Microsoft Word hazir h.?24 Автосохраненный doc
Yüklə 2,17 Mb. Pdf görüntüsü
|
__________________________________________ 89 Bax, siz bizim hava limanından danışdınız. Mən onu 1981-ci ildə, respublikanın rəhbəri olarkən tikdirməyə başlamışdım. Sonra Azərbaycandan getdim. Moskvada işləyərkən, üstəlik, Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini kimi nəqliyyata kuratorluq etdiyimə görə bu işi nəzarətdə saxlayırdım və tikinti müəyyən dərəcədə irəliləyirdi. Sonra onu tamamilə dayandırdılar. Mən reşpublikaya rəhbərliyə 1993-cü ildə qayıtdım və gördüm ki, bütün bu işlər dayandırılıb, uçulub-dağılır. Başladığım işi axıra çatdırmaq istəyirdim, amma vəsait yox idi. Lakin işlər qaydaya düşəndən, biz vəsait əldə etməyə başladıqdan sonra mən hava limanının tikintisi ilə məşğul oldum. İndi bu, beynəlxalq dərəcəli hava limanıdır. Bakının yuxarı, dağlıq məhəlləsinin abadlaşdırılmasına dair də belə baş planım vardı və o, bu gün də var. Tikinti planı belə idi: biz köhnə evləri uçuracaq, onların yerində isə uca müasir yaşayış binaları və inzibati binalar tikəcəyik. Müəyyən işlər görməyə başlamışdıq, amma sonra bütün bunlar yarımçıq qaldı. İndi, bazar iqtisadiyyatı dövründə isə biz həmin məhəllələri abadlaşdırmaq imkanını xarici sərmayadarlara vermişik. Onlar rahatlığı olmayan köhnə evlərin dəyərini sahiblərinə ödəyir, onlara başqa yerlərdə mənzillər alır, tikinti üçün yerləri boşaldır və orada evlər ucaldırlar. Açığını deyim ki, bu işlər də uğurla gedir. Ancaq o illərdə də yeni binalar tikilirdi. Məsələn, şəhərin indi sizinlə olduğumuz hissəsi və vaxtilə Kirov parkı adlandırılan parkadək olan yuxarı hissəsi də bir vaxtlar Bakının ucqarı sayılırdı, oraya Çəmbərəkənd deyirdilər və bu, hündür kənd mənasını verirdi. Burada da çoxlu köhnə evlər vardı. Çəmbərəkənddən yuxarıda, Kirov parkının olduğu, indi isə Şəhidlər xiyabanı - Yanvar faciəsi qurbanlarının uyuduqları xiyabanın yerləşdiyi ərazi isə qəbiristan idi. 30-cu illərdə bu qəbiristanı dağıdıb, yerində park saldılar. Parkla şəhərin mər-
__________________________________________ 90
kəzi hissəsi arasında köhnə evlər vardı. Burada işlədiyim illərdə mən sakinləri köçürməli odum, özü də harasa deyil, mikrorayonlara köçürdük, biz orada yaxşı evlər tikirdik. Adamlar razı idilər, çünki köhnə evlərdə, iki otaqda yeddi- səkkiz adam yaşayırdı, biz isə orada onlara iki-üç mənzil verirdik. Biz gördüyünüz bu binaları köhnə evlərin yerində tikmişik. Məsələn, indi bizim olduğumuz binanın yerləşdiyi bu sahədən təxminən 500 ailə köçürmüşdük. Onları köçürdükdən sonra biz partiyanın Mərkəzi Komitəsi üçün bina tikdirdik, indi bu, Prezident sarayıdır. Belə ki, mən buna şadam. Yaxud, siz «Gülüstan» sarayını görmüsünüzmü? Onun ucaldıldığı yerdə də əvvəllər adamlar çox ağır şəraitdə yaşayırdılar. Mən oraya bir dəfə getdim, ikinci dəfə getdim - adətən, bazar günlərində o yerlərə baş çəkirdim. Mən evlərin bir-birinə yapışdığı bu dar küçələrdə görünən kimi, əvvəla, mənə baxmaq üçün, ikincisi isə, öz şikayətlərini bildirmək üçün çoxlu adam axışıb gəlirdi. Soruşdular ki, biz nə vaxtadək belə ağır şəraitdə yaşayacağıq? İndi «Gülüstan» sarayının olduğu yerdən biz 900 ailə köçürdük. Bu, o illərdə olmuşdur. Belə misallar çoxdur. Yaxud, misal üçün, bizdə Respublika sarayı var - bu, Moskvadakı qurultaylar sarayı kimidir. O yerdən biz min ailə köçürdük. 