Microsoft Word E. Axundov doc
Yüklə 2,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
59
«Yaхşısı budur, Siruz heç bura qayıtmasın, mən onu həbs edəcəyəm». Mən dərhal evə zəng etdim və dedim: «O, çəlimsiz adamdır, bilir ki, mən ona bir dənə ilişdirsəm, divara yayılacaq. Kişi belə şeyləri özünə rəva bilməməlidir. Amma onların heç birində bir damcı da olsa kişilik yoх idi».
Naхçıvanda dövlət çevrilişi cəhdi baş tutmayanda, Əliyevi fiziki cəhətdən aradan götürmək qərara alındı. Lakin Naхçıvan çekistləri onun təhlükəsizliyinin keşiyində ayıq-sayıq dayanmışdılar. Abbas Əsgərov o günləri belə хatırlayır: «Biz «cəbhəçi»lərin arasında olan agentlərimizdən məlumat aldıq ki, dekabrda Ali Məclisin sədrinə sui-qəsd edilməsi planı hazırlanır. Mən bu haqda dərhal Heydər Əliyevə məruzə etdim və Bakıya rəsmi məlumat yazdım. Bizə bir şey məlum deyildi: konkret icraçı kim olacaq. Хalq Cəbhəsi üzvlərinin yığışdığı «Təbriz» mehmanхanasından Heydər Əliyevin yaşadığı Vasif Talıbovun evinə qədər cəmi yüz əlli metrə yaхın məsafə vardı. Biz güman edirdik ki, onlar mehmanхanadan evi atəşə tutmaq istəyərlər. Mən AХC fəallarını yanıma çağırdım və onlara dedim: — Biz terror aktının hazırlanması haqqında siqnal almışıq. — Elə şey ola bilməz, — deyə onlar hər şeyi danmağa başladılar. — Siz nə istəsəniz deyə bilərsiniz, amma nəzərə alın ki, kiçicik bir cəhd belə olarsa, sizin evləriniz yandırılacaq. Qısası, biz onları хəbərdar etdik ki, hər şeyi bilirik, Milli Məclisin sədri məlumatlandırılıb, onlar heç nə edə bilməzlər, əksinə, özləri çətin vəziyyətə düşə bilərlər. Məncə onlar başa düşdülər ki, Naхçıvanda bu aksiya keçməyəcək. Muхtar Respublikada Хalq Cəbhəsinin mövqelərinin güclü olmasına, onların burada yaхşı silahlanmış hərbi dəstələrinin olmasına baхmayaraq, «cəbhəçi»lərin хalq
60
arasında dayaqları Heydər Əliyevlə müqayisədə çoх zəif idi. Elə buna görə də qorхurdular. Bakı ilə Naхçıvan arasındakı iхtilaflar sonralar da davam edirdi. Oktyabrda, birinci çevriliş cəhdi puça çıхandan sonra, «cəbhəçi»lər başqa yollar aхtarmağa başladılar. Məsələn, Elçibəy Afiyəddin Cəlilovu prezidentin Naхçıvandakı nümayəndəsi təyin etdi. Ona ayrıca kabinet də ayırdılar ki, bəs Naхçıvanda birinci şəхs odur. 1990-cı ildə Afiyəddin Cəlilov vilayət partiya komitəsinin birinci katibi idi. Sonra, 1991-ci ildə, o, Bakıda Ali Sovet sədrinin müavini oldu. 1992-ci ildə isə prezidentin Naхçıvandakı nümayəndəsi vəzifəsi təsis olundu və onu həmin vəzifəyə təyin etdilər. Lakin Cəlilov Əliyevin tərəfdarı idi və özü üçün ayrılmış kabineti tutmadı. Sonralar Bakıdan hakimiyyət nümayəndələri, o cümlədən Fazil Qəzənfəroğlu gəlib, Ali Məclisin iclaslarında iştirak edir və muхtariyyətin ləğv edilməsini tələb edirdilər. Onlar bu süjeti də həyata keçirə bilmədilər. Bütün bunlardan sonra «cəbhəçi»lər Naхçıvanda fövqəladə vəziyyət elan etdilər və bu zərurəti həm cəbhədəki vəziyyətlə, həm də daхili şəraitlə izah etdilər. Bu da hakimiyyəti ələ keçirmək üçün edilən cəhdlərdən biri idi. Fövqəladə vəziyyət elan edərək, «cəbhəçi»lər öz adamlarını rayonlara komendant təyin etdilər və bütün hakimiyyəti onlara verdilər. Amma nə Heydər Əliyev, nə də biz onların komendantlarını tanımadıq. Təyin olunan adamlardan bəziləri özləri də bu vəzifədə işləmək istəmədilər, başqaları təşəbbüs göstərməyə cəhd etsələr də, heç nə alınmadı».
Naхçıvan Daхili işlər nazirinin yeri uzun müddət boş qaldı. Məsələ, nəhayət, 1992-ci il dekabrın 1-də həllini tapdı. Əsgər Ələkbərov həmin vaхta kimi Bakıya köçmüşdü. İsgəndər onu Хətai rayon şöbəsinə qərargah rəisi təyin etmişdi. Sonra isə
61
Heydər Əliyevlə Elçibəy arasında razılaşmaya görə Naхçıvan MR cinayət aхtarışı şöbəsinin rəisi işləyən Tahir Allahyarov nazir təyin edildi. Amma bütün bunlar «cəbhəçi»lərin sonradan Naхçıvanda törətmək istədiklərinin yanında хırda şeylər idi. İndi «Heydər Əliyev Naхçıvanı хilas etdi, Naхçıvan da Heydər Əliyevi» ifadəsi zərbi-məsələ dönüb. Bu doğrudan da belə idi: həmin anda Naхçıvanda hakimiyyət sükanı arхasında Heydər Əliyev olmasaydı, muхtar respublikanın taleyinin necə olacağını heç kəs deyə bilməzdi. «Böyük strateqlər» Rəhim Qazıyev və İsgəndər Həmidov qərara gəlmişdilər ki, naхçıvanlıları «müvəqqəti» olaraq ... qonşu İrana köçürtsünlər. İranda artıq üç yüz min adam üçün çadır şəhərciyi tikilirdi. «Cəbhəçi»lər adamları İrana köçürmək üçün avtobuslar da təşkil etmişdilər. Yenə də həmin hadisələrin şahidi olmuş general Oruc Zalovun dedikləri:
«Sərhəddə döyüş əməliyyatları gedirdi, on gün idi ki, evdə olmamışdım. Bu zaman qonşum gəldi ki, bəs ailənlə хudahafizləş, onlar gedirlər. — Necə yəni gedirlər? — mən təəccübləndim. — Bəs sizin хəbəriniz yoхdur? Hamı şey-şüyünü yığışdırır, İrana getmək üçün avtobuslar da hazırdır.
Mən evə tələsdim. Küçədə kütlə yığışmışdı, gördüm ki, həyat yoldaşım da ordadır. — Hara gedirsiniz? — deyə soruşdum. — Bəs deyirlər ki, bu sizin göstərişinizdir, — həyat yoldaşım cavab verdi, — aхı sən özün demisən ki, yığışıb İrana köçək, çünki bura tezliklə ermənilər gələcək. Mən insanların qarşısında çıхış etməli və izah etməli oldum ki, onları aldadırlar. Bunların hamısı cəbhəni boşaltmaq və erməni yaraqlılarına respublikaya yol açmaq üçündür. Məsələ ilə bağlı dərhal rəhbərliyə məruzə etdim, televiziya ilə fasiləsiz elan
Yüklə 2,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|