Microsoft Word Chamenzemli hekayalar 1-cild+. doc
Yüklə 4,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
342 xub susdu, sonra cəsarətsiz bir halda əlini uzadıb baş tərəfdən şalın ucunu qaldırdı. Mirzənin üzünə ölü rəngi çəkilmiş, qapalı gözlərinin cizgilərinə əzab izləri həkk olunmuşdu... Əsəd bəy ilan vuran adam kimi dəhşətlənib geri çəkildi: – Əşi, sən allah, adam da aprelin birində ölərmi? – Hər kəsə desən inanmayacaq,–deyə hönkürtü ilə ağladı. 1934 343 XASİYYƏTLƏRİ TUTMAMIŞ «Əli, Vəli, Pirvəli, Üçü ondan irəli, Pambıq atan, qoz satan, Rəhmətlik sənin atan, Bir də bu köndələn yatan» (Ana ərlərini oğluna nişan verir. Xalq rəvayəti) Əhməd kişi adlı bir qocanın həyətə daşınması kirəçiləri çox maraqlandırmışdı. Bu kimdir?1 Arvad-uşağı yoxdurmu?!. Qoca hər kəs üçün bir sirr kəsilmişdi. Onun xırda gözləri, sınıq darağı andıran qaşları, bürüşmüş badımcana bənzər iri burnu, yoluq saqqalı, boğazından sallanan şiş tüklü şəlpələr–hamısı sanki «Yaxın gəlmə, həşrini qataram» ifadəsi ilə dolu idi. Bir neçə dəfə ona rast gəlmişdim, məni şiddətli baxışı ilə süzmüş və qaşları ilə oxlayan kimi olmuşdu. Hər gün bir çox qocalara rast gəlirik, bunların üzlərində həyat qürubuna məxsus bir hüzn var, ancaq bəzisində bu duyğu dərin, bəzisində isə səthi ifadə olunur. Əhməd kişinin çöhrəsindəki ifadə bambaşqa idi: əzab hiddətə, hiddət də nifrətə qarışmışdı. Hər gün Əhməd kişiyə təsadüf etməm adət şəkli alaraq, ona alışdım və bu da başqa qocalar arasına keçib unuduldu. Bir axşam qapım açıldı, Əhməd kişini arasında gördüm. Yoğun ağacına söykənərək, qaşlarını oynadırdı. – Buyur!–deyər–deməz, – Bağışlayacaqsan, zəhmət verəcəyəm,–deyə gəlib göstərdiyim yerdə oturdu. Qara buludlar arasından parlayan təsadüfi şəfəq kimi, üzündə təbəssüm oynayıb, qaib oldu. – Şair olduğunu eşitdim,–dedi.–Nə olar, elə bu da bir işdir. Biz qədrini bilirik, yəqin böyük də işdir. Olmasaydı, Firdövsiyə bu qədər cah-cəlal düzəltməzdilər. Ancaq yerinə düşməklədir. Rüstəm pəhləvanın nağılını çox eşitmişəm. Hünərli adam 344 imiş... Nə olar?.. Amma belə bilirəm, bəlkə mən qələt başa düşürəm, savadım yoxdur–bağışla, başağrısı verirəm–belə bilirəm, axır Firdövsi indi olsaydı... bizə də nəzər yetirərdi. Biz yəni adam deyilik, bizim də dərdimiz var... Əhməd kişi susdu. Arxalığının cibindən tənbəki kisəsini çıxartdı, çubuğunu əvvəl püfləyib, sonra doldurdu. Tələsməyərək kibrit yaqdı, qaşları qanadlanaraq enib-qalxdı, tüstü bığlarının arasından burula-burula çıxmağa başladı. Bağışla, baş ağrısı verirəm. Onu demək istəyirəm ki, biz də adamıq. Bizdən sonra gələnlər də bizim dərdimizi bilməlidirlər... Bağışla, başağrısı olur, mən deyim, sən yaz, indi bir şey də olmasa, olmaz... bir şey ki, itirmirik... Heç olmasa ürəyimi boşaldaram... Qocanı ürəkləndirdim. Söyləməsini rica etdim. Bir çox müqəddimə və haşiyələrdən sonra başladı: – Oğlum çoxdan ölmüşdür. Bircə övladım vardı. Arvadı üç ay keçməmiş birisinə qoşulub ərə getdi. Bir yetim qız qalmışdı, onu da yanımda