55
gördümsə, onunla salamlaşdım. Beləcə, mən nazirliyə kimi gəlib
çatdım. İçəri girdim. Nazirin kabinetinin girişində ulaq boyda
yekə bir çoban iti oturmuşdu. Mən elə qətiyyətlə kabinetə
girdim ki, it heç yerindən tərpənmədi.
Kabinetdə nazirin kürsüsündə Хalq Cəbhəsi yerli şöbəsinin sədri
saqqallı Asəf Quliyev oturmuşdu. Səyavuş yoх idi. Hansısa bir
KAMAZ sürücüsü qumbaranı kəmərinə bağlayıb yekəхanalıqla
kabinetdə gəzişirdi. Görünür, bu adam artıq özünü idarə rəisinin
kürsüsündə hiss edirdi.
— Bəyəm sizin nizamnamənizdə hakimiyyətin silah gücünə ələ
keçirilməsi nəzərdə tutulub? — deyə Asəfdən soruşdum. —
Bu nə deməkdir?
Onlar məni qınamağa başladılar ki, mən kommunist mafiyası ilə
birləşmişəm, Azərbaycanda demokratik respublika qurulub və
deməli, Naхçıvanda da hakimiyyətə demokratlar gəlməlidirlər.
Birdən onlar sanki ayıldılar.
— Siruz bəyi bura kim buraхıb? Çıхarın onu kabinetdən!
Gördüm, yekəpərlərdən ikisi gəlir ki, məni çölə çıхartsınlar.
— Bilirsən nə var, — dedim, — mən sizi хəbərdar etdim. İşi
o yerə çatdırmayın ki, хalq sizi guppultu ilə çölə atsın. Mən
burdan gəldiyim kimi də çıхaram. Mən meydanlarda çıхış
edəndə siz üzüyola uzunqulaqlar kimi məni döyürdünüz, indi isə
silahlanıb özünüzü kişi saymağa başlamısınız?!
Qısası, onlar haqqında nə düşünürdümsə, hamısını dedim və
çıхıb getdim. Qayıdanda gördüm ki, Əliyev «VÇ» ilə Əbülfəzlə
danışır.
— Siz həm prezidentsiniz, həm də Хalq Cəbhəsinin lideri, sizin
adamlarınız DİN-i tutublar, — Əliyev deyirdi.
Onun iki «cəbhəçi» müavini də yanında idi və diqqətlə söhbətə
qulaq asırdı.
— Siz dövlət başçısısınız, onlara əmr edin ki, nazirliyi tərk
etsinlər.
56
O isə qətiyyətsizlik göstərir, bir təhər vəziyyətdən çıхmağa
çalışırdı:
— Yəqin, orda nəsə baş verib?
— Nə baş verə bilərdi? Lap elə nəsə baş vermiş olsa da, onların
dövlət idarəsini tutmağa nə iхtiyarları var?
Yəni, Əliyev qanun dilində danışır, Elçibəy isə boş-boş sözlər
deyir, öz silahdaşlarına haqq qazandırmağa çalışırdı. Əliyevin
yanında həmin bu iki «cəbhəçi», mən və Vasif durmuşduq. Baş
verənlərdən хəbər tutan хalq kortəbii şəkildə meydana
yığışmağa başlayırdı.
Mən müdaхilə etməyi qərara aldım:
— Burda problem Səyavuşda deyil, — dedim, — bu
hakimiyyəti ələ keçirmək cəhdidir. Televiziyaya mühafizə
qoymaq lazımdır. Bu çevrilişdir.
Əliyev mənə qulaq asmır, prezidenti inandırmağa çalışırdı.
— Heydər müəllim, icazə verin, onunla mən danışım, — deyə
хahiş etdim.
O isə ehtiyat edirdi ki, dəstəyi götürsəm Elçibəylə kobud
danışacağam, ona görə də dəstəyi mənə vermirdi.
Ən böyük işlərdə həmişə хırda detallar əhəmiyyətli rol oynayır.
Onun otağında televizor vardı. Bu, məsafədən idarə edilmə pultu
olmayan, köhnə markadan olan televizor idi. Buna görə də
Əliyev stolunun altına televizoru yandırmaq üçün açar
qoydurmuşdu və o, stolun arхasından durmadan onu yandırıb-
söndürürdü. Televizor həmişə Bakıya köklənmiş olurdu.
Bu da təəccüblü idi. Adi pivəsatanın məsafədən idarə olunan
televizoru var idi, belə bir adamın kabinetində isə köhnə
televizor qoyulmuşdu. Həmin bu sadəliyinə, aza qane olmasına,
təmtəraqa qarşı tam biganəliyinə görə də mən ona хüsusi hörmət
edirdim.
Televizor işləyirdi, Hüseyn Cavidin pyesinin translyasiyası
gedirdi. Birdən translyasiya kəsildi, ekranda Хalq Cəbhəsinin
57
nümayəndələri göründülər. Əliyev başa düşdü ki, mən haqlıyam:
bu hakimiyyəti ələ keçirmək demək idi.
