Microsoft Word informatika cavab az docx

 

24.  nformasiyanın daxiletmə qurğuları. 

Klaviatura. Ümumiyyətlə,klaviatura- eyni zamanda həm giriş həm, də idarə 

qurğusudur.Fərdi kompüterin yarandığı gündən bu günə qədər,demək olar 

ki,lkaviaturanın xarici görünüşü və strukturu dəyişməmişdir.Lakin,1995-ci 

ildə,Windows əməliyyat sisteminin yaradılması ilə əlaqədar olaraq,bizim adət 

etdiyimiz 101-düməli qurğu 104/105 düyməli qurğu ilə əvəz olunmuşdur.Yeni 

ə

məliyyat sisteminin imkanlarını həyata keçirmək üçün 3 yeni xüsusi düymə əlavə 

edilmişdi.Ənənəvi olaraq,kompüterdə mövcud olan bütün düymələr 2 qrupa 

bölünürlər: 

- Hərf-rəqəm qrupu kompüterə informasiyanı daxil etmək üçündür. 

- Funksional düymələr qrupu hər hansı bir əməliyyatın yerinə yetirilməsi 

məqsədilə kompüterə uyğun əmrin verilməsi üçündür. 

Aşağıda mətn redaktoru rejimi üçü həmin düymələrin funksiyaları verilib: 

F1, Enter, Esc, Caps Lock, Shift, Page Up, Page Down, Backspace, Del,  ns, 

Home, End, Tab, PrintScreen, Windows-düymələri, Əlavə düymələr. 

Skaner vasitəsilə kompüterə mətnləri,şəkiləri,cizgiləri və digər qrafiki 

informasiyanı daxil etmək olur.Ən geniş yayılmiş 2 tip skaner mövcuddur: 

ə

l ilə işləyən (hand-held) vəstolüstü (deskop).Əl ilə işləyən skaner yığcam qurğu 

olub,kifayət qəər çevikdir və bir yerdən başqa yerə aparmaq nöqteyi nəzərdən 

yararlıdır.əsviri daxil etmək üçün skaneri təsvirin səthi üzrə ilə sürüşdürmək 

lazımdır. Skanerin mətni əhatə etdiyi eni 4 düyüm (10 sm) olur,uzunluğu isə 

program təminatı ilə məhdudlaşır. 

Qrafiki planşet (digitayzer) 

Skanerdə olduğu kimi,qrafiki planşet də 2 əsas parametrlə xarakterizə olunur: işçi 

sahənin ölçüsü və seyrəklik qabiliyyəti. Planşetin ölçüsü standart makina səhifəsi 

olan A4 –dən böyük qəzet formatına qədər ola bilər. Bu halda skanerlərdən fərqli 

olaraq,planşetlərdə ölçülərin daha zərif  bölgüsü mövcuddur.Buna görə də, sadəcə 

olaraq , təkcə ölçülərin yox,planşetin işçi sahəsinin dəqiq ölçüsünə də fikir vermək 

lazımdır.Adətən bu ölçü dyümlərlə ( 1 dyüm = 2,56 sm olur – məsələn,(6x8) dyüm 

= (15x21) sm ) olur. 

Web-kamera 

Web-kamera vasitəsilə  nternetə videotəsvirlər çıxarılır. Web-kamera vasitəsilə 

ötürülən təsvirin seyrəklik dərəcəsi 640x480 nöqtə olur. Web-kamera ilə ötürülən 

videotəsvir o biri kompterin ekranında 320x200 nöqtələr şəklində kiçik pəncərədə 

görünəcəkdir. 