1972-ci ildə sarayı tikdik, şükürlər olsun, 30 ilə yaxındır ki, respublikaya xidmət edir. Belə misallar olduqca çoxdur. O vaxtlar imkanımız vardı. Yəni, dövlət vəsaiti vardı və kim ondan maksimum səmərəli istifadə edə bilirdisə, o da tikib-yaradırdı. Sovet İttifaqının büdcəsindən bizə buraxılan dövlət vəsaitindən biz məhz bu baxımdan maksimum səmərəli istifadə edirdik. İndi isə Belə dövlət tikintisi üçün imkan yoxdur. Buna ehtiyac da yoxdur. Çünki özəl strukturlar evlər, binalar tikirlər. Məsələn, Milli Bankı götürək. Onun özü pul qazanır, binasını da özü tikdirmişdir. Dövlət bir qəpik də ayırmamışdır - çünki bu qədər vəsaiti yoxdur. Amma bu bina lazım idi. Yeri gəl- __________________________________________ 91
mişkən, bundan əvvəl Beynəlxalq Bank da özünə bina tikdirmişdir. Yəni, bu işin mexanizmi belədir. Özü də bütün bunlar respublikamızın çox ağır bir dövr keçirdiyi şəraitdə baş verir. Ərazimizin 20 faizi erməni silahlı birləşmələri tərəfindən işğal olunmuş, işğal edilmiş bu torpaqlardan bir milyon insan qovulub didərgin salınmışdır. Onlar çadırlarda yaşayırlar. Bir çoxu burada, tələbə yataqxanalarında, məktəb binalarında, çox ağır şəraitdə yaşayır. Bu, birincisi, ikincisi isə, onların çoxu işləmir. Biz gərək onları dolandıraq. Bax, belə bir şəraitdə biz hər iki işi görə bilirik. Bunun sirri nədədir? Sadəcə olaraq, iqtisadi islahatları səmərəli aparmaqdadır. Səmərəli islahatlar müxtəlif respublikalarda müxtəlif cür həyata keçirilir. Mən keçmiş Sovet İttifaqı respublikalarını nəzərdə tuturam. Biz irəli qaçmamışıq, amma çox geri də qalmamışıq. Sadəcə olaraq, bu işə planlı surətdə, daha ağıllı yanaşmışıq və yanaşırıq. Buna görə də bizdə iqtisadi islahatlar öz nəticələrini verir. Bizdə torpaq tamamilə kəndlilərə verilmişdir və kənd təsarrüfatı məhsulunun 98 faizini özəl sektorun hesabına əldə edirik. Yeri gəlmişkən, bu il kənd təsərrüfatı məhsulu istehsalı 6 dəfə artmışdır, 1993-cü ildən, yəni buraya gəldiyim vaxtdan bəri biz hər gün çörək problemi ilə məşğul olurduq. Nə etməli, unu, taxılı haradan almalı? Çörək üçün növbəyə dayanırdılar. Ət problemə çevrilmişdi. İndi bizdə ət problemi yoxdur, ət bizdə hər yerdən ucuzdur. Nəyə görə? Ona görə ki, özəl sektorda mal-qaranın sayı o vaxtlar dövlət sektorunda olduğuna nisbətən çoxalmışdır. Vəssalam. Əlbəttə, islahatları müxtəlif cür aparmaq olar. Hesab edirəm ki, biz onları daha səmərəli aparırıq. Mənə xoşdur ki, BAM-çılar məni xatırlayırlar. BAM mənim həyatımın ən parlaq dövrlərindən biri olmuşdur. Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini, Siyasi Büronun üzvü kimi Moskvada işlədiyim dövrdə bir çox sahələrə, o cümlədən
Yüklə 2,17 Mb. Dostları ilə paylaş:
|