Microsoft Word Dissertasiya doc
Yüklə 0,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
47 təşkil etmişdir. 2000-ci il ilə müqayisədə, 2014-cü ildə Avropa Birliyi ölkələri ilə xarici ticarət dövriyyəsi 4 dəfə, o cümlədən ixrac 5 dəfə artmış, idxal isə 4,5 dəfə artmışdır. Bunu aşağıdakı cədvəldə aydın şəkildə görə bilərik: AB ölkələri ilə ayrı-ayrılıqda ticarət əlaqələrinin inkişafına gəldikdə isə burada taliya, Fransa, Böyük Britaniya, Almaniya, Yunanıstan, spaniya öndədirlər. Ümumilikdə isə Azərbaycanın AB ilə ticarət əlaqələrinin təxminən 90%-i AB-nin liderlərinin (Böyük Britaniya, Almaniya, taliya və Fransa) və ya başqa sözlə “dördlüyün” payına düşür. Cədvəl 2.3. 2014-cü ildə Azərbaycanın Avropa dövlətləri ilə ticarət əlaqələrinin vəziyyəti Ölkələr xrac dxal Ümumi dövriyyə Mln. ABŞ doları Xüsusi çəkisi,% Mln. ABŞ doları Xüsusi çəkisi,% Mln. ABŞ doları Xüsusi çəkisi,% taliya 4805,6 22,0 272,6 3,0 5028,2 16,4 Fransa 1523,5 7,0 157,4 1,7 1680,8 5,4 Almaniya 1925,6 8,8 703,6 7,7 2629,2 8,5 Birləşmiş Krallıq 126,5 0,6 978,3 10,6 1104,8 3,6 spaniya 783,7 3,6 49,4 0,5 883,1 2,7 Yunanısta n 256,0 1,26 62,8 0,7 318,8 1,0 Portuqaliy a 552,2 2,5 6,5 0,1 558,6 1,8 Avstriya 345,6 1,6 88,8 1,0 434,3 1,4 Çexiya 592,1 2,8 45,9 0,5 637,9 2,1 sveçrə 154,9 0,7 94,5 1,0 249,3 0,8 Xorvatiya 311,7 1,4 11,3 0,1 322,9 5,8 Türkiyə 502,5 2,3 1286,6 14,0 1789,1 0,08 Cəmi: 21828,6 100,00 9187,7 100,00 31016,3 100,00 Azərbaycan həmçinin GUAM (Demokratiya və qtisadi nkişaf üzrə Təşkilat) üzvüdür. Təşkilatın əsas məqsədləri olan demokratik dəyərlərin tanınması, qanun aliliyinin və insan hüquqlarının, davamlı inkişafın təmin olunması, ümumi təhlükəsizlik mühitinin yaradılması üçün Avropa inteqrasiyasının dərinləşməsi, həmçinin iqtisadi və humanitar əməkdaşlığın genişləndirilməsi müasir Azərbaycan 48 üçün aktualdır. Bu gün GUAM çərçivəsində ən prioritet fəaliyyət istiqamətləri arasında “Ticarət və nəql etməyə yardım və azad ticarət zonasının fəaliyyəti haqqında” sənəd layihəsinin yerinə yetirilməsi hesab olunur. Bu sənədin icrasının nəticələri 2007-ci ilin 18-19 iyun tarixlərində Bakıda keçirilmiş GUAM-ın Zirvə Toplantısında müzakirə olunmuşdur. Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsindən verilən məlumata ə sasən, 2014-cü ildə Azərbaycan Respublikasının GUAM dövlətləri ilə ümumi ticarət dövriyyəsinin həcmi 1 285,19 mln. ABŞ dolları, o cümlədən idxalın həcmi 391,17 mln. ABŞ dolları, ixracın həcmi 894,02 mln. ABŞ dolları təşkil etmiş, xarici ticarət saldosu isə müsbət 502,85 mln. ABŞ dolları olmuşdur. 2010-cu il ərzində GUAM dövlətlərinin Azərbaycan Respublikasının xarici ticarət dövriyyəsindəki payı 6,36 %, o cümlədən idxalda 8,61 %, ixracda isə 5,71 % təşkil etmişdir. Cədvəl 2.4. Azərbaycan Respublikasının GUAM dövlətləri ilə xarici ticarət dövriyyəsi (mln. ABŞ dolları) Ümumi dövriyyə o cümlədən Saldo dxal xrac 2010 2014 2010 2014 2010 2014 2010 2014 Cəmi 20212,2 31016,3 4544,3 9187,7 15667,9 21828,6 11123, 6 12640, 9 GUAM O cümlədə n: Ukrayn Gürcüsta n