, at, it,
pişik) müşahidə edərkən onu təsvir edir, sualı cavablandırırlar
(Ətrafların gövdənin alt
hissəsində yerləşməsi, tük örtüyü, qulaq seyvanları və s.).
Məməlilərin əlamətlərini müqayisəli şəkildə öyrənmək daha məqsədəuyğundur. Bu
baxımdan şagirdlərin cavablarını belə bir cədvəldə də qeyd etmək olar. “Məməlilər”
mövzusunu öyrəndikcə cədvələ əlavələr edilir.
Quruluş xüsusiyyətləri və həyat tərzi Sürünənlər Məməlilər
Yaşayış yeri
Bədən örtüyü
Tənəffüs orqanı
Qan-damar
sistemi
Sinir sistemi
Alt
STANDARTLAR
1.1.2. Canlıların müxtəlifliyi haqqında mülahizələrini şərh edir.
2.1.1. Müxtəlif canlılarda gedən həyati prosesləri fərqləndirir.
Təlim
NƏTİCƏLƏRİ
Məməlilərin quruluş müxtəlifliyi haqqında
mülahizələrini şərh
edir.
Məməlilərdə və sürünənlərdə gedən həyati prosesləri
fərqləndirir.
125
Bədən temperaturu
Çoxalması
Tapşırıq nəticələrinin müzakirəsindən sonra əyani vəsaitlərə (şəkil, elektron təqdi-
matlar, yaxud videomateriallara) istinad edərkən nəzəri materialı izah etmək olar.
Paraqrafın nəzəri materialı ilə tanışlıq “Fasiləli oxu”, “İnsert”, “Kiçik qruplarda müza-
kirələr” üsulları ilə aparıla bilər. Məlumatın öyrənilməsi aşağıdakı plan əsasında aparıla
bilər:
Yaşayış mühiti.
Növlərin sayı.
Xarici quruluşu.
Daxili quruluşu:
Skeletin quruluş xüsusiyyətləri.
Sinir sisteminin və hiss orqanlarının quruluş xüsusiyyətləri.
Həzm (qan-damar, tənəffüs və s.) sisteminin quruluş xüsusiyyətləri.
Çoxalma.
Sistematika.
Çoxalma və sistematika növbəti dərslərdə nəzərdə tutulmuşdur. Dərsdə əldə olunan
nəticələr ümumiləşdirici cədvələ əlavə oluna bilər:
Sistematik qrupun adı
Yaşayış mühiti
Bədənin forması və hissələri
Dəri
Hərəkət orqanları (ətraflar)
Skelet
Əzələlər
Həzm sistemi
Tənəffüs sistemi
Qan-damar sistemi
İfrazat sistemi
Sinir sistemi
Hiss orqanları
Çoxalması və inkişafı
Səciyyəvi xüsusiyyətləri
Nümayəndələri
Bu saytda dərs üçün faydalı materiallar yerləşdirilmişdir: http://tana.ucoz.ru/load/320
“Öyrəndiklərinizi yoxlayın”. Şagirdlər hər sırada sinfə uyğun gəlməyən heyvanın adını
seçir, seçimlərini əsaslandırırlar
(Hər sırada bir məməli göstərilib). Müəllim eyni sırada
yerləşən heyvanların ümumi cəhətini də soruşa bilər
(uçurlar, üzürlər, yeriyirlər). 2-ci
tapşırıq “Məntiqi cütlər” prinsipi ilə qurulub. Belə tapşırıqlar həm
məntiqi təfəkkürün, həm
fərqləndirmə bacarığının inkişafı üçün imkan yaradır.