25
Kompüter siniflərinin, proqram təminatının, idarəetmə sistemlərinin ən optimal
konfiqurasiyalarının və KT-nin təhsildə tətbiqinin yeni variantlarının hazırlanması;
Müxtəlif informasiya sistemlərinin, məsafədən təhsil və multimedia vasitələrinin
tətbiqi ilə bağlı meydana çıxan yeni nəzəri biliklərin öyrənilməsi,yerli və qlobal
şə
bəkələrin tətbiqinin elmi əsaslarının hazırlanması;
Təhsildə KT-nin tətbiqinin gedişi ilə bağlı elmi-praktik konfransların
keçirilməsi,təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması problemləri ilə məşğul olan elmi-
tədqiqat mərkəzinin yaradılması;
Təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması üzrə elmi-pedaqoji jurnalın təsis edilməsi,
xarici elmi-pedaqoji və metodiki ədəbiyyatın tərcümə və çap olunması[13, s.7-9].
1.3.Təhsildə KT ilə bağlı xarici dövlətlərin və Azərbaycan təcrübəsinin
öyrə nilmə si, milli siyasə t və strategiya , ümumtə hsil mə ktə blə rində və ziyyə t
Bugün ən müasir informasiya və kommunikasiya texnologiyalarını - nternet, elektron
poçt və qlobal rabitə imkanları olmadan təsəvvür etmək mümkün deyil. KT
cəmiyyətin inkişafına müsbət təsir etmək imkanlarına malik olan mühüm bir vasitədir.
Bir çox inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələr KT-nin təhsildə tətbiqi
nəticəsində böyük nailiyyətlər əldə etmişlər.Dünya təcrübəsi aydın şəkildə göstərir ki,
informasiya və kommunikasiya texnologiyalarından geniş istifadə olunması ölkənin
hərtərəfli inkişafına xidmət edir.Buna görə də inkişafı gücləndirmək məqsədilə ölkə
potensialından istifadə etmək üçün hər bir ölkənin öz milli KT strategiyasının işlənib
hazırlanması mühüm əhəmiyyət daşıyır. Müasir cəmiyyətin inkişaf səviyyəsi onun
informasiya infrastrukturunun inkişaf dərəcəsi ilə təyin olunur. qtisadi cəhətdən
inkişaf etmiş ölkələrdə demək olar ki, insan fəaliyyətinin bütün sahələrini əhatə edən
güclü informasiya infrastrukturu sürətlə inkişaf etməkdə davam edir.Bu elmin müxtəlif
ölkələr üzrə yayılması ayrı-ayrı zamanlara təsadüf edir. Qərbdə və Yaponiyada təhsilin
informasiyalaşdırılması 40 il əvvəl başlamışdır.Son illərdə isə ümummilli proqramlar
işlənib hazırlanmış və dövlət bu proqramlara külli miqdarda vəsait ayırmışdır.Hal-
hazırda ABŞ-da informasiyalaşdırmaya kapital qoyuluşunun ümumi həcmi hərbiyə
26
xərclənən vəsaitin ümumi həcmindən daha çoxdur. Avropada, ABŞ-da, Yaponiyada
və dünyanın bir sıra inkişaf etmiş ölkələrində informasiyalaşdırmanın həlledici rolunu,
onun insanların həyat fəaliyyətindəki əhəmiyyətini, elmi texnologiyalardan
istifadəsini, milli məhsulun istehsalında verdiyi töhfəni vaxtında qiymətləndirmişdir.
Bu ölkələrdə informasiya və kommunikasiya vasitələrinin inkişafı əsasında əmək
məhsuldarlığının artıması hiss olunacaq dərəcədə təmin olunmuş, təhsildə, səhiyyədə,
ticarətdə, istehsalatda həyat səviyyəsi yeni baxımda formalaşmışdır. Azərbaycan
Respublikasında T-nin təşəkkülü keçən əsrin 2-ci yarısından sonra başlamışdır. Keçən
dövr ərzində bu sahə üzrə uğurlu nəticələr əldə olunmaqdadır. Belə ki, hal-hazırda
respublikada dövlət səviyyəsində dövlət və özəl qurumlarda informasiya və
kommunikasiya texnologiyaları sahəsində bir sıra əhəmiyyətli dövlət proqramları və
layihələr həyata keçirilmişdir və keçirilməkdə davam edir. Bu istiqamətdə Rabitə
Texnologiya Nazirliyinin gördüyü işlər nəticəsində Azərbaycan informasiya-
kommunikasiya texnologiyaları sahəsində sürətlə inkişaf edən ölkələr sırasına daxil
olmuşdur. Ölkənin ümumdünya elektron məkanına daha sürətli inteqrasiyası, sosial və
iqtisadi fəaliyyətin yeni formalarının (e-hökumət, e-ticarət, e-təhsil, distant təhsil və s.)
təşəkkül tapması, informasiya və bilik bazarının yaradılması, iqtisadiyyatın müxtəlif
sahələrinin inkişafı,xidmətlərin keyfiyyətinin yüksəldilməsi istiqamətində mühüm
addımlar atılmışdır.MDB ölkələri arasında ilk dəfə Azərbaycanda sabit telefon
şə
bəkəsi tam elektronlaşdırılmış və ölkənin bütün yaşayış məntəqələri
telefonlaşdırılmışdır və respublikanın bütün rayon mərkəzləri magistral fiber-optik
telekommunikasiya
şə
bəkəsinə
qoşulmuşdur.
