Microsoft Word Baba ocaq Aylis 27. 10. 14. doc
Yüklə 1,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
Baba ocağı 209 da özlərinə münasib yer tapa bilməyib, məcbur olub pələynən Arazdan keçib o biri sahildə Dizarıya get- dilər. Pirdavdandan gələnlər Dizarıda məskunlaşmaq istəyirdilər ki, farslar başlarının üstünü kəsdirib torpaqbasdı pulu istədilər, pul verə bilməyənləri şallaq ilə döyüb, geri qaytardılar. Qaçqınlar məcbur olub yenidən bu tərəfə keçdilər, gəlib Aşağı Əylisin kə- narında bir yer tapıb hamısı bir yerdə qalmalı oldular. Nijdeh isə türklərdən bir qrup adamın qaçıb aradan çıxmasını həzm edə bilmirdi, qəzəbi aşıb daşırdı. Göstəriş vermişdi kəndin hər tərəfini, kol- kosların dibini, uçulub-dağılmış tövlələri, təndirləri, ev xarabalıqlarını axtarır, gizlənənləri aşkara çıxarırdılar. Quldurlar Pirdavdan kəndini tar-mar etdi. Kənddə qalıb gizlənən uşaqları sorğu-suala çəkir, güllələyirdilər. Zeynəbin kəndə qalan iki qızı da güllələnənlər arasındaydı. Bir neçə 14-15 yaşlarında olan oğlanları əsir götürmüşdülər. Əsir oğlanları Nij- dehin özü danışdırır, hər biri haqqında ayrılıqda hökm çıxarırdı. İşləmək qabiliyyəti olan oğlanları quldurların ağır işlərini görməyə yönəldirdilər. Əsir düşən uşaqlardan biri də Fatalıydı. Nijdehin yanında erməni yaraqlıları oturmuşdu. Nijdeh uşaqları bir-bir qəbul edir, sorğulayırdı. Fatalı erməni dilini bilirdi. Onu təzəcə içəri salmışdılar ki, bir nəfər silahlı təlaşla içəri girib dedi: Nizami Muradoğlu 210 - Zəngilan tərəfdən türklər hücuma keçib, bizimkilər davam gətirə bilməyib geri çəkilirlər, bir nəfər də ölübdür. Nijdeh naqanı çəkib bu sözləri deyəni alnından vurdu, adam yerə yıxılıb öldü. Ara qarışdı, ermənilərin danışıqlarından məlum oldu ki, bu adam Nijdehin doğmaca əmisi oğluymuş. Onun belə sözü silahlıların yanında deməsi Nijdehi əsəbiləşdirmişdi, guya belə sözlər erməni döyüşçülərində ümidsizlik yaradırdı. Fatalı gördü ki, ona əhəmiyyət verən yoxdu, yavaşca həyətə çıxıb oradan qaçdı. Buxçar yoluyla Ələngəzdən aşıb gəlib Nüsnüsə çıxdı. Fatalı nüsnüslülərin yanında başlayır işləməyə. Bir dəfə Xəlil kişi Ordubadda bir nüsnüslüylə rastlaşır. Söhbət əsnasında nüsnüslü deyir ki, Fatalı adında bir Qarabağ uşağı gəlib Nüsnüsə çıxıbdı. Xəlil kişi başa düşür ki, bu doğma qardaşı Fatalıdır, gedib onu da Əylisə gətirir. Qövs ayının ikinci, üçüncü günləri eyni ssenari Oxçuda və Şabadında təkrar edildi. Oxçu camaatını danışıq aparmaq bəhanəsi ilə “Zejidom”(jeleznıy dom, dəmir ev) deyilən bir evə toplayıb qırdılar, Şabadın camaatını isə məsciddə və məscidin qabağındakı düzənliyin ortasında gülləbaran etdilər. Baba ocağı 211 Şabadın kəndində qırğının təşkilatçıları keşiş və Nuvarsat adlı erməniydi. Ordubadda rus-tatar məktəbində dünyəvi təhsil almış Ağabala da ermənilər tərəfindən aldadılaraq əhalinin bir yerə toplanması işinə cəlb edilmişdi. Ağabala dövrünə görə savadlı adamdı və savadlı olduğuna görə də guya onu Andranik hökuməti Şabadın kəndi üzrə səlahiyyətli nüma- yəndəsi təyin edəcəkmiş. Bu minvalla kəndin bütün problemləri Ağabala vasitəsi ilə Andranik höku- mətinə çatdırılacaq və vaxtında həllini tapacaqmış. Ermənilərin bu cür boş və mənasız təkliflərinə aldanan Şabadın kəndinin məscidinə və məscidin həyətinə yığılmış adamları Nijdehin quldurları hər tərəfdən güllə-baran etdi. Birinci güllə də Ağabalanın sinəsində partladı. Ağabala yerə yıxıldı, ümidsiz halda ətrafına baxdı, ətrafında yüzlərlə qadın, kişi, uşaq meyidləri səpələnmişdi. Yaralılar sıızıldayır, sağ qalanlar qaçıb qurtulmağa çalışırdı. Qaçanlar təqib olunur, erməni snayperləri tərəfindən bir-bir vurulurdu. Sonra quldurlar yerə yıxılmış yaralıları süngüləməyə başladılar. Yaralı Ağabalanın bir neçə süngü zərbəsindən sonra sızıltısı ilə birlikdə nəfəsi də kəsildi. Ədif bəyin Şabadın kəndi üzrə təlimatçısı və Teymur yaxınlıqdakı dağın döşündə qurduqları səngərdən bu mənzərəni izləyirdilər. Teymur qırğından əvvəl təlimatçıya keşişin və Nuvarsatın Nizami Muradoğlu 212 vurulması haqqında təklif versə də, təlimatçı,- “biz bura sülh yaratmaq naminə gəlmişik”, deyib bu işə razılıq verməmişdi. Təlimatçı gördüyü mənzərədən sarsılmışdı, vicdan əzabı çəkirdi. Teymur ermənilərə tərəf bir neçə güllə atdı, təlimatçı da yerini möhkəmlədib atmağa başladı. Atılan güllələrin yerini müəyyənləşdirən ermənilər hücuma keçdilər. Teymurgil vəziyyətin ağırlığını görüb atışa-atışa geri çəkildilər. Məscidin içində və həyətində insan cəsədləri bir-birinin üstünə qalanmışdı. Axşam düşürdü, narın-narın yağan qar cəsədlərdən axan isti, qırmızı qanların üstünü örtür, sırsıra bağlayırdı. Qalaqlan- mış insan cəsədlərinin altında bayılıb qalan, onlarla süngü zərbəsinə hədəf olan Sona gecədən xeyli keçəndən sonra özünə gəldi, bütün qüvvəsini toplayıb cəsədlərin altından çıxdı, dişini dişinə sıxıb səsini çıxartmadan Əylisə tərəf yol başladı. Ətraf sakitlikdi, dağ yolunda tapdanmış cığırı qar hələ tamamilə örtməmişdi. Sona bu cığırları yaxşı tanıyırdı, hələ uşaqlıqdan dəfələrlə atası ilə Əylisə gedib gəlmişdi. Bir qədər gedəndən sonra qorxudan kolların, daşların dibində gizləndikləri yerlərdən çıxıb Sonaya qoşulanların sayı artdı. Yaralı, üzgün, təhqir edilmiş, döyülmüş adamların sərgərdan köçün ümid yeri Əylisdi. Nə yazıq ki, köçün içində Yüklə 1,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|