Microsoft Word Gurz?col yaz?lar? – 160
Yüklə 1,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
VAQÌF SÄMÄDOÕLU 95 Amma gälib gördü ki, ermänilär baş-başa, saq- qal-saqqala verib, quru arxa baxa-baxa ağlayırlar. – Hara gedirsän, ay müsälman balası? – soruşdu ermänilär. – Arxın suyunu açmağa, – dedi oğul. – Get, oğul, Allah sänä dä, atan Sälim kişiyä dä ömür versin. Suyun qabağını, güman olsun ki, gür- cülär käsib. Onlara de ki, ermänini dä Allah yara- dıb, ona da härdän bir su lazım olur, – dedi ermäni- lär. – Baş üstä, – dedi oğul. Ermänilär Sälim kişinin oğlunun sağ çiyninä ayın- oyunla dolu bir xurcun qoydular, xeyir-dua verib yo- la saldılar. Oğul xeyli getmişdi ki, qulağına qäribä säslär, burnuna tünd çaxır iyi däydi. Vä oğul gördü ki, gür- cülär quru arxın üstündä mäclis qurub çaxır içä-içä oxuyurlar, oxuya-oxuya da ağlayırlar.Gürcülär Sälim kişinin oğlunun sol çiyninä bir tuluq çaxır qoyub, qayda-qanunla yola saldılar. Oğul yeddi gün, yeddi gecä arx boyu getdi. Ar- xın içi bomboş idi. Qırx gün, qırx gecä dä getdi. Arx içi yenä dä susuz idi. Dağ aşdı, arxı quru gördü, sähra keçdi, gözünä bir damcı su däymädi yenä ar- xın içindä. Oğul at olsaydı, nal tökärdi bu getdiyi yolda, quş olsaydı, qanad salardı. Ancaq ata belindän gälib, Gürzəçöl yazıları 96 ana bätnindän çıxmışdı. İnsan idi. Bir älindä bel vardı. Odur, dayanmadı, ayaq saxlamadı Sälim kişi- nin oğlu. Getdi, elä hey getdi. Getmäyib neyläyäydi axı? Axır ki, günlärin bir günündä Sälim kişinin oğ- lunun yolunu öz sualı käsdi. – Nä qädär getmäk olar? – soruşdu oğul. – Gedim görüm suyun qabağı harda käsilib, – cavab verdi oğul. – Yetär, geri dön, – dedi oğul. – Yox, äşşi, bu qädär gälmişäm, qoy bir az da gedim, – dedi oğul. Vä täzädän ayaqlarına toxtaxtlıq verdi. Getdi, getdi, getdi. Görmädiyi dağları gördü, keçmädiyi düzläri keçdi, başının üstündän adını bilmädiyi quş- lar uçdu, qulağına adını bilmädiyi heyvanların mä- läşmäsi, ulaşmasının säsi däydi. Vä bir gün Sälim kişinin oğlu yoruldu. Elä yorul- du ki, yerä oturmağa da taqäti qalmadı. Ancaq bildi ki, bu gün yerä otursa, ayağa qalxmağa daha saba- hı olmayacaq. Odur, Sälim kişinin oğlu axır gücünü qan-tärä bulaşmış ayaqlarına toplayıb, belin kö- mäkliyi ilä iyirmi addım da atdı. Täpäyä qalxdı. Tä- pädän gördü ki, täpänin altından bir känd başlanır vä bu kändin iyi öz kändinin iyidi. – Aman Allah, – dedi Sälim kişinin oğlu. Uzağa baxdı. Gördü ki, baxdığı yerdä bir yel dä- yirmanı fırlanır, o däyirmandan da uzaqda bir ermä- VAQÌF SÄMÄDOÕLU 97 ni kändinin bacaları tüstülänir. Vä Sälim kişinin oğlu başa düşdü ki, arx boyunca gedib-gedib, bütün yer küräsini fırlanıb, gälib çıxıb öz kändinä. – Aman Allah! – dedi Sälim kişinin oğlu. – Ä, bu qoca rähmätlik Sälim kişiyä oxşayır ya- man, – dedi kimsä bir yandan. Bu kimsänin sözlärini oğul eşitdi. O an yadına düşdü ki, känddän çıxanda adı Sälim kişi olan atası sağ idi. – Aman Allah! – dedi rähmätlik Sälim kişinin oğ- lu. Vä älindäki beli öz qapılarının yanında yerä atdı. Qapının qabağında yerä mıxlanıb durdu. İçäri keçä bilmädi. Çünkü heç cür yadına sala bilmädi ki, qapının ağzı hansı täräfindädi vä hara açılır qapı. Gürzəçöl yazıları 98 Darvaza Bu dağ kändinin arana bircä yolu var idi. İki qa- ya arasından. Vä o kändin yeganä, amma hamının zähläsi getdiyi dälläyi günorta çağı dükanından çı- xıb, hasar boyu çömbälib oturmuş adamlara bax- dı. – Gördünüz? Bunlar da daş evä girän kimi ağzı- na qapı qoydular! – bağırdı. Sonra qayçısını oynada-oynada, eşiyä odekolon ätri qoxuyan dükanına girdi. Çömbälib oturan adamlar ayağa qalxıb uzağa baxdılar. Vä uzaqda gördülär ki, dälläk köpäkoğlu adam olsa da, düz deyir. Daş evin qapısı vardı. Sarı rängdä. – Dälläk häm düz deyir, häm dä düz demir. Qapı qoysalar da, yaxşı rängdä rängläyiblär. Sünbül rän- gindädi, – dedi hamı bir ağızdan. Dälläk onların sözünü eşidib özünü bayıra atdı. – Vallah, sizi här üzünä qırxmaq halaldı! – Ä, nä olsun qapı ävväl ağ idi, indi sarı? Rängi- nä niyä baxırsız? Özünä baxın! Düz-ämälli adamlar- VAQÌF SÄMÄDOÕLU 99 dısa niyä özlärini bizdän, bu yekälikdä kändin ca- maatından qapıyla ayırırlar? – dedi dälläk. Vä ayaq üstä duran adamlar başa düşdülär ki, dälläk ana ämcäyi käsän olsa da, düz deyir. Ancaq dälläyin sözlärini yaxşı götür-qoy elämäk üçün özlä- rini çayxanaya verdilär. Gälib gördülär ki, çayçı şa- girdi ilä närd oynayır. – Bizä çay gätir, – dedilär dälläyin dükanından gälib çayxanada oturanlar. – Ancaq qaynanmış su var, – dedi çayçı. – Necä yäni, ä? – soruşdular onlar. – Necä yäni?! Ay köpäkuşağı, özünüz Acı yazğa- nın üstündäki çay kollarını buldozerin ağzına verib, çay yerinä süpürgä toxumları säpmädiniz ki, süpür- gäliyä däyändän sonra toyuq-cücä buraxacağıq, to- yuq-cücä torpağı gübräläyäcäk, şoran yer dönüb olacaq qara torpaq, qara torpaqda da nä istäsän äkib becärmäk olar? – dedi çayçı birağıza. Vä çayxanada oturanların yadına düşdü ki, doğ- rudan da, daş evdä olanlar bunlara başa salmışdı- lar ki, süpürgälik çaydan qat-qat särfälidir bu kän- din camaatı üçün. Aşıq Saleh dä bir gäraylı yaz- mışdı bu haqda. Bazar günläri daş evin qabağında dayanıb, orta Sarıtel üstündä oxuyurdu hämin gä- raylını. – Neyläyäk? – soruşdu camaat elä camaatdan. Camaat camaata nä cavab verä bilärdi? Heç nä. Yüklə 1,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|