Microsoft Word Bio mv az -aq doc

 
69
6. Verilən xüsusiyyətləri cədvəlin müvafiq sütunlarına əlavə edin:  
A) Hüceyrələr üst dəriciyə söykənir. 
B) Hüceyrələr dəyirmi və düzgün olmayan formada olur.  
C) Hüceyrələr bir-birinə sıx söykənir.  
D) Hüceyrələr uzunsov olur.  
E) Hüceyrəarası boşluqlar hava ilə dolu olur.  
F) Hüceyrələrin sitoplazmasında xloroplastlar xüsusilə çox olur. 
 
 
7. Kök üsküyündən  başlayaraq kökün zonalarının ardıcıllığını göstərin. 
 
А) Ötürücü zona 
В) Böyümə zonası 
С) Kök üsküyü 
D) Bölünmə zonası 
Е) Sorucu zona 
 
8. Hansılar zoğun şəkildəyişmələrinə aid deyil?  İki cavab seçin. 
А) Kökümsov 
В) Soğanaq  
С) Meyvəkök     
D) Kök yumruları  Е) Gövdə yumruları    
 
9. Şəkildə göstərilən orqanların şəkildəyişmələrini təyin edin. Bitkilərin və şəklini 
dəyişmiş orqanların adlarını  qeyd edin.  
 
 
 
 
 
      
 
 
 
 
_______________    _______________        ________________ 
 
10. Kök hansı funksiyanı yerinə yetirmir? 
А)  suyun və mineral maddələrin sorulmasını 
B)  qidalı maddələrin toplanması və saxlanılmasını 
C)  üzvi maddələrin istehsalında iştirak edir 
D)  bitkilərin çoxalmasında iştirak edir.
 
Yarpağın sütunvari toxuması Yarpağın süngər toxuması 
 
 
1 2 3 4 5 
 
 
 
 
 

---

 
70
4. BİTKİLӘRİN GENERATİV ORQANLARI 
 
 Dərs 28 / Mövzu 24:
 ÇİÇƏK 
 
 
 
 
Müəllim  şagirdlərin keçmiş  dərslərdən aldığı biliklərə  əsaslanaraq “Bitki 
orqanları” mövzusunda “Klasteri” doldurmağı təklif edə bilər. 
 
 
 
 
 
 
Müəllim mövzuya başlamaq üçün şagirdləri dərslikdəki mətnlə tanış etməklə 
yanaşı, mətnaltı sualları müzakirə edə bilər.  
 Praktiki tapşırıq canlı bitkilər, herbari materialı, maket və ya model üzərində 
aparıla bilər.
 
Şagirdlərin cavabları çiçəyin hissələri haqqında biliklərə  əsaslanır. 
Onların cavabları lövhədə qeyd oluna bilər. Nəzəri material öyrənildikdən sonra isə 
bu cavablara qayıdıb lazımi düzəlişlər edilə bilər. 
 
 
Materialın həcmini, çoxlu sayda yeni anlayışların və terminlərin olduğunu  
nəzərə alaraq dərsin izahı zamanı plakat, sxem, maket, model, elektron təqdimatlar, 
videomateriallar və digər  əyani vəsaitlərdən fəal istifadə olunması tövsiyə edilir. 
Materialın vizual vəsaitlərdən istifadə olunaraq təqdim edilməsi onun qavrama 
effektivliyini artırır. Məlumatları öyrəndikcə  şagirdlər dəftərlərində  şəkil, sxem 
çəkir, qeydlər edirlər. Dərs zamanı  şagirdləri bioloji simvollarla
 tanış 
etməklə şəkilləri və sxemləri daha maraqlı etmək olar. Məsələn: 
 
Alt
 
STANDARTLAR
1.1.2. Canlıların quruluşunu təsvir edir. 
 
 
Dərsin
 
MƏQSƏDİ
 
  Çiçəyin quruluşunu təsvir edir. 
  Birevli və ikievli bitkiləri təsvir edir.
 
 
 
Çiçəkli bitkilərin 
orqanları 
Vegetativ 
? 

---

 
71
 
 
Şagirdlər cədvəli dəftərə köçürüb oxlarla müvafiq hissələri qeyd edirlər. Məs., 
 
 
 
1.  Şagirdlər dəftərdə  çəkilmiş Venn diaqramında ikiqat və sadə çiçəkyanlığı 
olan çiçəklərin oxşar və fərqli cəhətlərini qeyd edirlər. 
2. Şagirdlər verilən cədvəli dəftərlərinə köçürüb bitkinin orqanları və çiçək hissələ-
rinin adlarını müəyyən edirlər. 
 
Qiymətləndirmə meyarları: 
Təsviretmə 
Zəif
 
Orta
 
Yüksək
 
Çiçəyin quruluşunu təsvir 
edərkən səhvlərə yol verir.  
Çiçəyin quruluşunu əsasən 
düzgün təsvir edir. 
Çiçəklərin quruluşundakı 
fərqi düzgün təsvir edir. 
Birevli və ikievli bitkiləri 
sadalayır, təsvir etməkdə 
çətinlik çəkir. 
Birevli və ikievli bitkiləri 
təsvir edərkən kiçik səhvlərə 
yol verir. 
Birevli və ikievli bitkiləri 
nümunələr göstərməklə 
ətraflı təsvir edir. 
 
Kasa yarpaqları 
Sütuncuq 
Erkəkcik və dişicik 
Ləçəklər və dişi yarpaqları
Yumurtalıq 
Tozluq 
Erkəkcik saplağı 
Ağızcıq 
Çiçəyin əsas hissələri 
Çiçəkyanlığı  
Dişicik 
Erkəkcik 

---

 
72
Dərs 29 / Mövzu 25:
 ÇİÇƏK QRUPLARI 
 
 
 
 
Gündəlik planlaşdırma nümunələrində bu dərsə aid daha ətraflı tövsiyələr 
verilmişdir. 
 Müəllim mövzuya başlamaq üçün şagirdləri dərslikdəki mətnlə tanış edir və 
sualların müzakirəsini təşkil edir. Bu suallar üzrə aparılan müzakirələr növbəti 
tapşırığa şagirdlərin hazırlanmasını təmin etmiş olur. 
, 
 Praktik işi yerinə yetirərkən  şagirdlər çiçək qrupu, uyğun bitkinin adı  və 
onun sxematik təsviri ilə tanış olaraq cədvəli doldururlar. Tapşırıq zamanı şagirdlər 
verilmiş şəkillərdən və mətndən istifadə edirlər. 
 Öyrənilən materialın özünəməxsusluğunu və tanışlıq xarakteri daşıdığını nəzərə 
alaraq işin kiçik qruplarda aparılması  və ya şagirdlər tərəfindən müstəqil 
öyrənilməsi  məqsədəuyğundur.  
1-ci tapşırığın cavabı.  
 
2. Praktik işi və növbəti tapşırığı yerinə yetirən zaman şagirdlərdə çiçək qruplarının 
növlərinin analizi, müqayisəsi vərdişləri formalaşır.  
Alt
 
STANDARTLAR
1.1.2. Canlıların quruluşunu təsvir edir. 
4.1.1. Canlıların ətraf mühitlə və bir-birilə əlaqəsini izah edir.
 
 
 
Dərsin
 
MƏQSƏDİ
 
  Çiçək qruplarını təsvir edir. 
  Çiçək qruplarının bitki üçün əhəmiyyətini izah edir.
 
 
 

---