 

25. Xarici yaddaş qurğuları. 

1,44 Mb tutuma malik olan elastik (floppy) diskə alternativ olaraq,bu günkü gündə 

bir çox CD-R və CD-RW kimi disklər də mövcuddurlar. DVD-disklər yarandıqdan 

sonra isə, istifadəçilərə elə gəldi ki,bir kompüterdən digər kompüterə 

informasiyanın köçürülmə problemi bir dəfəlik həll olunmuş oldu. Lakin bu belə 

---

olmadı. Çünki, CD-R və ya CD- RW disklərini kompüterlərdə 100% oxumaq 

mümkün idisə, informasiyanıyazmaq isə kompüterlərdə ancaq 30-40 % mümkün 

idi.DVD qurğularına gəldikdə isə, burada vəziyyət daha da pis idi – DVD-ROM 

qurğuları ilə yalnız 5-10% kompüterlər təchiz olunmuşsa, informasiya yazan DVD 

qurğuları ilə yalnız 5-10% kompüterlər təchiz olunmuşlar. Bu o demək idi ki, bu 

sahədə hələlik heç bir standart mövcud deyildi.Bizim üçün daha vacib bir 

parametr- informasiya tutumudur: 

-

  Disketin tutumu – 1,44 Mb; 

-

  Kompakt-diskin tutumu – 190-700 Mb; 

-

  DVD – diskin tutumu – 4,7 Qb. 

Bu disklərin tutumları arasında olan fərqə fikir verin və bundan başqa 4,7 

Qb-dan sonra boşluqdur.Bu sahədə artıq praktik nəticələr əldə edilmiş və aşağıda 

baxılan disk qurğuları meydana gəlmişdir. 

Fləş-yaddaş. Bu kiçik qurğular  2001-ci ildə yaradılmışdır. Bu 

informasiya üçün “mobil kontyner” xidmətini göstərir. Fləş-yaddaşda 32 Mb-dan 

10 Qb-a qədər informasiya saxlanıla bilər. Fləş-yaddaşın tutumu ildən-ilə 

artdığından və qiyməti aşağı düşdüyündən, onlara tələbat həddindən,onlara tələbat 

həddindən artıq artmışdır. Fləş-yaddaş üstün cəhəti- çəkisinin az olması , böyük 

dayanıqlıq və standarta malik olmasıdır. Fləş-yaddaşı adi USB portuna daxil 

etməklə,saniyədə 1-8 Mb sürətlə istənilən informasiyanı köçürmək və ya oxumaq 

mümkün olur. 

Fləş-yaddaş kartları. Bu kartlar müxtəlif formatlara malik olub 

pleyerlərdən tutmuş cib kompüterləri və fotoaparat qurğusuna qədər müxtəlif  

müxtəlof mobil qurğularda istifadə olunurlar.Buraya aşağıdakı yaddaş kartları 

daxildirlər: 

-

  Compakt Flash; 

-

  MicroDrive sərt diski; 

-

  Secure/Digital(SD)/Multimedia Card (MMC) 

-

  xD( eXtreme Digital); 

-

  Memory Stick. 

 

26.  nformasiyanın çıxış qurğuları. Printerlər. 

Printer. Printer informasiyanı kağıza çap edən qurğudur.Bütün çap 

qurğuları iş prinsipinə görə “zərbəli” (impact) və “zərbəsiz ” (non-impact) olurlar. 

Matris tipli zərbəli printerlər. Bu printerlərin iş prinsipi ona əsaslanmışdır 

ki,bütün mümkün olan işarələr bu və ya digər üsulla kağız üzərinə köçürülən ayrı-

ayrı nöqtələr toplusu vasitəsilə təşkil olunurlar.Bu cür üsulla işləyən çap qurğuları 

çox geniş yayılmışdır.Həmin printerlər kifayət qədər çap keyfiyyəti,ucuz 

materiallarla (rəngləyici lent və kağız) işləməyi təmin edir,həm standart formatlı 

vərəqlərdən,həm də rulon tipli kağızlardan istifadə etməyə imkan verir.Mənfi 

cəhəti onun səsli olmasıdır.Printrin başlığı 9,18 və ya 24 iynəli ola bilirlər.Printerin 

modelləri arasında həm geniş karetkalı (A3-formatı),həm də ensiz karetkalı 

---