Microsoft Word Cavid Veliyev kitap sonn doc
Yüklə 1,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Эриванская интеллигенция
İREVAN ŞEHRİ 195 Halk Komiserleri Kurulu Başkan Yardımcısı görevlerinde çalıştıktan sonra 1947‐1949 yılları arasında yeniden Sovyet Ermenistanı gazetesinin editörü, 1949‐1962 yıllarında ise Ermenistan SSC Eğitim Bakanı birinci yardımcılığı görevle‐ rinde çalışmış, SSCB ve Ermenistan SSC Yüksek Sovyeti mil‐ letvekili olmuştur. Rza Velibeyov mezarı İrevan Fahri mezar‐ lığında (Panteon) bulunan tek Azerbaycanlıdır. 241 1961‐1974 yıllarında Sovyet Ermenistanı gazetesi daha önce Amasya İl Parti Komitesi Birinci Sekreteri olmuş Habib Hasanov’un editörlüğünde yayınlanmıştır. Onun editörlüğü döneminde gazetenin nüfuzu ve tirajı hayli yükselmiştir. Ha‐ bib Hasanov’un 1997'de Bakü'de yayınlanan, Silinmez isimler, sağalmaz yaralar kitabı son 200 yıllık dönemde Ermenilerin eski Azerbaycan şimdiki Ermenistan topaklarında Azerbay‐ canlılara karşı yaptıklarından bahsedilmektedir. 1974‐1981 yıllarında Sovyet Ermenistanı gazetesinin editörü Dr. Muharrem Bayramov olmuştur. O, 1966‐1969 yıllarında Sovyet Ermenistanı gazetesinin editör yardımcısı, 1969‐1974 yılları arasında Amasya İl Parti Komitesi Birinci Sekreteri, 1974 yılından Sovyet Ermenistanı`nın editörü ola‐ rak çalışmıştır. Muharrem Bayramov gazetenin editörü ol‐ makla birlikte, Ermenistan SSC Yüksek Sovyeti Yönetim Kuru‐ lu Başkan Yardımcısı olmuştu. 1981‐1984 yıllarında Sovyet Ermenistanı gazetesinin editörü Cihangir Aliyev olmuştur. Azerbaycan Pedagoji Üni‐ versitesi`ni bitirdikten sonra 1956‐1962 yıllarında Amasya ilçesinde yayınlanan Kolhozçu tribünü gazetesinin editörü olmuştu.1962‐1964 yıllarında Bakü Yüksek Parti Okulu'nda eğitim aldıktan sonra yerel Şirak gazetesinin editör yardımcı‐ 241 Rza Vəlibəyov, a.g.e., s.4; Зейналов Аскер. Эриванская интеллигенция. Баку, Мутарджим, 2011, с.116‐118, c.136‐138. NAZİM MUSTAFA 196 sı, daha sonra 1974‐1981 arasında Amasya İl Parti Komitesi Birinci Sekreteri olarak çalışmıştı. O, 1982‐1984 yıllarında Ermenistan SSC Yüksek Sovyeti Yönetim Kurulu Başkan Yar‐ dımcısı olmuştu. 1984 yılında Bakü'ye göç etmek zorunda kalan Cihangir Aliyev, önce Azerbaycan KP MK basın bölü‐ münde çalışmış, 1991 yılından yaşamının sonuna kadar Halk gazetesinde editör yardımcısı ve danışman olarak görev yapmıştır. Sovyetler döneminde Komünist Parti ve hükümetin ya‐ yın organlarına abonelik için yerel temsilciliklerin kotası bu‐ lunmaktaydı. Fakat bir türlü Ermenistan KP MK’nın, Bakanlar Kurulu Riyaset Heyeti ve Bakanlar Kurulu organı olan Sovyet Ermenistanı gazetesi abone listesine dahil edilmiyordu. Bu‐ nunla birlikte, gazetenin okurlarının sayısı gittikçe artıyordu. 80'li yılların ortalarında gazetenin tirajı 10 bine ulaşmıştı. 1985‐1989 yılları arasında Sovyet Ermenistan`ı gazete‐ sinin genel yayın yönetmeni Zerbeli Kurbanov olmuştur. Kurbanov, Verdnis (Basarkeçer) ili Sovyeti Yürütme Kurulu Başkanı, 1981‐1984 yılları arasında ise Komunist Partisi Amasya il başkanı olarak çalışmıştır. Dr.İsrafil Memmedov 1989 yılında Sovyet Ermenistanı gazetesinin son genel yayın yönetmeni olmuştur. 