2013-cü
ilin
Azərbaycanda
“ nformasiya-kommunikasiya texnologiyaları ili” elan edilməsi ölkəmizdə bu sahənin
inkişafına yeni təkan vermişdir. Azərbaycan lk telekommunikasiya peykini məhz bu
ildə orbitə çıxarmağa nail olmuşdur. 8 fevral 2013-cü il tarixində Azərbaycanın ilk
peyki olan “Azerspace-1” telekommunikasiya peyki orbitə buraxılmışdır.Bu da
ölkəmizin müstəqillik dövründə əldə etdiyi ən yüksək texniki nailiyyətlərdəndir.
Avropa, Yaxın Şərq, Orta Asiya və Afrika ölkələrinə telekommunikasiya, internet,
televiziya-radio yayımı xidmətləri göstərməyə imkan verən peykin artıq kommersiya
istismarına başlanılmışdır. 2015-ci ilə qədər rəqəmli yayıma keçidi təmin etmək barədə
27
aparılan işlər yekunlaşmışdır.Bu illər ərzində poçt sahəsində xidmətlərin
yüksəldilməsi, infrastrukturun müasirləşdirilməsi, kadr potensialının gücləndirilməsi
istiqamətində ardıcıl işlər görülmüşdür. 2005-2010-cu illərdə Dünya Bankının dəstəyi
ilə “Maliyyə xidmətlərinin inkişafı” layihəsinin icrası nəticəsində milli poçt operatoru
oaln “Azərpoçt” MMC yaradılmışdır.Onun şəbəkə imkanlarından istifadə olunmaqla
ə
nənəvi xidmətlərlə yanaşı, poçt şöbələri vasitəsilə əhaliyə bank-maliyyə xidmətlərinin
göstərilməsi də təmin edilmişdir. Azərbaycan Respublikasında kompyuter və elektron
avadanlıqlarının, proqram məhsullarının istehsalı ildən-ilə artmaqla son 5 il ərzində 2
dəfə genişlənmişdir[3, s.6-15].
Bütün Avropa ölkələri KT-dən müxtəlif sahələrdə, o cümlədən Azərbaycanda da
təhsil sahəsində istifadəni nəzərdə tutan milli strategiyalar qəbul etmişlər. 2015-ci il
19 yanvar tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikasında təhsilin
inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası"nın həyata keçirilməsi ilə bağlı Fəaliyyət Planı"nda
təhsil sisteminin bütün pillələrinin yeniləşməsi ilə bağlı mərhələlərlə həyata
keçiriləcək tədbirlər sistemi öz əksini tapmışdır. Təbii ki, hazırki şəraitdə təhsilin
inkişafı müasir texnologiyasız mümkün deyil. Elə bu səbəbdən də KT-nin təhsil
sahəsinə transfer edilməsi və genişləndirilməsi prioritetə çevrilib. Bu gün dünyanın
ə
ksər ölkələrinin təhsil sistemində informasiya texnologiyalarının tətbiqi xeyli
yeniliklərə yol açsa da, məktəblərin informasiyalaşdırılmasında həlli çətin problemlər
də var.Bir çox hallarda bu strategiyaların məqsədi şagirdlərə, eyni zamanda
müəllimlərə lazımi KT bilikləri verməkdir. Digər vacib cəhət məktəblərin müasir
texnologiya və infrastrukturla təchiz edilməsidir. Siyasətin və strategiyanın təyin
edilməsi mərkəzi səviyyədə baş versə də, bu siyasətin həyata keçirilməsi ilə çoxlu
sayda yerli qurumlar və məktəblər məşğul olur. Demək olar ki, bütün ölkələr eləcə də
Azərbaycan təhsildə KT-ni dövlət səviyyəsində maliyyələşdirir.
Hazırda respublikamızda bütün mütəxəssislər KT ilə işləmək və onlardan düzgün
istifadə etmək bacarığına çox böyük önəm verirlər. KT biliyinə yiyələnməyin ən yaxşı
yolu isə elə orta məktəbdən başlayır. Ümumilikdə təhsil sisteminin KT əsasında
təkmilləşdirilməsi informasiya cəmiyyətinin əsas məqsədlərindəndir.Dünya təcrübəsi
Dostları ilə paylaş: |