__________________________________________
285
demokratikləşdirilməsi, bazar iqtisadiyyatının inkişaf etdirilməsi
və ölkələrimizin hamısında mövcud olan bütün nöqsanların
aradan qaldırılması üçün Rusiyanın həyata keçirdiyi xəttin
müəyyən dərəcədə dəstəklənməsi demikdir. Demokratikləşdirmə
və bazar iqtisadiyyatı sahəsində Rusiyanın həmişə - keçmişdə
də, bu gün də bizə nümunə olduğunu nəzərə alaraq ümid edirik
ki, indi bu proseslər daha uğurla inkişaf edəcəkdir.
Əvvəlki bütün iclaslarla müqayisədə, mən dövlət başçılarının
indiki qapalı iclasından daha çox məmnunluq duydum.
Həqiqətən, demokratiklik, sərbəst fikir mübadiləsi mühiti
yaradılmışdı. O qədər də çox sənəd qəbul etməsək, müzakirə
üçün hazırlanmış bəzi sənədləri imzalamasaq və ya qabul
etməsək də, həm MDB-nin fəaliyyəti ilə bağlı, həm də
beynəlxalq xarakterli bir çox məsələlər barəsində olduqca
səmərəli fikir mübadiləsi apardıq. Ümidvaram ki, bu görüşü
dönüş nöqtəsi adlandırmaq olar, əlbəttə, bir şərtlə ki, MDB
rəhbərliyindəki bu cür ruh, bu cür mövqe, bu cür demokratizm
bundan sonra da davam və inkişaf etdirilsin.
Əlbəttə, bu cür şəraiti bütün dövlət başçıları yaratmışdılar,
çünki fəallıq çox idi. Bunun uçün şəraiti, imkanları isə yeni
sədrimiz yaratmışdı, buna görə mən ona şəxsən minnətdaram.
Vladimir Putin ( Rusiya Federasiyası prezidenti vəzifəsini
icra edən): Sağ olun, Heydər Əliyeviç.
Mətbuatın diqqətini buna cəlb etmək istəyirəm ki, bütün
MDB ölkələri ilə əməkdaşlıq Rusiya üçün mütləq öncül
istiqamət olub, indi də belədir və gələcəkdə də belə olacaqdır!
Mütləq öncül istiqamət! Biz bu münasibəti birlik çərçivəsində
çoxtərəfli əsasda da inkişaf etdirməyə hazırıq, bunu regional
əsasda da etməyə hazırıq. Bunun səbəbi aydındır. Belə ki,
keçmiş Sovet İttifaqı məkanında milyonlarla rus yaşayır,
milyonlarla adam rus dilini ana dili hesab edir, onlar rus
mədəniyyəti ilə bağlıdırlar. Bu aydındır.
__________________________________________
286
Bütün bunlarla yanaşı, - bu gün biz hətta qabaqcadan
planlaşdırılmış diskussiya çərçivəsindən kənara çıxaraq bu
barədə də kifayət qədər ətraflı danışdıq, - bildirdik ki, istehsal,
təsərrüfat, iqtisadi əlaqələrimizi dəstəkləmək və inkişaf etdirmək
lazımdır. Azad ticarət zonası üzrə diskussiya da məhz bu
səbəbdən yarandı. O, birgə işimizin planında nəzərdə
tutulmamışdı.
Mənə elə gəlir ki, biz əməkdaşlığımızın bəzi prinsipial
əsaslarının başa düşülməsində həqiqətən irəliləmişik. Bildirdik
ki, MDB yaradılarkən çoxları bu təşkilata keçmiş Sovet
İttifaqının qalığı kimi, Sovet İttifaqından qalmış təzahür kimi
baxırdılar, guya bu təzahür ona görə meydana gəlmişdi ki, bir
tərəfdən, dezinteqrasiya ilə bağlı mənfi proseslər sarıdan
narahatlıq vardı, ölkələrimizin xalqlarını arxayın etmək lazım
idi, digər tərəfdən, bu prosesin bütün iştirakçıları kəskin dönüş
hərəkətlərinə bəlkə də hazır deyildilər. Bunu da açıq etiraf
etmək lazımdır.