1956 yılın‐ dan itibaren gazetede çalışan İsrafil Memmedov 30 yıldan fazla Sovyet Ermenistanı gazetesinde şube müdürü, sorumlu sekreter ve editör yardımcısı olarak çalışmıştır. Zerbeli Gurbanov’un İrevan'ı terk etmek zorunda kalmasından sonra gazetenin editörü İsrafil Memmedov olmuştur. Muhabir, çe‐ virmen ve redaktör sıkıntısı, ciddi Ermeni sansürü yüzünden gazetenin yayınını sürdürmek oldukça zor bir işti. Fakat Er‐ menistan yönetimi orada yaşayan Azerbaycanlıların hiçbir sorunu olmadığı izlenimini yaratmak amacıyla her şeye rağ‐ men, Sovyet Ermenistanı gazetesinin devam etmesi için çalışı‐ İREVAN ŞEHRİ 197 yordu. Çünkü o dönemde Bakü'de Ermeniler refah içinde ya‐ şıyor ve Ermeni dilinde yayınlanan Komünist gazetesi, Agitator dergisi, Yazarlar Birliği'nin Grakan Adrbecan (Edebi Azerbaycan) dergisi her zamanki gibi yayın yapıyordu. 1989 yılının sonunda Sovyet Ermenistanı gazetesi tamamen kapa‐ tıldı. Ocak 1990’da İrevan'da kalan gazetenin editörü İsrafil Memmedov askerler eşliğinde Azerbaycan sınırına ulaştırıldı. Sovyet Ermenistanı gazetesinin editörleri bir kural ola‐ rak Ermenistan SSC Yüksek Sovyeti milletvekili seçilir ve Er‐ menistan SSC Yüksek Sovyeti Yönetim Kurulu Başkan Yar‐ dımcılığı görevinde bulunurlardı. Gazetenin editörlerinin biyografisinden de görüldüğü gibi, 1961 yılından 1989 yılına kadar bir kural olarak Sovyet Ermenistanı gazetesinin editör‐ leri önce Amasya İl Parti Komitesi Birinci Sekreteri atanmış‐ tır. Fakat bu gazetenin editörlerinden Rıza Velibeyov’dan başka, hiç kimse hayatının sonuna kadar Ermenistan'da ya‐ şamamıştır. Maalesef, Sovyet yıllarında, İrevan arşivleri Azer‐ baycanlı araştırmacılara kısmen açık olduğu dönemde İrevan'da Azerbaycan dilinde yayınlanan yazılı basının tarihi yeterince araştırılmamıştır. Sadece araştırmacı akademisyen İsrafil Memmedov 1972 yılında İrevan'da savunduğu "Erme‐ nistan'da Azerbaycan basınının tarihi" başlıklı doktora tezin‐ de Çarlık Rusyası döneminde–XX. yüzyılın başlarında İrevan'da yayınlanan Lek‐lek ve Bürhani‐hakikat dergilerini incelemiştir. Araştırmacı gazeteci Gazanfer Garibov ise 1978 yılında Azerbaycan Devlet Üniversitesi gazetecilik fakültesin‐ de savunduğu "Ermenistan'da Azerbaycan dilinde süreli ya‐ yınlar hakkında" tez çalışmasında Sovyetler Birliği dönemin‐ de İrevan'da Azerbaycan dilinde basılan gazetelerin tarihçe‐ sini dikkatle incelemiştir. İrevan radyosunun Azerbaycan dilindeki programla‐ rında da deneyimli gazeteci ve haber sunucuları çalışmıştır. NAZİM MUSTAFA 198 Her gün akşam yarım saat canlı yayınlanan Azerbaycan Türk‐ çesi`ndeki haber programında haberler, röportajlar ve daha sonra Azerbaycan müziği seslendirilirdi. Radyonun Azerbay‐ can Türkçesi`ndeki programının ilk yönetmeni Sovyet Ermenistanı gazetesi çalışanı Siddige Kadimova olmuştur. SSCB milletvekili olan Siddige Kadimova gazetecilik faaliyeti dışında çevirmenlik de yapıyordu. Şair Ali Vekil (Sefiyev) de çalışma hayatına Azerbaycan dilinde yayımlanan program‐ larda sunucu olarak başladı. Sunucu Latife Dalgılıcova ve Ne‐ cef Şabanov uzun yıllar programların metinlerini seslendir‐ mişler. İsmail İsmailov, Dursun Abbasov, Celil Hüseynov, Ka‐ mil Hüseynov editör ve Ramiz Meşediyev de tecrübeli radyo muhabiri olarak biliniyorlardı. 1988 yılının Aralık ayında Azerbaycan dilinde yayınlanan programlar faaliyetini dur‐ durmak zorunda kaldı. Ancak Azerbaycanlılar Ermenistan'ı terk ettikten sonra bile, Ermenistan radyosunda Azerbaycan dilinde programlar Ermeni sunucular tarafından seslendiril‐ miştir. Yüklə 1,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|