7
Azərbaycan üçün məhz təhsil sahəsi KT-nin tətbiq istiqamətləri içərisində ən yüksək
prioritetə malik sahə hesab edilmişdir[13, s.1-3].
AR Prezidentinin 2005-ci il 21 avqust tarixli 355 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq
edilmiş “Azərbaycan Respublikasında ümumtəhsil məktəblərinin informasiya və
kommunikasiya texnologiyaları ilə təminatı programı (2005-2007-ci illər)”–nın həyata
keçirilməsi ilə böyük işlər görülmüşdür.
Prezidentin 2008-ci il 10 iyun tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2008-2012-ci il
illərdə Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması üzrə
Dövlət Proqramı”ölkəmizdə müasir KT-ni geniş şəkildə tətbiq etməklə vahid
ümummilli təhsil mühitinin yaradılması və əhalinin bütün təbəqələrinin keyfiyyətli
təhsil almaq imkanının təmin edilməsi məqsədinə xidmət edir.Bu proqram
çərçivəsində boyük bir layihə olaraq “Xalq Kompüter” layihəsi həyata keçirilmişdir.
“Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə
2005-2008-ci illər üçün Dövlət Proqramı (Elektron Azərbaycan)” sənədində də təhsil
sisteminin təkmilləşdirilməsində KT-nin tətbiq edilməsi və KT sahəsində ümumi
maarifləndirmə üzrə xüsusi tədbirlər keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Bunlardan biri
kimi KT üzrə ən böyük kompaniyalarından biri sayılan M CROSOFT şirkətinin
dəstəyi ilə Respublika Təhsil Nazirliyinin pedaqoji kadrlar üçün təşkil etdiyi NTEL-
AZƏRBAYCAN kurslarını göstərmək olar.Bütün bunlar göstərir ki, Azərbaycanda
təhsilin modernləşdirilməsi, təhsildə informasiya texnologiyalarının tətbiqi
istiqamətində ciddi addımlar atılmış və bir çox əməli işlər görülmüşdür. Bütün təhsil
pillələri üçün KT üzrə proqramlar hazırlanıb təsdiq edilmiş, distant təhsil üzrə
eksperimentlər aparılmağa başlanılmışdır.Təhsil portalıformalaşdırılmış,bir çox təhsil
müəssisələrinin saytları yaradılmışdır.Təhsilin idarə olunmasının məlumat
sistemlərinin yaradılması, informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının
ümumtəhsil məktəblərində tətbiqi və ümumtəhsil məktəbləri üçün informasiya və
kommunikasiya texnologiyaları sahəsində ixtisaslı pedaqoji, həmçinin köməkçi heyət
(laborant) kadrlarının hazırlanması üzrə işlər isə aparılmaqda davam edir[13, s.3-5].
KT-nin təhsil sahəsinə tətbiqi bir sıra vacib olan şərtlərin təminatına, o cümlədən:
8
-
təhsilə geniş şəkildə yanaşmaya;
-
mütəmadi təhsilə və praktiki aşkarlıq prinsipinin reallaşdırılmasına;
-
təhsil prosesinə yardımçı vasitələrin, ayrı-ayrı müəssisələrin və fərdi
vətəndaşların müasir elektron təhsil informasiya resurslarına girişinin təmin
edilməsi hesabına təhsilin effektivliyinin artırılmasına;
-
ali təhsil müəssisələrinin tabeliyində olan təcrübə-layihələndirmə işlərinin və
elmi tədqiqatların inkişafı prosesinin müasirləşdirilməsinə;
-
təhsil sahələrinin idarə olunması effektivliyinin artırılmasına;
-
təhsil və elm sahələrinin xalqlararası kooperasiyasını inkişaf etdirməklə
Azərbaycan təhsilinin xaric edilməsinə və s. imkan yaradır.
Yalnız klassik təhsil formasına istinad edən ənənəvi təhsil informasiya cəmiyyətində
ixtisaslı kadrların hazırlıq keyfiyyətlərinin artırılmasına olan tələblərə, ümumiyyətlə,
kadr siyasətinə cavab verə bilməzdi. nkişaf etmiş ölkələrdə KT-nin geniş tətbiq
olunmasına əsaslanan təhsil forması böyük məna kəsb edir.
KT-n təhsil prosesində tətbiq oluması zərurəti aşağıdakı tələblərdən yaranmışdır:
-
təhsil müəssisələrinin müasir hesablama texnikası vasitələrilə zəif təmin
olunması;
-
informatika sahəsində məktəblərin zəif ixtisasltı kadrlarla təmin olunması;
-
çox cüzi sayda məktəblərin (şəhər və kənd) tam şəkildə nternet şəbəkəsinə
qoşulması.
Hal-hazırda Azərbaycan qlobal telekommunikasiya şəbəkələrinə qoşulmaları sayına
eləcə də bunun üçün ayrılmış kanalların sürət xarakteristikasına görə heç də inkişaf
etmiş qərb ölkələrinin təhsil müəssisələrindən geri qalmır. Müasir kompüterlərin və
kompüter siniflərinin bütün orta ümumtəhsil və ali təhsil müəssisələrinə verilməsi,
informatika sahəsində müəllimlərin hazırlanması, dövlətin təhsil portal sistemlərinin,
elektron kitabxanaların, resurslar mərkəzinin yaradılması və habelə təhsil
müəssisələrinin internet şəbəkəsinə geniş miqyasda qoşulması mümkün olmuşdur.
Aydındır ki, təhsil müəssisələrinin informasiya təhsil resusrlarından istifadə
etmələrinin təmin edilməsi məsələsinin həlli zamanı mövcud telekommunikasiya
strukturlarının elm və təhsil sahələrində maksimal effektiv istifadə olunması tələb
9
olunur. Təhsil prosesində informasiya və telekommunikasiya texnologiyalarının
tədbiqinin dövlət strategiyası şagird və tələbələrin təhsil müəssisələrində
(məktəblərdə və universitetlərdə) və evlərdə informasiya texnologiyalarınageniş
şə
kildə azad girişinin təmin edilməsinə və təhsillə bağlı digər məqsədlərə
nailolunmasına yönəlmişdir.
Təhsil sisteminin islahatları ilə bağlı ən aktual məsələlərdən biri də KT tətbiq
etməklə təhsilin idarə olunmasının təkmilləşdirilməsidir. Bu sırada təhsildə KT-nin
tətbiqi sahəsində yerli özünüidarə və dövlət orqanlarının fəaliyyətini tənzimləyən
normativ hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi, təhsil sahəsində effektiv idarəetmə üçün
zəruri olan və bu sahənin vəziyyətini xarakterizə edən elektron məlumat bazası
sisteminin hazırlanıb tamamlanması xüsusi diqqət tələb edir. Həmçinin, ölkənin təhsil
sisteminin yüksək KT bilik və bacarıqlarına malik pedaqoji və inzibati kadrlarla
təminatının müasir standartlar səviyyəsinə çatdırılması qarşıda duran prioritet
məsələlərdəndir.