Microsoft Word dissertasiya docx
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
107 dünyanın regional və ixtisaslaşmış şirkətləri, Elmi- stehsalat Birlikləri və digər ictimai təşkilatlarla görüşlərin təşkil edilməsi. MM-də beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr üzrə daimi komissiyalar da fəaliyyət göstərir. MM Aparatının Beynəlxalq Əlaqələr üzrə Ş öbəsinin fəaliyyəti məhz bu komissiyaların işini asanlaşdırmağa istiqamətləndirilmişdir. MM-də o cümlədən, xarici dövlətlərin parlamentləri ilə ə məkdaşlığa dair 60 işçi qrup fəaliyyət göstərir. 98 Xarici siyasət sferasında tənzimləyici və idarəedici funksiyaları ümumi koordinasiya edici orqan sayılan Prezident yanında Nazirlər Kabineti Apparatı həyata keçirir. Müstəqilliyin ilk illərində normativ bazanın işlənib hazırlanması və fəaliyyət sahələrinin koordinasiyası üçün onun daimi orqanı qismində Valyuta- qtisadi Komissiyası və xarici kreditlər üzrə Milli Agentlik çıxış edirdi. Onlar iri həcmli xarici kreditlər üzrə dövlət qarantı və valyuta vəsaitlərinin istifadəsi ilə bağlı məsələlərin həlli ilə məşğul olurdular. Daha sonra bu institusional strukturlar digər nazirliklərin, xüsusilə qtisadi nkişaf Nazirliyinin tabeçiliyinə verildi. NK-nin xarici siyasətlə bağlı səlahiyyətlərinə aşağıdakılar daxildir: beynəlxalq konvensiyalara qoşulma məsələlərinin həlli ilə bağlı yekun qərar qəbul etmə, çoxtərəfli, üçtərəfli və ikitərəfli razılaşmaların və müqavilələrin imzalanması. NK-nin Xarici qtisadi Əlaqələr üzrə Şöbəsi ümumi xarici iqtisadi siyasət strategiyasının işlənib hazırlanması, ticari fəaliyyətin təmin olunması və maliyyələşdirilməsi məsələləri ilə məşğul olur. Azərbaycanın qoşulduğu beynəlxalq konvensiyaların və çoxtərəfli, üçtərəfli və ikitərəfli razılaşmaların müddəalarının icrası ilə bağlı nəzarət tədbirlərini, dövlətlərarası və hökumətlərarası müqavilələrin, protokol və razılaşmaların ləğvini və s. həyata keçirir. Hal-hazırda xarici əlaqələrin daha da genişləndirilməsi və möhkəmləndidilməsi məqsədilə ran, Türkiyə, Fransa, Pakistan, Yaponiya, Bolqarıstan, Səudiyyət Ərəbistanı, Yunanıstan, sveçrə və Liviya sə s. ölkələrlə ticari-iqtisadi, elmi-texniki və mədəni əməkdaşlıq sfreasında Dövlət və Hökumətlərarası Komissiyalar yaradılmış və fəaliyyət göstərməkdədir. 98 Нагиев Анар Расул оглы, «Проблемы регулирования внещнеэкономических связей Азербайджана в условиях глобализации », автореферат диссертации по присуждению ученой степени кандидата экономических наук, Баку , 2008 108 Azərbaycan Respublikası NK-nin Xarici qtisadi Əlaqələr Şöbəsi 2002-ci ildən etibarən regional Avropa Komissiyaları ilə əməkdaşlıq məsələlərini tənzimləyir. Bu andan etibarən Avropa Komissiyasının fəaliyyəti ticari-iqtisadi, elmi-texniki sahələrdən başlayaraq, elm-təhsil, patentləşdirmə və müəllif hüquqlarının sığortalanması və maliyyələşdirilməsinədək daha da dərinləşməyə başladı. Azərbaycanın Avropa Birliyinə, Ümumdünya Ticarət Təşkilatına və beynəlxalq maliyyə strukturlarına daha tez inteqrasiya etməsi məqsədilə bu istiqamətdə intensiv işlər görülür. mzalanmış razılaşmalara əsasən, Azərbaycan enerji, nəqliyyat və digər sferalarda normativ-hüquqi aktlarını AB tələblərinə uyğunlaşdırılması öhdəliyini öz üzərinə götürmüşdür. NK tərəfindən ÜTT iclaslarında müşahidəçi qismində iştirak etməsi üçün işçi qrupu yaradılmışdır. Bu qrup yeni ticari-iqtisadi normaların və gömrük qaydalarının işlənib hazırlanması sferasında ÜTT-na üzv olan dövlətlər tərəfindən verilən təklif və cavabları hazırlayır. NK-nin Xarici qtisadi Əlaqələr Şöbəsi 2002-ci ildən etibarən Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Təşkilatla (International Atomic Energy Agency) aktiv fəaliyyət göstərir. 