Microsoft Word Elmi Mecmue 28

İslam hüququnda mehr
  
259 
uşaqlara dəyir. Dövlət qanunlarında da ailəni qorumağın zəruriliyi bildirilmişdir. 
Mehr də ailəni qoruyan hüquqi əqddir.  
 
 
İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏBƏDİYYAT 
 
1. Aydın, Mehmet Akif, DİA, “Mehr” maddəsi, XXVIII. Türkiyə Diyanət Vəqfi 
yayınları. Ankara 2003.  
2. Bilmən, Ömer Nasuhi, Hukuki islâmiyye ve istilahatı fıkhıyye kamusu, Bilmən 
yayınevi, İstanbul. 1968.  
3. Buxari. Muhamməd ibn İsmayıl. Səhihul-buxari. Fəthul-bari ilə birlikdə. 
Qahirə. 1407.  
4. Cin, Halil, Ankara Universitesi Hukuk fakultesi dergisi, Ankara 1972. 29-cu 
say.  
5. Döndürən. Hamdi. Dəlilləriylə ailə elmihalı. Tərcümə: Eldəniz Salmanov. 
İpəkyolu nəşriyyatı. Bakı. 2011.  
6. Erdoğan. Mehmet. Fıkıh ve hukuk terimleri sözlüğü. Ensar neşriyat. İstanbul 
2010. 
7. Əbu Davud. Süleyman ibn əl-Əşcas əs-Sicistani əl-Əzdi. Sünən. Qahirə. 1988.  
8. Fetevai-Hindiyye (Fetevai-alemgiriyye), tərcümə: Mustafa Efe, Akçağ 
Yayınları.  
9. Halebi, İbrahim. Multekal-ebhur (Multeka tercümesi mevkufat). (sadələşdirən: 
Ahmed Davudoğlu), Doyuran matbaası, İstanbul. 1980.  
10. Hamidullah Muhamməd. İslam Peyğəmbəri, İpəkyolu nəşriyyatı, Bakı. 2013.  
11. Heyət, Dini terminlər lüğəti, İpəkyolu nəşriyyatı. Bakı, 2010. 
12. http://www.e-qanun.az/code/10 
13. http://www.president.az/azerbaijan/constitution 
14. http://www.sabah.com.tr/yazarlar/donat/2012/12/11/evlilik-sigortasi 
15. İbn Macə. Əbu Abdullah Muhamməd ibn Yezid əl Qəzvini. Sünən. Beyrut. 
Tarix yoxdur. Təhqiq: Muhamməd Fuad Əbdülbaqi.  
16. Karaman. Hayreddin. Anahatlarıyla islam hukuku-2. Ensar neşriyat. 
İstanbul. Tarixsiz.  
17. Köse, Saffet. İslam hukuku el kitabı, Grafiker yayınları, Ankara 2012,  
18. Qurani-Kərimin Azərbaycan dilinə  tərcüməsi. Z. Bünyadov. V. 
Məmmədəliyev. 
19.  Şirin,  Şükrü.  İslam ailə hüququnda mehr. Nəşr olunmamış magistr işi. 
Sakarya. 1997. s. 41.  
20. Tirmizi. Əbu İsa Muhamməd ibn İsa ibn Səvra. Cəmius-səhih. Beyrut. Tarix 
yoxdur. Təhqiq: Muhamməd Fuad Əbdülbaqi 
21. Zihni. Mehmet. Nimeti-İslam, İstanbul, 1976. 
 
 

---

Tahir Akqubayev
  
260 
 
XÜLASƏ 
 
İSLAM HÜQUQUNDA MEHR 
 
İslam dini ailəyə  və qadına dəyər vermişdir. Ailəni qorumaq üçün müəyyən 
tövsiyələr edilmiş, evliliyinin ömür boyu davam etməsi istənilmişdir. Tərəflərin haqq 
və öhdəlikləri Quran və Sünnədə bildirilmişdir. Nəslərdə evlənən qadına mehr 
verməyin vacibliyinə toxunulmuşdur. Bu məqalə İslam hüququnda mehr haqqındadır. 
Məqalədə mehrin tərifi, miqdarı, növləri, şərtləri, hikmətləri və müasir dövlət hüququ 
ilə əlaqəsi araşdırılmışdır.  
 
 
SUMMARY 
 
MAHR İN ISLAMİC LAW 
 
Islam, as a religion, holds a family and a woman in high regard. Certain advices 
are given on protection of the family, and continuity of marriage over a lifetime. The 
rights and responsibilities of couples are defined in the Quran and Sunnah. This article 
is about 'mahr' in Islamic Law. Islamic sources emphasize the importance of mahr 
given to the women on marriage. The definition of mahr, its amount, types, conditions, 
profundity, and links with the modern state law are explored in the article. 
 