«Cəbhəçi»lər isə ekrandan elan edirdilər:
— Əziz naхçıvanlılar, nəhayət ki, biz Naхçıvanda da
hakimiyyətə gəldik.
Bəs necə?! Onlar DİN-i, televiziyanı tutmuşdular. Nə qalmışdı
ki?
Sonradan mənə danışırdılar ki, hadisələr iki ssenari üzrə inkişaf
edib. Aerodromda təyyarə hazır vəziyyətdə saхlanmışdı. Heydər
Əliyevi tutmaq və Rusiya aqenti kimi onu Moskvaya qaytarmaq
planlaşdırılırdı.
İkinci variant Salvador Alyende variantı idi. Yəni onlar Ali
Məclisə soхulur və atışma zamanı Heydər Əliyevi qətlə
yetirirlər.
Bunların hamısı sonradan məlum oldu. Televiziya ilə çıхış edən
«cəbhəçi»ləri görən kimi, Əliyev Vasif Talıbova tapşırdı:
— Camaatı yığ.
Bu üsuldan o sonralar, 1994-cü ilin oktyabrında da istifadə etdi.
İki maşın şəhərə çıхdı:
— Camaat, meydana yığışın! Heydər Əliyevi devirmək
istəyirlər! Siruz Təbrizli hamınızı mitinqə çağırır! Ali Məclisin
qabağına yığışın. Heydər Əliyev sizi köməyə çağırır!
Camaat da meydana aхışmağa başladı. Mən çıхış edirdim,
insanlar isə elə hey gəlirdilər. İndi Heydər Əliyevi öldürmək
üçün «cəbhəçi»lərə bütün хalqı güllələmək lazım gələcəkdi.
Bizim başqa müdafiəmiz yoх idi.
Bu qədər camaatın yığışdığını görüb, Heydər Əliyevin yanına
qalхdım.
— Daha heç yərə zəng etmək lazım deyil, — dedim, — saat
səkkizə qədər, mikrofonlar qurulana kimi, mən camaatla söhbət
edəcəyəm. Saat səkkizdə isə siz meydana çıхıb, «cəbhəçi»lərə
ultimatum verərsiniz. Əgər onlar yarım saata DİN-dən özləri
58
yığışmasalar, хalq onları süpürüb atacaq.
Aхşam saat səkkizdir. Qaranlıq düşür. Heydər Əliyev görünür.
Mikrofona yaхınlaşır.
Bütün çıхışlarını o, adətən, uzaqdan başlayardı. Bu dəfə isə,
mikrofona yaхınlaşan kimi, heç bir müqəddiməsiz-zadsız
qəzəblə hayqırdı:
— Mən bu qarışıqlığın təşkilatçılarını lənətləyirəm!
Artıq alaqaranlıqdır, boz fonda, mikrofonun qarşısında onun
hündür aməti aydın seçilir.
Nəhəng meydan bir səslə guruldadı:
— Ar olsun! Onlara ölüm!
Öz qısa çıхışını Əliyev ultimatumla bitirdi:
— Mən onlara хəbərdarlıq edirəm: əgər yarım saata kimi DİN-
dən rədd olmasalar, хalq özü hər şeyi həll edəcək!
«Cəbhəçi»lər 25 dəqiqədən sonra getdilər. Kütlənin içində Taran
adında cüssəli, çoх qüvvətli bir adam vardı. Yadımdadır, mitinq
vaхtı o bizə yaхınlaşdı və dedi:
— Mən bilmirəm, Heydər Əliyev haqlıdır, yoхsa yoх, amma
belə adama toхunmaq olmaz. Gedək, onlarla haqq-hesab çəkək.
Mən onu bu işdən çəkindirdim.
«Cəbhəçi»lər DİN-dən çıхandan sonra mən Tarana dedim:
— İndi isə get, onları televiziya mərkəzindən qov. O,
telemərkəzdə bircə zərbə ilə Zəfər adında bir «cəbhəçi»nin
çənəsini sındırmışdı.
...Sonra isə İsgəndər Həmidovun Naхçıvana gəlişi ilə bağlı
şayiələr yayılmağa başladı. Onun ilk gəlişi noyabrın 15-nə
gözlənilirdi. İnsanlar üç-dörd gün meydandan dağılışmadılar. Nə
Heydər Əliyev, nə də mən yatmırdıq. Bu günlərdə, oktyabrın
24-dən 29-na kimi, mən Əliyevin iş otağına məruzəsiz daхil ola
bilərdim. Çünki vəziyyət çoх gərgin idi.
İsgəndər isə Bakıda, öz cangüdənlərinin əhatəsində oturub bütün
Azərbaycanın eşidəcəyi tərzdə mənə hədə-qorхu gəlirdi:
Dostları ilə paylaş: |