111
«Allaha and olsun, heç bir hadisə baş verməmişdir.
Ancaq siz Allaha və Rəsuluna xəyanət edibsiniz».
Sonra O, Əbu Bəkrin yanına gəlib soruşdu:
__
Ey Əbu Bəkr niyə Vəsiyyi-Rəsulullah (Əli(ə.s))
otura-otura minbərə sən çıxmısan?
Əbu Bəkr sərt cavab verdi:
__
Öz dabanına idrar edən (sidikləyən) bu ərəbi
məsciddən qovun.
Ömər, Xalid və Qunfuz hər üçü qalxıb onu döyüb
təhqir edərək məsciddən zorla çölə çıxartdılar.
Malik miniyinə minib bu şeri oxuya-oxuya
Mədinədən öz yaşadığı yerə yola düşdü:
«Biz Peyğəmbər(s) aramızda olana qədər ona itaət
edirdik. Bəs ey müsəlmanlar, müsəlmanlarla Əbu Bəkr
arasındakı bu münasibət hansı qanuna əsasəndir?! (mən
hansı dəlilə əsasən ona beyət etməliyəm?) Əbu Bəkr
öləndən sonra Ömər onun yerinə keçəcəkdir. Bu, çox
sarsıdıcıdır. Ömər Əbu Bəkri müdafiə edir, onun eyiblərini
örtür. Elə bil böyük bir cəmiyyətlə cihad edir və ya bir
qəbrin kənarında əzadarlıq edir. Lakin əgər vəsiyyi-
Peyğəmbər qiyam etsə, biz ona dəstək verəcəyik».
(Bəzi kitablarda şerin axırıncı misrası belə verilir:
«Əgər qüreyşlilərdən bizim aramızda coşqun xalq kütləsi
hərəkətə gəlib haqqı tələb etsə, biz onlara arxa olarıq».)
Malikin Xalid ibn Vəlidin əli ilə öldürülməsi.
Elə ki Əbu Bəkrin beyəti rəsmiləşib sona yetdi, o,
xalqın rəhbəri təyin olundu. Bu zaman Əbu Bəkr Xalid ibn
Vəlidi çağırıb ona dedi: «Sən şahidsən ki, Malik ibn
Nüveyrə nə dedi?! Camaatın qarşısında necə mənə etiraz
edib bizim əleyhimizə şerlər oxudu?! İndi diqqətli ol, biz
onun məkr və hiyləsindən kənarda qalmalıyıq. Çox guman
ki, hakimiyyətə zərər yetirəcək. Sən onu da, tərəfdarlarını
112
da öldürüb, ailələrini əsir etməlisən. Çünki mürtəd olub
zəkat vermirlər. Sənə qoşun verib onların üzərinə
göndərirəm».
Xalid öz qoşunu ilə Malik ibn Nüveyrənin yaşadığı
Bitah şəhərinə hərəkət etdi. Malik onun üstünə qoşun
gəldiyini eşitdikdə qılıncını götürüb atın yəhərini
bağlayaraq müdafiə olunmağa hazırlaşdı. Malik ərəb
cəngavərlərindən sayılırdı. Onu yüz döyüşçüyə bərabər
bilirdilər. Xalid Malikin nəyə qadir olduğunu bilirdi, ona
görə də açıq döyüşdən çəkinib hiyləyə əl atdı. Malikə söz
verdi ki, sən amanda olacaqsan. Malik onun sözünə
inanmadı. Xalid xeyli and içib dedi ki, heç bir hiylə
yoxdur. Malik onun andlarına inandı. Hətta Xalidi qoşunla
birgə qonaq saxladı. Gecə yarıdan keçəndə Xalid
silahdaşlarından bir neçə nəfərlə namərdcəsinə Malikin
evinə soxulub onu öldürdü. Elə həmin gecə Xalid Malikin
zövcəsi Ümmü Təmimi zorladı. Daha sonra Malikin başını
kəsib qazana qoydu. Həmin qazanda da o gecə qurbanlıq
dəvə ətindən toy şənliyi üçün xörək bişirirdilər.
Təəccüblü burasıdır ki, Xalid Malikin kəsilmiş başı
içində bişmiş xörəkdən yeməyi öz qoşununa əmr etmiş,
sonra Malikin tərfdarlarının qadınlarını dindən çıxmış,
mürtəd kimi ittiham edərək əsir aparmışdı.
Malikin müsibəti haqda Əli(ə.s)-nin mərsiyəsi.
Malikin faciəli surətdə qətlə yetirilməsi və onun
qadınlarının əsir alınması xəbəri Əli(ə.s)-yə yetişəndə çox
narahat olub buyurdu: «Hamımız Allah tərəfindən
gəlmişik və Allaha tərəf də qayıdacağıq».
