Microsoft Word Dissertasiya doc
Yüklə 0,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
44 ə məkdaşlığın səmərəliliyinin artırılması və inkişafına yönəlmiş tədbirlərin cra Planı; • MDB-yə üzv dövlətlər arasında ticarət-iqtisadi əlaqələri, sosial-iqtisadi vəziyyəti əks etdirən, eyni zamanda inkişaf perspektivləri haqqında illik məcmuələr; • MDB-yə üzv ölkələrdə MDB-nin 20 illiyinə həsr edilmiş tədbirlərin keçirilməsi nəzərdə tutulur. Hal-hazırda, MDB çərçivəsində azad ticarət zonası haqqında saziş layihəsinin razılaşdırılmasına dair danışıqlar aparılmaqdadır. Qeyd olunan sənədlərə uyğun olaraq, Azərbaycanda müxtəlif tədbirlər həyata keçirilir, zəruri məlumatlar tərtib olunur. 20 noyabr 2009-cu il tarixində “Müstəqil Dövlətlər Birliyində malın mənşə ölkəsinin müəyyən edilməsi Qaydaları haqqında Saziş” imzalanmışdır. Azərbaycanın üzv olduğu inteqrasiya birliklərindən biri də Avropa Birliyidir. Azərbaycan ilə Avropa ttifaqı arasında hərtərəfli münasibətlərin hüquqi əsasını 22 aprel 1996-cı ildə Lüksemburq şəhərində imzalanmış “Bir tərəfdən Avropa Birliyi və onun üzvü olan dövlətlər, digər tərəfdən Azərbaycan Respublikası arasında Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Sazişi” (TƏS) təşkil edir. TƏS Azərbaycan və Avropa ttifaqı arasında əməkdaşlığın bütün mümkün, xüsusilə də siyasi və ticarət sahələrini ə hatə edir. TƏS Azərbaycan və Avropa ttifaqı arasında hərbi sahəni əhatə etməyən bütün növ əməkdaşlıq formalarının çərçivələrini təmin edir. Sazişin əsas məqsədlərindən biri də Azərbaycan qanunvericiliyinin Avropa hüquq sisteminə uyğunlaşdırılmasından ibarətdir. TƏS-in 2009-cu ildə müddətinin bitməsini nəzərə alaraq 2010-cu ilin 16 iyul tarixində Avropa ttifaqı və Azərbaycan Respublikası arasında yeni Assosiasiya Sazişinin imzalanması üzrə danışıqlar başlamışdır. Bunun üçün 4 işçi qrup yaradılmış, bunlardan ikisində Xarici şlər Naziriliyi, digər ikisində isə qtisadi nkişaf Nazirliyi əlaqələndirici kimi çıxış edir. Cədvəl 2.2-də isə 2014-cü il üzrə Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşları haqqında statistik məlumatlar göstərilmişdir: 1992-2006-cı illər arasında Avropa ttifaqının TAC S Proqramı, Fövqəladə Yardım Proqramı, ECHO Humanitar təşkilatı, FEOGA Ərzaq Yardımı Proqramı, Ə rzaq Təhlükəsizliyi Proqramı, Bərpa Proqramı, Fövqəladə Humanitar Yardım Proqramı çərçivəsində Azərbaycanda müxtəlif layihələr həyata keçirilmişdir. 45 Cədvəl 2.2. 2014-cü ildəAzərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşları № Ölkələr Dövriyyədə Ölkələr xracda Ölkələr dx alda Milyo n $ ilə % Milyo n $ ilə % Milyo n $ ilə % 1. taliya 5078, 2 16,3 7 taliya 4805, 62 22,02 Rusiya 1314, 48 14 3 2. Almaniya 2629, 2 8,48 ndonezi ya 2012, 32 9,22 Türkiyə 1286, 64 14 3. ndoneziya 2045, 0 6,59 Almaniy a 1925, 56 8,82 Birləşmi ş Krallıq 978,3 4 11 4. Rusiya 1954, 7 6,30 srail 1766, 95 8,09 Almaniy a 703,6 4 8 5. srail 1790, 9 5,77 Fransa 1523, 48 6,98 Çin 697,0 8 8 6. Türkiyə 1789, 1 5,77 Tailand 839,9 1 3,85 ABŞ 563,4 2 6 7. Fransa 1680, 8 5,42 spaniya 783,6 7 3,59 Ukrayna 419,5 8 4 8. ABŞ 1309, 2 4,22 Hindista n 778,2 5 3,57 