Microsoft Word biznesin mu?Ssis?Nin qiymetlendirilmesi
Yüklə 0,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
44 Vergi ödəndikdən sonra xalis mənfəət + Amortizasiya ayırmaları + Xüsusi dövriyyə kapitalının artımı və ya azalması + Uzunmüddətli borcun artımı və ya azalması = Cəmi:Pul axını İ nvestisiya olunmuş bütün kapital üçün pul axınının istifadəsi zamanı müəssisənin xüsusi və borc kapitalları fərqləndirilmir, məcmuu pul axınları hesab olunur ki, bura da mənfəətin hesablanması zamanı əvəllər çıxılmış borclar üzrə faiz ödəmələri ə lavə olunur. Belə ki, borc üzrə faizlər vergi ödənilənə qədərki mənfəətdən çıxılır, onları qaytarmaqla mənfəət vergisi kəmiyyəti məbləğində onların məbləğini azaltmaq lazımdır. Bu model üzrə hesablamanın yekunu müəssisənin bütün investisiya olunmuş kapitalının bazar dəyəri sayılır. Pul axını həm cari qiymətlərdə, həm də inflyasiya nəzərə alınmaqla hesablana bilər. Əgər hesablama t 0 ilinin qiymətlərində (sabit və ya real qiymətlər) həyata keçirilirsə və illik inflyasiya indeksləri İ t/t-1 məlumdursa, onda CF nom.t =CF real t * İ t 0 , İ t/ t 0 = İ t/t-1 *İ t-1/ t-2 ....* İ t 0=1 / t 0 burada, CF nom.t , CF real t - pul axının nominal və real t-ci elementi. Nəzərə almaq lazımdır ki, inflyasiya təkcə illər üzrə deyil, həm də iqtisadiyyatın sektorları üzrə müxtəlifdir. Əgər İ məh t/t-1 – qiymətləndirilən firmanın əsas məhsuluna ( xidmətinə) 45 qiymətlərin artımı indeksləri, İ xərc t/t-1 – xərc indeksləridirsə, onda inflyasiya nəticəsində xalis mənfəətin dəyişməsi indeksi aşağıdakı kimi müəyyən olunur: V 0 İ məh t/t-1 – S 0 İ xərc t/t-1 İ mənfəət t/t-1 = V 0 - S 0 burada, V 0 , S 0 – baza dövrünün gəlirləri və xərcləri. Eləcə də pul axınının digər elementlərinin inflyasiya tərkiblərini hesablamaq olar. Diskontlaşdırılmış pul axınları metoduna uyğun olaraq müəssisənin dəyəri gələcək pul axınlarına əsaslanır. Ona görə də qiymətləndiricinin vəzifəsi cari ildən başlayaraq hər hansı gələcək vaxt dövrünə pul axını proqnozunun işlənməsi sayılır. Proqnoz kimi o dövr tətbiq edilir ki, bu dövrdə şirkətin gəlirlərinin artım tempi hələ ki sabitləşmir (ehtimal edilir ki, postproqnoz dövründə sabit uzunmüddətli artım templərinin və ya gəlirlərin sonsuz axınının öz yeri olmalıdır). Proqnoz dövrü nə qədər qısa olarsa, bir o qədər böyük sayda müşahidələr olar və riyazi nöqteyi-nəzərdən müəssisənin cari dəyərinin yekun kəmiyyəti daha əsaslandırılmış görünər. Lakin proqnoz dövrü nə qədər uzun olarsa, konkret gəlir kəmiyyətlərini, inflyasiya templərini, xərclərini, pul vəsaitləri axınlarını proqnozlaşdırmaq bir o qədər mürəkkəb olacaqdır. Bazar iqtisadiyyatlı ölkələrdə proqnoz dövrü 5- 10 il, keçid iqtisadiyyatlı ölkələrdə proqnoz dövrü 3 ilə qədər qısaldılır. Ümumi gəlirin proqnozu müəssisənin və ya bütövlükdə sahənin retrospektiv fəaliyyət göstəriciləri ilə məntiqi cəhətdən uyğundur. Proqnozlara əsaslanan qiymətləndirmələr nəzərə çarpacaq dərəcədə tarixi meyllərlə fərqlənirlər və onlar dəqiq deyillər. Ümumi gəlirin təhlili və proqnozu aşağıdakı amillərin müfəssəl baxılmasını və uçotunu tələb edir: - buraxılan məhsulun nomenklaturası; 46 - istehsal həcmi və məhsulların qiymətləri; - müəssisənin retrospektiv artım templəri; - məhsula olan tələb; - inflyasiya səviyyəsi; - mövcud istehsal gücləri; - kapital qoyuluşlarının perspektivləri və mümkün nəticələri; - iqtisadiyyatda tələbin perspektivini müəyyən edən ümumi vəziyyət; - mövcud rəqabət səviyyəsi nəzərə alınmaqla konkret sahədə vəziyyət; - bazarda müəssisənin payı; - postproqnoz dövründə uzunmüddətli artım dinamikası; - müəssisənin menecment planı. Qərb standartları üzrə proqnozun 5 ilə yerinə yetirilməsinə üstünlük verilir. Bu dövr ərzində biznesin bir çox sahələrində ə mtəə və xidmətlərin nomenklaturası təzələnir. Odur ki, marketinq tədqiqatları gəlirin proqnoz səviyyəsinin təminatı üçün zəruri olan şərtləri (o cümlədən investisiyaları ) özlərində ehtiva edə bilərlər. Əgər obyekt ehtimal xarakteristikalarına müvafiq müəyyən gəlirlərə uyğun qiymətləndirilirsə, onda proqnozun keyfiyyəti yüksələcəkdir. Bu mərhələdə qiymətləndirici aşağıdakıları nəzərə almalıdır: • retrospektiv qarşılıqlı asılılıqları və meylləri ; • xərclərin strukturunu (hər şeydən əvvəl,sabit və dəyişən xərclərin nisbətini); • hər bir xərc kateqoriyası üçün inflyasiya gözləmələrinin qiymətləndirilməsini; • əvvəlki illərdə maliyyə hesabatında rast gəlinə bilən birdəfəlik və fövqəladə xərc maddələrini; • aktivlərin mövcudluğundan, onların gələcək artımı və sıradan çıxmasından irəli gələn amortizasiya ayırmalarının müəyyən edilməsini; Yüklə 0,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|