Microsoft Word Chamenzemli hekayalar 1-cild+. doc
Yüklə 4,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
366 «Veylabad» sözü Nəsiminin dodağının bir az əyilməsinə səbəb oldu: o gülümsünməsini saxlayaraq: – Adı qəribədir... Veylabad nə üçün? Mirzə fəxrlə: – Çünki əhalisi ərbabi-ülum və danişdəndir... baxın, ən acizi bəndənizəm, mənim də bir sandıq qayış cildli kitabım var. Nəsimi bir az maraqla: – Bu şəhər Nəqşicəhan tərəfdədirmi? – Oradan şimaldadır. – Bildim, Ərrandadır. Ərəb alimləri oranı çox bəyənmişlər– Əlrihab–deyə təsmiyə edərlər. Çünki meyvəsi çox imiş. Mirzə fəxrlə: – Bəli, bəli. Yaxşı sulu armudumuz, kefin istəyən əncirimiz var. – Şüəra və füzəlanız çoxdurmu? Mirzə Əbdülvahab gülümsündü, təvazö göstərərək, yerə baxdı, sonra qəti səslə: – Bəndənizdən başqa kimsə yoxdur; çakərinizin adı Əbdül- vahabi Xənnası dillərdə əzbərdir. «Xənnas» sözü yenə Nəsiminin dodağının əyilməsinə səbəb oldu. Bu dəfə şair gülməsini saxlaya bilmədi: «Veyl», «Xənnas»,–deyə qəhqəhə çəkdi. Nəsiminin bu hərəkəti Mirzəni olduqca dilgir etdi. Mirzənin hiddətindən dodaqları titrəməyə başladı. – Sən nəsən ki, camaata gülürsən? Sözlərin başdan-başa səfsətədir: «Can ilə həm cahan mənəm, dəhr ilə həm zaman mənəm, Gör bu lətifəyi ki, mən dəhri-zəmanə sığmazam...» Bu nədir? Sən nə olmusan ki, heç yerə sığmırsan? Axmaq!.. Mirzə acıqla yerindən sıçrayıb, otağı tərk etdi. İndi o, yeniyetmə şairlərdən daha çox Nəsimiyə qarşı nifrətlər bəsləyirdi. «Bu məlunu dolaşdırmaq lazımdır,»–deyə intiqam yolları arayırdı. Düşünərək cameyə gəldi. Xurma 367 kölgəliklərində gizlənən hücrələrdə üləma əyləşib saillərin işlərinə baxırdılar. Mirzə də qazını soruşub, bir hücrənin qarşısında əl bağlayıb durdu. Növbə ona çatdıqda yeriyib qazının hüzurunda durdu: – Ərzin? – Ərzi-bəndəliyim var. Dini-mübinin səlaməti üçün cəfəri bir zındığın vələdizinalığını ifşa üçün gəldim. Qazının təəssübü coşdu: – Söylə! Söylə! Söylə görüm o mürtəd kimdir? – Diyari-Rumdan möminlər arasında fəsad toxumu əkmək üçün gəlmişdir. Özü də batinidir. Hökmdarlara qarşı yapdıqları sui-qəsdlər məlumi-alinizlir. Nə qədər xan qətl etdiklərini bilirsiniz... Danışdıqları da, haşalillah, küfr... Mirzə o qədər coşmuşdu ki, bir saat Nəsiminin əleyhinə danışdı və axırda özü də öz sözlərinə inanıb ağladı. O saat adam göndərilib, Nəsimini gətirdilər. Hücrələrdəki ruhanilər həyəcana gəlib toplandılar. Mühakimə başlandı. Mirzə Əbdülvahab da şahid sifəti ilə oturmuşdu. Nəsimi verilən suallara sakitlik və mətanətlə cavab verir, heç bir şeydən də çəkinmirdi. Mirzənin iftira və böhtanları da onu şaşırmadı. Fəzlullaha inandığını anladıb, onun haqq olduğunu coşqun bir ifadə ilə deyib, axırda: Dəryayi-mühit cuşə gəldi, Kon ilə məkan xruşə gəldi, Sirri-əzəl