Microsoft Word hasanova camila docx
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.3. Respublikamızda intellektual mülkiyy ət obyektl ərinin qiym ətl əndirilm əsinin hüquqi normativ bazası
50
Standartda intellektual mülkiyyət obyektinin təsnifatı və strukturu, onların qeydə alınmasını həyata keçirən dövlət orqanları, bu orqanların səlahiyyətli nümayəndələri və s. məsələlər müəyyənləşdirilməlidir. Bundan əlavə, standartda intellektual mülkiyyət obyektlərinin yaradılması, yaxud alınması zamanı mühasibat uçotunun tələbləri, intellektual mülkiyyət obyektlərinin xərclərinin formalaşması və bu göstəricilərin müvafiq hesablarda əks etdirilməsi, bu hesabların bölmələrdə istifadə edilməsi, həmçinin sövdələşmənin xüsusiyyətindən asılı olaraq intellektual mülkiyyət obyektinin mahiyyəti açıqlanılmalıdır.
Faktiki materialların təsvir olunmasına qarşı tələbləri əks etdirən bölmənin də standartda nəzərə alınması çox vacibdir. Öz məzmunu etibarilə əslində bu bölmə istənilən obyektin qiymətləndirilməsi nəticələrinin rəsmiləşdirilməsi üçün tətbiq oluna bilər. Standartda diqqət yetirilməli bölmələrdən biri yanaşmalar məcmusudur. Burada istifadə olunan xərc, satışların müqayisəsi və gəlir yanaşmalarının qiymətləndirmədə böyük əhəmiyyəti vardır.
Qiymətləndirmə standartının hazırlanması və tətbiqi intellektual mülkiyyət obyektinin qiymətləndirilməsi prosesinin əsas müddəalarını reqlamentləşdirər, intellektual mülkiyyət obyektinin qiymətləndirilməsinin mərhələlərini aydınlaşdırmağa imkan verər, qiymətləndirmənin nəticələrinin daha dəqiq və etibarlı olmasına şərait yaradır.
hüquqi normativ bazası
ntellektual mülkiyyət obyektlərinin dəqiq və ədalətli qiymətləndirilməsi ilk öncə onun müdafiəsi üzrə hüquqi bazanın mövcudluğundan asılıdır.
Ölkəmizdə intellektual mülkiyyət obyektlərinin əsas hüquqi bazasını Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası təşkil edir. Belə ki, Azərbaycan 51
Respublikasının Konstitusiyasının "Əsas hüquqlar, azadlıqlar və vəzifələr" bölməsinin 30-cu maddəsinə uyğun olaraq, "Hər kəsin əqli mülkiyyət hüququ vardır. Müəlliflik hüququ, ixtiraçılıq hüququ və əqli mülkiyyət hüququnun digər növləri qanunla qorunur".
Konstitusiyanın bu müddəası yaradıcılıq müstəqilliyini təmin etməklə təyinatından, dəyərindən, məzmunundan, həmçinin ifadə formasından və üsulundan asılı olmayaraq yaradıcılıq fəaliyyətinin nəticəsi olan bütün elm, ədəbiyyat və incəsənət əsərlərinin qorunmasına hüquqi baza yaradır və hər hansı yaradıcılıq nəticəsini qorumaqla yaradıcı şəxslərə mövzu, janr və forma seçimində tam azadlıq, müstəqillik imkanı yaratmış olur. Bir sözlə, Konstitusiyaya əsasən ölkəmizdə intellektual mülkiyyətin qorunmasına böyük zəmanət verilir. Bundan əlavə burada öz ə ksini tapmış maddələr bir sıra yeni qanunlarla konkkretləşdirilir və inkişaf etdirilir. Bu baxımdan 5 iyun 1996-cı ildə qəbul edilmiş "Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu Qanun Azərbaycan Respublikası ərazisində elm, ədəbiyyat və incəsənət ə sərlərinin (müəlliflik hüququ), habelə ifaların, fonoqramların, efir və ya kabel yayımı təşkilatlarının, verilişlərinin (əlaqəli hüquqlar) yaradılması və istifadəsi ilə ə laqədar yaranan münasibətləri tənzimləyir. Qanun 5 bölmə və 47 maddədən ibarətdir.
Azərbaycan Respublikasının iştirakçısı olduğu beynəlxalq müqavilələrdə müəyyən edilmiş qaydalar bu Qanunla müəyyən edilmiş qaydalardan fərqli olduqda beynəlxalq müavilənin qaydaları tətbiq edilir.
"Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar haqqında" qanunun 3-cü maddəsində tətbiqi sahəsi əks olunmuşdur. Belə ki, Qanunun müddəaları aşağıdakılara şamil edilir:
1) Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan və ya Azərbaycan Respublikası ə razisində daimi yaşayış yeri olan fiziki şəxsin, yaxud Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi üzrə hüquqi şəxsin müəlliflik hüququna və ya əlaqəli hüquqlara malik olduğu elm, ədəbiyyat və incəsənət əsərləri, ifalar və fonoqramlar; 52
2) Azərbaycan Respublikası ərazisində ilk dəfə dərc edilmiş (buraxılmış) elm, ə dəbiyyat və incəsənət əsərləri və ya fonoqramlar. Əsər və fonoqram Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda ilk dəfə dərc edildikdən (buraxıldıqdan) sonra 30 gün keçənədək Azərbaycan Respublikası ərazisində dərc edildikdə Azərbaycan Respublikasında da ilk dəfə dərc edilmiş (buraxılmış) sayılır;
3) Azərbaycan Respublikası ərazisində ilk dəfə edilmiş ifalar, yaxud bu maddənin ikinci bəndinin müddəalarına uyğun surətdə qorunan fonoqrama yazılmış ifalar, yaxud fonoqrama yazılmamış, lakin yayım təşkilatının bu maddənin dördüncü bəndinə uyğun surətdə qorunan verilişinə daxil edilmiş ifalar;
4) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi üzrə hüquqi şəxs sayılan və verilişlərini Azərbaycan Respublikası ərazisində yerləşən ötürücülərin köməyi ilə həyata keçirən yayım təşkilatlarının verilişləri;
5) Azərbaycan Respublikası ərazisində olan memarlıq əsərləri; 6) Azərbaycan Respublikasının iştirak etdiyi beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq qorunan digər elm, ədəbiyyat və incəsənət əsərləri, ifalar, fonoqramlar vəyayım təşkilatlarının verilişləri.
7) Azərbaycan Respublikasının ərazisində Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq, elə əsərlərə və əlaqəli hüquqlar obyektlərinə qorunma tətbiq edilir ki, mənşə ölkəsində həmin obyektlər üçün müəyyən edilmiş qorunma müddətləri bitməmiş olsun. Azərbaycan Respublikasının ərazisində müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqların qüvvədə olma müddəti mənşə ölkəsində müəyyən edilmiş qorunma müddətlərindən çox ola bilməz;
8) bu Qanunun müddəalarıAzərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq vəya qarşılıqlı prinsiplər əsasında Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları ilə yanaşı, əcnəbilərə və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə də şamil edilir.[13]
"Müəlliflik hüququ və əlaqəli hüquqlar haqqında" qanunda müəlliflik hüququnun obyekti, müəlliflik hüququnun obyekti olan əsərlər, müəlliflik hüququ ilə qorunmayan obyektlər, müəlliflik hüququnun yaranması, şərikli əsərlərə müəlliflik Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|