Microsoft Word Elmi Mecmue 27
Yüklə 3,5 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT
- РЕЗЮМЕ Имдад Байрамов КУЛЬТУРНЫЕ И ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ПРОБЛЕМЫ ИДЕНТИЧНОСТИ СОВРЕМЕННОМ ЭТАПЕ
Müasir dövrdə mədəni və psixoloji identiklik problemləri 71 modernizmin gələcəyə yönələn sosiopsixoloji tərəqqi, sosial ideal konsepsiyasına ziddir. Passionar şəxsiyyətlərin fəaliyyəti gələcəyin qurulmasına deyil, keçmişin dirçəlməsinə yönəldilir. Ənənəvi dünyanın xaos meydanına çevrilməsi və bəşəriyyətin ənənəvi mənəvi irsdən məhrum olması ilə bağlı psixoloci durum, bir çox dini jərəyanlarda esxatoloci ideyaların ortaya çıxmasına şərait yaradır. Bu gün dini- mədəni, etnik zəmində gələjəyə doğru deyil, geriyə, keçmişə doğru irəliləyən fundamentalistlər də məhz bu ideyanın ifadəçilərinə çevrilirlər. Bu günün reallığı ilə barışmayan bir çox dini, siyasi-ideoloji qüvvələr transformasiyalı inkişaf yolunu tutmaq əvəzinə, keçmişə istiqamət götürürlər. Bununla onlar mövcud psixoloji problemlərin daha da dərinləşməsinə bir növ şərait yaratmış olurlar. Bu baxımdan yerli mədəniyyətdən qidalanaraq tayfa, sinif, təbəqə fərqlərini tədrijən aradan qaldıran gələcək yönümlü milli inkişaf, keçmişə yönələn arxaik yaddaş mədəniyyəti ilə səjiyyələnən etnik separatizm ilə toqquşur [11,s.101]. Beləliklə, qloballaşma rəngə, etnik mədəniyyətə və digər fərqlərə əsaslanan sosial-mədəni elementləri psixoloji zəmində qabartmaqla, tarixi-mədəni arxetip yaddaşı dirçəldir və orada modernizm tərəfindən kənarlaşdırılan arxaik elemetlərlə əlaqəyə girir. İnsan və cəmiyyət, öz istəyi ilə real maraqlarına zidd olan simvolik həzzlərə, yaxud postmodernizmin motivsizlik mühitinə aludə olur. psixol. ü.f.d. İmdad Bayramov 72 İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT 1. Qələndərov N. Geosiyasi proseslər və qloballaşma kontekstində milli identiklik məsələsi. http://az.strategiya.az/index.php?do=xeber&id=20010 2. Розин В.М. Психология и культурное развитие человека. М.: 1994 3. Пантелеева И.И. О роли интроекции в ситуациях доминирования проекции и (или) проективной идентификации. Психоаналитический вестник. М.: 2006. № 15 4. Bochner S. The social psychology of cross-cultural relations // Cultures in contact. Oxford, 1982. 5. Юнг К.Г. Аналитическая психология. Пер. и ред. В.В.Зеленского. СПб., МЦНК и Т «Кентавр», 1994 6. Панарин А.С. Искушение глобализмом. М.: «Русский национальный фонд», 2000 7. Лиотар Ж.-Ф. Состояние постмодерна./ Перевод с фр. Н.А.Шматко – М.: Институт экспериментальной социологии; Спб.: Алетея, 1998 8. Леви-Брюль Л. Сверхъестественное в первобытном мышлении. Москва. Педагогика-Пресс, 1994 9. Appadurai, A. Globalization. Durham, NC: Duke University Press. 2000 10. Marty, M. E., Appleby, R. S. Fundamentalisms and society. Chicago: University of Chicago Press, 1993 11. Соссюр Ф. Труды по языкознанию. М., 1977 Müasir dövrdə mədəni və psixoloji identiklik problemləri 73 РЕЗЮМЕ Имдад Байрамов КУЛЬТУРНЫЕ И ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ПРОБЛЕМЫ ИДЕНТИЧНОСТИ СОВРЕМЕННОМ ЭТАПЕ Психологической основой социального глобализма является монополия на производство социальных и индивидуальных норм существования, социальных моделей поведения, утверждение адаптивного способа существования человека. К сожалению, для современной психологии характерны только адаптивные концепции человека, а главной задачей психологических исследований является поиск эффективных способов формирования человека, способного успешно адаптироваться в современный ему социум и метасоциум. Можно сказать, что идея адаптивного существования человека является главной и единственной идеей современной психологии. В основе адаптивных психологических концепций, выражающих идею социальной глобализации, лежит субъект-объектный тип отношения индивида и социума. Утверждение социальной природы индивидуального человека в психологическом плане означает признание за социумом права нормотворчества и отказ в этом праве индивидуальному человеку. В современных условиях глобализации эта позиция распространяется уже не только на человека, но и на целые страны, которым реально отказано в праве нормотворчества, и признаётся лишь право нормопотребления. В психологии такая оппозиция обсуждается в терминах культуропотребления и культуропорождения. psixol. ü.f.d. İmdad Bayramov 74 SUMMARY Imdad Bayramov PROBLEMS OF CULTURAL AND PSYCHOLOGICAL IDENTITY IN MODERN WORLD The influence of globalization on psychological functioning is examined. First, descriptions of how globalization is occurring in various world regions are presented. Then the psychological consequences of globalization are described, with a focus on identity issues. Specifically, it is argued that most people worldwide now develop a bicultural identity that combines their local identity with an identity linked to the global culture; that identity confusion may be increasing among young people in non- Western cultures as result of globalization; that some people join self-selected cultures to maintain an identity that is separate from the global culture; and that a period of emerging adulthood increasingly extends identity explorations beyond adolescence, through the mid- to late twenties. Çapa tövsiyə etdi: dosent A. Mustafayev Yüklə 3,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|