Moldova 1285,2 1095,7 391,2 517,6 894,0 578,2 502,9 60,6 957,0 9468,0 419,6 348,6 608,3 48,4 259,7 - 371,2 325,3 623,4 39,7 93,9 285,5 529,6 245,7 435,7 2,90 2,90 2,75 2,75 0,15 0,15 - 2,6 - 3,9 2010-cu il illə müqayisədə, 2014-cü ildə ümumiyyətlə GUAM dövlətləri ilə xarici ticarət dövriyyəsi 15 % azalmış, o cümlədən ixrac 35,4 %azalmış, idxal isə ə ksinə 32,3 %artmışdır. Azərbaycan Respublikası Qara Dəniz qtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində də iqtisadi inteqrasiya proseslərində iştirak edir. Azərbaycan 49 Respublikası QD ƏT-in yaradılmasının ilk mərhələsindən başlayaraq təşkilatın fəaliyyətində, Bosfor Qətnaməsi və stanbul Bəyannaməsinin hazırlanmasında iştirak etmişdir. Azərbaycan 1992-ci ildən təşkilatın üzvüdür. Bu günə kimi Azərbaycan Respublikası QD ƏT çərçivəsində 11-dən çox müxtəlif rəsmi sənədlərin hazırlanmasında və qəbul olunmasında iştirak etmişdir. Azərbaycan Respublikası Təşkilatın bir sıra işçi qruplarında, o cümlədən regionda ticarətin liberallaşdırılmasını təmin edən sənədlərin hazırlanması məqsədilə toplanan qrupların iclaslarında fəal iştirak edir. 2005-2007-ci illər ərzində Azərbaycan Respublikası enerji üzrə işçi qrupun fəaliyyətini koordinasiya etmişdir. Azərbaycan həmçinin, Qara Dəniz regionunun inkişaf etdirilməsi və regionda əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsi məqsədilə tərtib olunan Qara Dəniz dairəvi avtomagistral yolunun tikintisi layihəsində iştirak edir. QD ƏT-in Xarici şlər Nazirləri Şurasının 2009-cu il 15-16 aprel tarixində keçirilən 20-ci toplantısının qərarına əsasən, təşkilata sədrliyi 2009-cu ilin 1 may tarixindən altı ay müddətində Azərbaycan həyata keçirmişdir. Azərbaycanın fəal iştirak etdiyi və onun beynəlxalq iqtisadi inteqrasiya ə laqələrində mühüm yer tutan regional inteqrasiya birliklərindən biri də qtisadi Ə məkdaşlıq Təşkilatıdır ( ƏT). Azərbaycanın qtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı ilə münasibətləri 1991-ci ilin fevral ayında, hələ respublika SSR -nin tərkibində olarkən qurulmuşdur. Hazırda ƏT çərçivəsində bir sıra proqramlar həyata keçirilir. Əsas məqsəd üzv-ölkələr arasında iqtisadi əlaqələrin möhkəmləndirilməsi və inteqrasiya proseslərinə kömək etməkdir. Təşkilat çərçivəsində üzv ölkələr arasında bir sıra prioritet sahələr, o cümlədən kənd təsərrüfatı, nəqliyyat, energetika, ticarət və investisiya üzrə əməkdaşlıq aparılır. Azərbaycan qtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı daxilində regional iqtisadiyyatın liberallaşdırılması proseslərində fəal iştirak edir. Belə ki, üzv dövlətlər arasında iqtisadi əməkdaşlığın gücləndirilməsi və regiondaxili ticarətin artırılması məqsədilə Azərbaycan 10 müxtəlif sazişə, o cümlədən « ƏT üzv dövlətləri arasında Ticarət Əməkdaşlığına dair Çərçivə Saziş», « ƏT regionunda Tranzit Nəqliyyatı haqqında Saziş»ə qoşulmuşdur. « ƏT regionunda investisiyaların təşviqi və qorunması haqqında Saziş» Azərbaycan Respublikası tərəfindən Yüklə 0,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|