Sonra isə onun üçün bu şeri oxudu:
«Bir az səbir elə ki, hər bir çətinlikdən sonra asanlıq
gəlir. Hər bir iş üçün vaxt və ölçü var. Qadir Allah bizim
113
əhvalımızdan
xəbərdardır.
Allahın
təqdiri
bizim
tədbirimizdən üstündür».
Müəllif yazır: «Malikin Xalid tərəfindən öldürülməsi
macərası
sünni
və
şiə
raviləri
tərəfindən
qeyd
olunmuşdur».
47
Əbu Bəkr və Ömərin Malikin Xalid tərəfindən
öldürülməsinə münasibəti.
Əbu Qutadə Xalidin qoşunundan idi. Xaliddən bu
hiylə və cinayəti görəndə çox narahat olmuşdu. Ata minib
özünü tez Mədinəyə yetirdi. Əbu Bəkrin yanına gəlib
bütün hadisəni olduğu kimi onun üçün danışdı. Bundan
sonra Xalidin sərkərdə olduğu orduda xidmət etmədiyinə
and içdi.
48
Əbu Bəkr dedi: «Xalid hiyləgərliklə ərəbin mal
və sərvətini qarət etmiş və mənim qanunumu pozmuşdur».
Ömər ibn Xəttab məsələdən xəbərdar olanda Əbu
Bəkrlə çox söz-söhbətdən sonra dedi: «Xaliddən qisas
alınmalıdır».
Xalid əynində üzünə dəmir çəkilmiş pambıq köynək,
kamanında iki ox Mədinəyə qayıdaraq elə bu görkəmdə
(qalibiyyət və sərkərdəlik rəmzi idi) Mədinə məscidinə
daxil oldu. Ömər onu görəndə oxları onun başı üstündən
götürüb sındırdı və dedi:
__
Ey öz canının düşməni, müsəlmana təcavüz edib
onu öldürürsən, sonra da həyat yoldaşını zorlayırsan?!
Allaha and olsun, səni daşqalaq edərik.
Xalid heç bir şey deməyib sakit dayanmışdı. Belə
güman edirdi ki, Əbu Bəkrin də fikri belədir. Əbu Bəkrin
47
«Tarixi-Təbəri» III c, səh. 295, «Tarixi-ibn Əsir» III c, səh.149,
«Üsdül-Ğabə» IV c, səh. 295, «Tarixi-ibn Əsa» V c, səh. 105,
(«Əlğədir» VII c, səh. 158-166.)
48
«Şərhi Nəhcül-bəlağə» ibn Əbil Hədid I c, səh. 179
114
evinə gedib xüsusi bir hiyləgərliklə ondan üzrxahlıq istədi.
Əbu Bəkr onun hiylə dolu üzrünü qəbul edib, qisasına göz
yumdu.
Xalid Əbu Bəkrin evindən çölə çıxdı. Ömər onu
məscidin qapısında gözləyirdi. Xalid Ömərə dedi:
__
Yanıma gəl, ey Ümmü-Tülmənin oğlu.
Ömər Xalidin bu sözündən başa düşdü ki, Əbu
Bəkrin yanından razı çıxıbdır. Ömər Xalidə heç bir söz
deməyib evinə getdi.
Əllamə məclisi yazır: «Ömərin Xalidi danlaması
şəriət hökmlərini və İslam qanunlarını icra etmək məqsədi
güdmürdü, əksinə, onun narahatlığı cahiliyyət dövründə
Xalid ilə əhd-peyman bağladıqlarına görə idi. Elə buna
görə də Xalidin Səd ibn Übadəni (ənsarların başçısı)
öldürməsi xəbərini eşidəndə Xalidi əfv etdi.
Bəzi tarixçilərin İmamlardan nəql etdiklərinə görə,
Ömərin xilafəti zamanı bir gün Ömər Mədinədən kənarda
Xalid ilə görüşüb, ona demişdi:
__
Malik ibn Nüveyrənin sən öldürmüsən.
Xalid:
__
Bəli, aramızda olan ədavətə görə onu öldürdüm.
Ömər bu sözdən xoşhallanıb Xalidi sinəsinə sıxıb:
«Sən Allahın və Rəsulullahın qılıncısan»,
__
dedi.
«Quran»ın yığılması və nizamlanması.
Süleym ibn Qeys Səqifə əhalatını Salmandan nəql
edib bu məqama yetişir:
«Əli(ə.s) xalqın vəfasızlığını, yalan və bəhanələrini
görüb evində «Quran»ı toplayıb nizamlamaqla məşğul idi.
İşini görüb qurtarana qədər evdən çölə çıxmadı.
Bundan qabaq «Quran» ayələri vərəq, taxta və parça
üzərində pərakəndə yazılmışdı. Əli(ə.s) bütün «Quran»ı
toplayaraq öz dəsti-xətti ilə yazdı, onun tənzil və təvilini,
Dostları ilə paylaş: |