 
РЕЗЮМЕ 
 
МАХР В ИСЛАМСКОМ ПРАВЕ 
 
Исламская  религия  высоко  ценит  семью  и  женщину.  Определенные 
рекомендации  были  даны для  обеспечения защиты семьи  и  для  продолжения 
супружества за всю жизнь. Права и обязанности сторон сообщаются в Коране и 
суннах. Настоящая статья про махр в исламском праве. В исламских источниках 
затрагивается  важность  предоставления  махра  женщинам,  которые  выходят 
замуж.  В  статье  обсуждаются  определение,  сумма,  виды,  условия , смысли 
махра и его связь с современным государственным правом. 
 
 
Çapa tövsiyə etdi: Professor Ə. Qurbanov 
 

---

Kur’an’ın Önceki İlahî Kitapları Tasdik Etmesi
  
261 
 
 
KUR’AN’IN ÖNCEKİ İLAHÎ KİTAPLARI TASDİK ETMESİ 
 
Prof. Dr. H.Mehmet Soysaldı 
 
 
Anahtar Kelimeler: Kur’an, ilahi kitap, vahiy, musaddık, muhaymin. 
Key Words: Qur’an, holy book, revelation, musaddiq, al-muhaimin. 
 
GİRİŞ 
 
Kur’an-ı Kerim, Yüce Allah’ın yeryüzüne indirdiği son ilahi kitaptır. Bundan 
sonra başka bir kitap indirilmeyecektir. Dolayısıyla Kur’an’ın getirdiği prensipler 
kıyamete kadar geçerli olup evrenseldir. Yüce Allah, bu ilahi kitabını; hakkı batıldan 
ayıran, apaçık bir nur, bütün insanlar için bir hidayet kaynağı, muttakiler için bir yol 
gösterici, müminler için müjde ve rahmet gibi birçok vasıfla nitelendirmektedir. O 
vasıflardan biri de Kur’an’ın önceki ilahi kitapları tasdik etmesidir. Acaba Kur’an’ın 
önceki ilahi kitapları tasdik etmesi ne manaya gelir. Şayet Kur’an önceki kitaplardaki 
hükümlerin tamamını kabul edip onaylıyorsa o halde Allah Teâlâ Kur’an’ı niçin 
indirmiştir?  
İşte bu makalede bu sorulara cevaplar bulmaya çalışacağız.  
  
1.Musaddık ve Müheymin Kelimelerinin Anlamı 
Kur’an’da tam 17 ayette Yüce Allah, Kur’an’ın önceki ilahi kitapları tasdik edici 
olarak indirdiğini ifade etmektedir.
1
 Kur’an, bu vasfını “musaddık” ve “müheymin” 
kelimeleriyle ifade etmektedir. 
“Musaddık” kelimesi, Arapça sözlükte  َقَدَص “sadeka” fiilinin  ٌلْيِعْفَت “tefil” kalıbına 
aktarılarak yapılan  َقﱠدَص fiilin “doğrulayan, tasdik eden” anlamına gelen ismi failidir.
2
  
Musaddık kelimesi, Kur’an-ı Kerim’de hem peygamberleri hem de ilahi kitapları 
nitelendiren bir sıfat olarak kullanılmaktadır. 
“Müheymin” kelimesi ise, Arapça sözlükte  َنَمَھ “hemene” fiilinden türetilmiş 
 َنَمْيَھ fiilin “şahid olan, koruyan ve kollayan” anlamına gelen ismi failidir.
3
 
                                                 
1
 Bkz., Bakara, 2/41; Bakara, 2/89; Bakara, 2/91; Bakara, 2/97; Bakara, 2/101; Al-i İmran, 3/3; Al-i 
İmran, 3/39; Al-i İmran, 3/50; Al-i İmran, 3/81; Nisa, 4/47; Maide, 5/46; Maide, 5/48; Enam, 6/92; Fatır, 
35/31; Ahkaf, 46/12; Ahkaf, 46/30; Saf, 61/6. 
2
 İbn Manzur, Ebu’l-Fadl Cemaluddin Muhammed b. Mükerrem, Lisanu’l-Arabi’l-Muhit, Daru Lisani’l-
Arab, Beyrut, trs, sadega mad.; İbn Faris, Ebu’l-Huseyin Ahmed, Mucemü Makayisi’l-Luga, Daru 
İhyai’l-Kutübi’l-Arabiyye, Kahire, 1266, sadega mad.; Firuzabadî, Mecduddin Muhammed b. Yakub, el-
Kamusu’l-Muhit, Müessesetü’r-Risale, Beyrut, 1987, sadega mad. 
3
 İbn Manzur, age., hemene mad.; Firuzabadî, age., heymene mad.  

---