oldu aşikara, Aşiq necə eyləsin müdara? – deyib cəzb oldu: ağzından köpük daşlanaraq, yerə sərildi. Qazı hiddətli səslə: – Dərisi boğazından çıxarılsın! –deyə fitva verdi. Ətrafdan təsvib səsləri eşidildi. Nəsimini cəza yerinə gətirdilər. Rəngsiz üzündə iman mətanəti parlayırdı. Cəllad onu soyundurub, ayağından 368 başlayaraq dərisini soymağa başladı. Şair yalnız alt dodağını dişi ilə sıxıb gülümsəyirdi... Mirzə Əbdülvahab bu qorxunc mənzərəyə tab gətirə bilmə- yərək, çığırıb bayıldı... Səsə yanında yatan arvadı dik atılıb sıçradı. Mirzə yataqdan kənarda palazın üstündə çapalayırdı. Arvad su gətirib, onu ayıltdı: – A kişi, nə xəbərdir?–deyə soruşdu. – Məni qara basmışdı. Arvad gülə-gülə: – Bozbaşın buxarındandır, a kişi. Sən bir də yatar qarına bozbaş yemə!–dedi. 1934 369 YÜKSƏLİŞ Səndələyə-səndələyə qapıya yanaşdı, sol əli şüursuz bir halda qalxıb qapını tıqqıldatdı. Səsə gələn olmadı. Gecənin yarısı idi. Qapı qarşısında qara kölgə təşkil edən adam qəribə bir qiyafəyə malik idi. Yuvarlaq kepkasından başlayan düzgün çizgi ənsəsində qırılır, lobba düşmüş mürəkkəb kimi, kənara qeyri-müntəzəm xətlər ayrılırdı, kürəyində yarımdairə şəkli alaraq aşağıya doğru enir və şalvarının arxasında yenə cizgi qırılıb, bir sıra didiklər əmələ gətirirdi. Ayağının uclarında və dizlərində də eyni cizgi qırıqları gözə çarpırdı... Qapı təkrar döyüldü, səs sükut içində uyuyan dalana düşüb, nərədə isə əks-sədalar doğurdu. Kölgə yerində duraraq düşünür, lakin düşünüşü məntiqsiz və məqsədsiz idi. Gözlərinə görünən şeylər sabit bir şəklə malik deyildi. Bir də əyri çərçivəyə yerləşməyib, sallana qalan çatlaq qapı onun gözlərinə sataşır. «Qapı-qapı»–deyə gülümsəyir; bir dəqiqə sonra həm qapı, həm də qapı ətrafında dolaşan düşüncə qaib olub gedirdi. Davamının çoxmu, azmı sürdüyünü bilmədiyi bir boşluq onu bürüyürdü. Sol əli yenə şüursuz bir halda qapını döyməyə davam edirdi... Qapıya söylənə-söylənə bir qadın gəldi. Açdı. Səndələyərək içəri soxulan kölgəni gördükdə: – Allahın bir ucuz ölümü yoxdur ki, ölüm qurtarım,–deyə şikayətləndi. Qadın qapını bağlayıb, xırda həyətlə deyinə- deyinə geri döndükdə qulağına bir tappıltı gəldi. – Bu oğul olmadı, dərdi-sər oldu,–deyə özünü otaq qapısına yetirdi. Oğlu ilişib yıxılmışdı. Qadın onun qolundan yapışaraq: – İftadə,–dedi,–bir dibli mənim də, balalarının da başını kəs qurtar. Belə biabırçılıq olmaz. İçməyin də bir təhəri var. Hər gecə kefli, balalarıyın ruzusu araqda... Qadın hirsindən ağladı və göz yaşı axıdaraq İftadəni sürüyüb otağa saldı. Xırda neft lampasının xodu aşağı çəkilmişdi. Döşəmənin üstündə kirli bir yorğan altında üç uşaq büzüşüb yatmışdı. Pəncərədə bir-iki qab, bir xırda bişmiş Yüklə 4,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|