Microsoft Word hasanova camila docx
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
47
Məsələn, əmtəə nişanlarının qiymətləndirilməsi üçün aşağıdakı məlumatlar siyahısı olmalıdır: əmtəə nişanının təsviri; əmtəənin hüququnu müəyyən edən sənədlər (lisenziya sazişi, qeydiyyat şə hadətnaməsi; son iki il ərzində hər bir əmtəə nişanı üzrə xalis mənfəət göstəriciləri; hər bir əmtəə nişanı üzrə sənədin mühafizə sənədinin müddəti ərzində proqnozlaşdırılan gəlir; əmtəə nişanının işlənməsi üzrə xərclər: eskiz layihəsinin yerinə yetirilməsi, ə mtəə nişanının qeydiyyatı, əmtəə nişanının hüquqi mühafizəsi üçün xərclər. ntellektual mülkiyyət obyektinin lisenziya dəyərinin qiymətləndirilməsi üçün isə aşağıdakı məlumatların siyahısı göstərilməlidir: lisenziya müqaviləsi; müqavilənin müddəti; lisenziya alınması xərcləri; son üç il ərzində istehsal olunan məhsulların və ya göstərilən xidmətlərin həcmi;
illər üzrə məhsul vahidinin maya dəyəri; intellektual fəaliyyətdən əldə edilən xalis mənfəət.
Müstəsna hüquqların pozulması zamanı dəymiş zərərin qiymətləndirilməsi də mühüm əhəmiyyət kəsb edir. ntellektual mülkiyyət obyektləri sahiblərinin müəlliflik, patent hüquqları pozulduğu zaman və ya mübahisəli məsələlər yarandıqda məhkəmə tərəfindən intellektual mülkiyyətə dəymiş zərərin necə və ən başlıcası nə qədər olduğu haqqında dəqiq cavab verən eskpertizanın aparılması zəruridir. Məhkəmə ekspertizanı xüsusi ekspertlər tərəfindən obyektin qiymətləndirilməsi və dəymiş zərərin məbləğinin müəyyən edilməsi üçün həyata keçirir. Dəymiş zərərin qiymətləndirilməsi aşağıdakı hallarda baş verir:
48
– müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar sahəsində piratçılar tərəfindən dəymiş zərərin ödənilməsi; – sənaye mülkiyyət hüququnun pozulması zamanı dəymiş zərərin ödənilməsi; – zərərin qiymətləndirilməsinə standartlaşma yanaşması.
ntellektual mülkiyyət obyektlərinin sığorta olunması məqsədilə qiymətləndirilməsi adətən sığorta müqaviləsinin imzalanma mərhələsində və ya həmin sığorta hadisəsinin qeydə alınması zamanı həyata keçirilir. Mövcud qanunvericiliyə əsasən sığorta məbləği sığortalanmış obyektin bazar qiymətindən yüksək olmamalıdır. Bir qayda olaraq, sığortalanma zamanı qiymətləndirmə intellektual mülkiyyət üçün bazar qiymətinin müəyyən edilməsi lazım olan hallarda böyük aktuallıq kəsb edir.
Son illər ölkəmizdə intellektual mülkiyyət obyektlərinin alqı-satqısı, sığortalanması zamanı tez-tez qiymətləndirmə aparılır. Belə qiymətləndirmə dəqiq və savadlı aparılmalıdır, çünki bu növ obyektlərin qiymətləndirilməsi zamanı hər bir xırdalıq obyektin dəyərini xeyli dəyişə bilər.
ntellektual mülkiyyət obyektlərindən istifadə ilə bağlı mübahisələrin həllində, o cümlədən intellektual mülkiyyət üzərində müstəsna hüquqların pozulması zamanı itkilərin müəyyənləşdirilməsində qiymətləndirilmənin aparılması əhəmiyyətlidir.
tkilərin qiymətləndirilməsi mühüm məsələlərdən biri hesab edilir. Xüsusilə müstəsna hüquqlar üzrə xətalara yol verilməklə baş verən itkilərin qiymətləndirilməsinə təcrübədə daha böyük ehtiyac duyulur. Belə hallarda tərəflər (zərərçəkən və təqsirkar) intellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsində müəyyən razılığa gələ bilmirlər. Bir sözlə, tərəflər itkilərin kəmiyyəti barədə razılığa gələ bilmədiyi hallarda həmin itkilərin peşəkar qiymətləndiricilər tərəfindən dəqiq qiymətləndirilməsi zərurəti yaranır.[8, 174]
Xüsusilə müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar sahəsində piratçılıq hallarının baş verməsilə əlaqədar zərərçəkən məhkəmə qarşısında iddia qaldırarkən itkinin məbləği göstərilir. Lakin çox zaman itkilərin baş verməsində əsas təqsirkar və ya onun vəkili həmin məbləğin yüksək olmasını rəhbər tutur. Təcrübədə intellektual
49
mülkiyyət obyektinin müəllifi ilə ondan anonim qaydada istifadə edən subyektlər arasında mübahisələr yaranır. Məsələn, hər hansı musiqi albomunun, filmin və yaxud kompüter proqramının surəti gizli çıxarılaraq özgəninkiləşdirilərsə, bu zaman müəllif bir iddiaçı kimi dəyən zərərin qiymətləndirilməsinə dair iddia qaldırır. Lakin əgər məhkəmə və zərərçəkən tərəf birlikdə bu iddianı əks tərəfə sübut edə bilmirlərsə, hətta bu halda zərərçəkənin xeyrinə olaraq məhkəmənin qərar çıxarılması ədalətli sayıla bilməz. Belə problemlərin həll edilməsində baş verən itkilərin qiymətləndirilməsi üzrə dəqiq və beynəlxalq təcrübəyə əsaslanan hesablamaların müstəqil qiymətləndirici tərəfindən aparılması məqəsədəuyğun hesab edilir.[8, 174]
ntellektual mülkiyyətin qiymətləndirilməsi zamanı aşağıdakı imkanlar yaranır: intellektual mülkiyyətin hər hansı bir obyekti üçün lisenziya qiyməti müəyyənləşdirmək olar; obyektin bazar qiymətini və real dəyərini müəyyən etmək. Məsələn, patentin və ya ticarət markasının satışı məqsədilə; intellektual mülkiyyət obyektlərinə müstəsna hüquqların girov saxlanılması zamanı kreditin alınması; müəssisənin nizamnamə fonduna üzvlük haqqının dəyərinin müəyyən edilməsi; royalti və ya müəlliflik haqqları ödənişlərin məbləğinin müəyyənləşdirilməsi; investorların cəlb edilməsi; ticarət markaları və patentlərdən qanunsuz istifadə edilməsində yaranan münaqişələrin həllində kompensasiya məbləğinin müəyyən edilməsi, o cümlədən intellektual mülkiyyət obyektləri sahibinin mstəsna hüquqlarının pozulması nəticəsində yaranan ziyanın müəyyən edilməsi.
Qiymətləndirmə prosesi "Qiymətləndirmə fəaliyyəti haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa və qiymətləndirmə standartlarına uyğun olaraq həyata keçirilir. Qiymətləndirmə standartları tam şəkildə bu sahədə olan beynəlxalq normalara və prinsiplərə uyğun işlənib hazırlanmalıdır.
Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|