2004-cü ildə Şöbə tərəfindən xüsusi təyinatlı yüklərin hərəkətini tənzimləyən “ xrac nəzarətinə dair” qanun hazırlanmışdır və MM tərəfindən təsdiq edilmişdir. Şöbə fiziki və hüquqi şəxslər üçün vergi və gömrük-tarif dərəcələrini və lisenziyalaşdırılan əmtəə növlərini müəyyənləşdirir, daxili bazara nəzarət edir və onun tənzimlənməsi üzrə sərəncam verir. NK-nin hər bir sahəvi şöbəsində xarici iqtisadi fəaliyyət məsələlərinin (məsələn: neft müqavilələri üzrə) ümumi koordinasiyası üzrə mütəxəssislər mövcuddur. NK-nin Xarici qtisadi Əlaqələr Ş öbəsi beynəlxalq konvensiyaların, çoxtərəfli və ikitərəfli razılaşmaların və müqavilələrin hazırlanmasına və imzalanmasına nəzarəti də həyata keçirir. 99 Xarici iqtisadi əlaqələrin effektivliyinin yüksəldilməsi və idarəetmə strukturunun təkmilləşdirilməsi məqsədilə iqtisadiyyat və planlaşdırma üzrə Azərbaycan Respublikası Dövlət Komitəsi yaradılmışdır. 1992-ci ilin avqust ayında Prezidentin fərmanı ilə NK yanında xarici investisiyalar üzrə Komitə yaradılmışdır. Yerli və xarici investisiyaların birləşdirilməsi, bu sferada fəaliyyətin effektivliyinin 99 Ахмедов М., «Глобализация и формирование национальной экономики», Баку: Азернешр, 2003, c. 69−85 109 yüksəldilməsi və vahid dövlət siyasətinin aparılması məqsədilə qeyd olunan Komitə ləğv edilmiş və iqtisadiyyat və planlaşdırma üzrə Azərbaycan Respublikası Dövlət Komitəsinin tərkibində müvafiq şöbə yaradılmışdır. 1993-cü ildə isə sonuncu Azərbaycan Respublikası qtisadiyyat Nazirliyinə çevrilmişdir. Ölkənin iqtisadi suverenliyinin təmin olunması, daxili bazarın stabilləşdirilməsi və iqtisadi müdafiə sisteminin formalaşdırılması məqsədilə, dənli bitkilərin alınması üzrə xüsusi Valyuta Fondu və iqtisadiyyatın stabilləşdirilməsi Fondu əsasında Azərbaycan Respublikası Vahid Valyuta Fondu yaradılmışdır. Onun fəaliyyətinin idarə olunması üçün Valyuta Komissiyası təsis edilmişdir. Prezidentin fərmanı ilə Vahid Valyuta Fondu vəsaitlərinin artırılması məqsədilə, Azərbaycan ərazisində yerləşən mülkiyyət formasından asılı olmayaraq bütün müəssisələrin, təşkilatların və digər təsərrüfat subyektlərinin xarici valyutada əldə etdikləri gəlirlərin bir qismi normativlərə müvafiq olaraq Vahid Valyuta Fonduna ayrılır. 100 Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti səlahiyyətlərinə o cümlədən aşağıdakılar daxildir: - Beynəlxalq istehsal kooperasiyalarının və işlənməmiş xammal emalı kooperasiyalarının valyuta gəlirlərinin bir qisminin məcburi satışı qaydalarının işlənib hazırlanması və təsdiqi; - Xarici valyutadakı gəlirlərin bir qisminin məcburi satış normativlərinin, lisenziyalaşdırma və idxal-ixrac əməliyyatlarının vergiləndirilməsi qaydalarının, texnologiyaların, avadanlıqların, xammalın, ərzaq məhsullarının, tibbi avadanlıqların, ilkin tələbat mallarının və sərbəst dönərli valyutada ixrac mallarının güzəştli tənzimlənmə rejiminin işlənib hazırlanması və təsdiqi; - Azərbaycan Respublikası ərazisində xarici iqtisadi fəaliyyətin ekspertizasını təşkil edən NK yanında informasiya mərkəzinin təsis edilməsi ilə bağlı konkret təkliflərin verilməsi. 1994-cü ildə “Valyuta tənzimləmələri” haqqında Azərbaycan Respublikası qanunu qəbul edilmişdir. Qanun, Azərbaycan Respublikası valyuta əməliyyatlarının 100 Arif Şəkərəli oğlu Şəkərəliyev, “Dövlətin iqtisadi siyasəti: reallıqlar və perspektivlər”, monoqrafiya, Bakı 2009, s. 154-169 Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|