taliya 272,6 4 2 9. Birləşmiş Krallıq 1104, 7 3,56 ABŞ 745,8 3 3,42 Yaponiy a 240,5 1 2 10 Tailand 869,8 1 2,80 Rusiya 640,2 7 2,93 Braziliya 221,4 3 2 11 spaniya 833,0 5 2,69 Çexiya Respub- sı 592,0 4 2,71 Qazaxıst an 221,0 6 2 12 Hindistan 815,2 0 2,63 Portuqali ya 552,1 5 2,53 Niderlan d 188,8 2 13 Çin 760,9 5 2,45 Gürcüsta n 529,5 5 2,43 Koreya 186,3 2 14 ÇexiyaRespubli kası 637,9 7 2,06 Türkiyə 502,4 9 2,30 Fransa 157,4 2 15 Gürcüstan 623,4 4 2,01 Tayvan 432,0 7 1,98 ran 147,2 2 16 . Digər 7093, 69 22,8 8 Digər 3398, 45 15,56 Digər 1589, 2 17 Cəmi 31016 ,3 100, 0 Cəmi 21828 ,6 10 0,0 Cəmi 9187, 7 10 Avropa ttifaqı tərəfindən yeni “Şərq Tərəfdaşlığı” təşəbbüsü irəli sürülmüşdür. Bu təşəbbüsə əsasən, Avropa ttifaqı 2013-cü ilə kimi 6 ölkəyə (Azərbaycan, Belarus, Moldova, Ukrayna, Gürcüstan və Ermənistan) 600 milyon avro məbləğində yardım 46 göstərməyi planlaşdırır. Bu məbləğdən 250 milyon avro artıq təsdiq edilmiş proqramların yenidən tərtib olunması, 350 milyon avronun isə əlavə fondlardan ayrılması gözlənilir.“Şərq Tərəfdaşlığı” təşəbbüsü çərçivəsində 3 ə sas məqsəd var: 1. Hərtərəfli nstitusional Quruculuq proqramları; 2. Tərəfdaş ölkələr arasındakı iqtisadi qeyri-bərabərliyin və ölkələr daxilində sosial qeyri-bərabərliyin aradan qaldırılması üçün Pilot Regional nkişaf Proqramları; 3. Şərq Tərəfdaşlığı Çoxtərəfli Ölçüsü yerinə yetirilməsi. Hazırda Hərtərəfli nstitusional Quruculuq proqramlarının həyata keçirilməsi mexanizmlərinin və ölkə üzrə əlaqələndiricinin müəyyən edilməsi üzrə işlər aparılır. Həmçinin, Azərbaycan dövlətlərarası (regional) proqramlarda iştirak edir – bunlar NOQEYT və TRASEKA proqramlarıdır. NOQEYT - Avropa Komissiyası tərəfindən neft və qaz tədarükünün idarə edilməsinə yardım göstərən A -nin texniki yardım proqramıdır. Proqramın məqsədi regional neft və qaz boru kəmərləri sistemlərinin, infrastrukturunun bərpa edilməsi, müasirləşdirilməsi üzrə səylərə dəstək göstərilməsindən ibarətdir. TRASEKA – “Yeni pək Yolu” adlandırılan Avropa-Qafqaz-Asiya nəqliyyat dəhlizi Mərkəzi Asiya, Qafqaz və Avropa arasında nəqliyyat əlaqələrini inkişaf etdirən proqramdır. TRASEKA-nın məqsədi hazırda mövcud olan yollara əlavə olaraq Avropadan Qara dəniz və Qafqaz vasitəsi ilə Mərkəzi Asiyaya ən tez və ən ucuz ikitərəfli yolun yaradılmasından ibarətdir. 1998-ci ildə TRASEKA üzrə “Əsas Çoxtərəfli Saziş” imzalanmışdır. Azərbaycan bu layihədə A -nin əsas tərəfdaşıdır. 2000-ci ildən etibarən TRASEKA Hökumətlərarası Komissiyanın Katibliyi Bakıda yerləşir. Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına əsasən, 2014-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Avropa Birliyi ölkələri ilə xarici ticarət dövriyyəsinin həcmi 14671,9 mln ABŞ dolları, o cümlədən idxalın həcmi 3103,6 mln. ABŞ dolları, ixracın həcmi 11567,6 mln. ABŞ dolları təşkil etmiş, xarici ticarət saldosu isə müsbət 8464,0 mln. ABŞ dolları olmuşdur. 2014-cü ildə Avropa Birliyi ölkələrinin Azərbaycan Respublikasının xarici ticarət dövriyyəsindəki payı 47,3 %, o cümlədən idxalda 33,8 %, ixracda isə 53 % Yüklə 0,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|