Bu gün aydındır ki, postsovet məkanında azad, tamamilə
müstəqil dövlətlər yaranmışdır və bu baxımdan Müstəqil
Dövlətlər Birliyinin rolu da xeyli dərəcədə dəyişir. O, vəhid
dövlət çərçivəsində olduğumuz dövr ərzində yaxşı, ən yaxşı nə
vardısa, onların hamısını qoruyub saxlamağa kömək edən
mexanizmə çevrilməlidir. Belə imkanlar da var. Onlar əsasən
bundan irəli gəlir ki, bu cür tələbat var və biz bu tələbatın
ödənilməsi mexanizmləri haqqında danışdıq.
Mən sizin diqqətinizi buna cəlb etmək istərdim ki, işin
gedişində təhlükəsizlik məsələlərinə xeyli fikir verildi. Bu da
təsadüfi deyildir. Sovetlər İttifaqı parçalandıqdan sonra bəzi
mərkəzlərdə, - Özbəkistan prezidenti bu gün bu barədə kifayət
qədər inandırıcı şəkildə danışdı, - bəzi xarici mərkəzlərdə belə
bir xülya yarandı ki, postsovet məkanında zəif yerlər əmələ
gəlmişdir və burada beynəlxalq terrorizmin və ekstremizmin ən
müxtəlif formaları və növləri fəal inkişaf edə bilər.
__________________________________________
287
Aydın başa düşülür ki, bizim buna haqqımız yoxdur və onlara
heç bir imkan verməyəcəyik. Heç bir imkan. Bizim birgə
səylərimiz fəal, qətiyyətli və səmərəli olacaqdır. Birgə
səylərimiz Qırğızıstana qarşı lap bu yaxınlarda müşahidə
etdiyimiz sui-qəsdlə əlaqədər indiyədək göstərilmiş səylərə
nisbətən daha səmərəli olacaqdır. Məhz buna görə elə
danışıqların istisnasız olaraq bütün iştirakçıları terrorizmə və
ekstremizmə qarşı, mütəşəkkil cinayətkarlığa qarşı mübarizə
üzrə birgə dövlətlərarası məqsədli proqram hazırlanmasının və
bu proqram çərçivəsində vahid antiterror mərkəzi yaradılması
imkanlarının nəzərdən keçirilməsinin zəruriliyi barədə
Qazaxıstan prezidentinin hazrlanmış qərarlar çərçivəsindən
kənara çıxan təklifini dəstəklədilər. Biz bir sıra ölkələrin silahlı
qüvvələrinin bu ilin yazında Özbəkistan və Qırğızıstan
ərazisində birgə təlimlər keçirmək niyyətini bəyəndik.
Təlimlərdə beş dövlətin silahlı qüvvələri iştirak edəcəklər.
Sözümün sonunda bildirmək istərdim ki, Rusiya
nümayəndəsinin MDB Dövlət Başçıları Şurasının sədri
seçilməsi İnteqrasiya proseslərində Rusiyanın rolunun etirafı
deməkdir. Odur ki, bu qərara görə bütün həmkarlarıma öz şəxsi
minnətdarlığımı ifadə etmək istəyirəm. Mən bunu qapalı iclasda
demişəm və zənnimcə, mətbuat qarşısında da demək doğru
olardı ki, birlik dövlətlərinin liderləri simasında biz böyük
dövlət fəaliyyəti və ictimai fəaliyyət təcrübəsinə malik insanları
görürük və onların məni sədr vəzifəsinə seçmək barədə
Rusiyanın xeyrinə olan qərarı şəxsən mənim üçün böyük
şərəfdir. Onlara çox sağ olun deyirəm.
Robert Koçaryan (Ermənistan prezidenti): Hörmətli dostlar,
hamının dediyi kimi, bu iclasın xüsusiyyəti gündəliyin və
reqlamentin çərçivəsindən çox-çox kənara çıxan açıq söhbət
getməsindədir. Əlbəttə, hesab edirəm, buna Rusiya prezidentinin
vəzifəsini icra edən Vladimir Putin istiqamət verdi. Zənnimcə,
biz hamımız istərdik ki, hər bir iclasda mə-
Dostları ilə paylaş: |