böyütdüm. Daha nəvədir, zarafat deyil, adamın canı-ciyəridir,əlimdən gələni əsirgəmədim. Yaman- yaxşı böyütdük. Onu deyim ki, zəmanədən geri də qalmadı: oxutduq, mamalıq attestatını da aldı... Bağışla, başağrısı olur. Bir gün nənəsinə demiş ki, ərə gedirəm... Onda on altı yaşı var idi, hələ oxuyurdu... Nə deyim? Nə məsləhət, nə məşvərət, özü sevib, alışıb-verişiblər. Heç olmasa bir saqqal altından keçə: «Ay baba, sən zəhmətimi çəkmisən, qoca, dünyagörmüş adamsan, bir de görək razısanmı?» – Heç! Tövbə, bir kəlmə də olmadı. Bir gün gədə də gəldi çıxdı. Mütrüb sifətli birisi. Dedim, canı çıxsın. Xülasə, başağrısı olur, sürükdü getdi. Yenə əlimizdən gələn hörməti elədik, yaxşı da cehiz verdik. İki ay tamam olmamış geri qayıtdı. Axırı belə olacağını bildiyim üçün heç bir şey soruşmadım. Nənəsinə demiş ki, xasiyyətimiz tutmadı... Xülasə, bağışla başağrısı verirəm, başı batmışın uşağı varmış, yüz manat da həkimə verdik bici tələf etdirdik. 345 Yenə məktəb başlandı, oxudu, qurtardı. Qəzalardan birinə qulluğa getdi. Doqquz ay keçdi. Bir gün qapı açıldı, şələli bir hambal içəri girdi. İki pud düyü, üç pud un, bir pud yağ, zoğal axtası, əvəlik qurusu, bir də bir uzunboğaz çəkməli oğlan gəldi. Heç dinmədim. Dinsəm nə çıxacaq, babanın saqqalına baxan kimdir. Xülasə gündə plov, içki, qaş-atma, göz oynatma. Mən də düyü yemirəm, zəhrimar uduram... Xülasə, başağrısı verirəm. Bir ay da keçmədi, dava-dalaş başlandı. Uzunboğaz çəkməli igid acıq eləyib getdi. Səbəbini arvaddan soruşdum, dedi: «Xasiyyətləri tutmamış...» Bir gün sonra başıbatmış nəvəm də yoxa çıxdı... Uşaq saldırıb, azarlıxanada yatırmış. Əhməd kişi titrək əlləri ilə kibrit yaqıb, çubuğu yenidən odladı, yanaqlarında batıqlar əmələ gətirərək bir qullab vurub, sözlərinə davam etdi: – Azarlıxanadan iynə yemiş it sifətində qayıtdı; sapsarı saralmış, güclə ayaq üstdə dururdu. Bir az da evdə yatdı. Yedi, içdi, özünü durultdu, yenə axşam gedib gecənin yarısı gəlməyə başladı. Bir gün, bağışla, bacıoğlu, başağrısı olur, qapı döyüllü. Gedib açdım. Qucağı uşaqlı bir arvad gəldi. Elə bizim arvadı görər-görməz ağzını açdı, gözünü yumdu. Bir elə şapbıldaq düşdü ki, evdə sağ stəkan, salamat nəlbəki qalmadı... Nə başını ağrıdım, bacıoğlu, çubuğu üzümə söykəyib, elə otduğum yerdə həyamdan öldüm... Sonra işi başa düşdüm: nəvəm bu quçağı uşaqlı arvadın ərini yoldan eləyib, evlənmək istəyirmişlər... Dedim, cəhənnəm, qoy nə olur olsun, təki bu başıbatmış cəhənnəm olub getsin, canım qurtarsın... Getdi. Haraya getdiyinin fikrində deyildim. Eşitdim kişi ayrı bir otaq tutub, bərabər yaşayırmışlar... İnanırmısan, bacıoğlu, bir neçə ay keçmədi, yenə qayıtdı gəldi... Bu dəfə mən özümü saxlaya bilmədim: arvadı nəvəmə, nəvəmi də arvada qatdım, o ki, var döydüm. Arvada dedim: «Dur!». Dedi: «hara?», dedim: «Zaksa». Getdik. Adımızı dəftərə yazdılar. Gözlüklü bir mirzə vardı, dedi: «Əmi, ayrılmağınızın səbəbi nədir?» Dedim: «Oğlum, Yüklə 4,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|