Microsoft Word Kitab-2 cbs doc

59
istiqam td  yaradıcılıq t liminin formala mı  ilk t crüb si lazımi 
elmi-praktik yeniliy   d  malik olmamı dır.
übh siz, mühazir ,
seminar v  s. kimi d rs formaları g l c kd   d  öz  h miyy tini 
qoruyub saxlamalıdır. Eyni zamanda, bu cür d rsl rin diskusiya, 
“d yirmi masa”, söhb t, i güzar oyunlar formatında keçirilm si 
faydalı ola bil r. Biz, bel  dü ünürük ki, problemin xüsusi 
h miyy tini n z r  alaraq, bu sferada jurnalist kadrlarının
hazırlanması v  ixtisaslarının artırılması prosesi öyr nil n konkret 
situasiyanı h yata maksimum yaxınla dırma a imkan ver n
texniki t lim vasit l ri il  möhk ml ndirilm lidir”. 
(26)
T ssüf ki, jurnalistl r bu tip mövzulara  ks r hallarda s thi
yana ır, problemin mahiyy tini subyektiv mülahiz l ri il
saslandırma a çalı ırlar. N tic d , milli münasib tl rl , milli m -
s l l rl  ba lı probleml r  qeyri-obyektiv mövqed n yana ılır, bir 
sıra reallıqlar v  tarixi gerç klikl r t hrif olunur. Bel  hallara bir 
çox K V-d  tez-tez rast g lm k olur. Bu mövzulardan biri d
multikulturalizmdir. 
Multikulturalizm ümumb
ri varlı ın inki afının sasların-
dan biridir. Öt n
srl rl  müqayis d  bu gün multikulturalizm 
termini bir q d r f rqli m na da ıyır. M d ni b rab rliyin t min 
edilm sind , tolerantlı ın inki afında mühüm rol oynayan 
multikulturalizm sivilizasiyalar arasında dialoqu gücl ndirir, tarixi 
gerç klikl r  siyasi yox, elmi prizmadan baxma ı qar ıya qoyur, 
ayrı-seçkiliyin qar ısını alır, n tic d   f rqli m d niyy tl ri t msil 
ed n xalqların sülh  raitind  birg ya ayı ına müsb t t sir göst rir.
Müst qilliyin ilk ill rind  b zi mill tçi qrupların f alla ması
n tic sind  ölk d  ciddi probleml r ya anırdı. Respublikada 
ya ayan xalqlarla ba lı uydurulan b zi neqativ m s l l r  milli 
don geyindirm k c hdl ri a ır v  sarsıntılı n tic l r verm kd  idi. 
B zil ri milli  lam tl r  gör  siyasi partiya yaradaraq xam x yallar 
al min  qapıldılar, amma bununla kifay tl nm y nl r ictimai-
siyasi tarazlı ı pozma a, eyni zamanda, do ma torpaqlarımıza göz 
dik n, onu i al ed n erm ni t cavüzkarlarına qar ı mübariz y
qalxmaq üçün yumruqlanmı  gücümüzü parçaladaraq xeyli 

---

60
z ifl tdil r. N tic d , Az rbaycan  xalqının q hr manlıq tarixi 
s lnam sin  a rılı-acılı s hif l r dü dü.
Bu probleml rin qism n aradan qaldırılması m qs di il
Az rbaycan Respublikası Prezidentinin 16 sentyabr 1992-ci il tarixd
imzaladı ı “Az rbaycan Respublikasında ya ayan milli azlıq, azsaylı
xalq v  etnik qrupların hüquq v  azadlı ının qorunması, dil v
m d niyy tinin inki afı üçün dövl t yardımı haqqında” F rmanının
iki b ndi (9, 10), m hz, bu kateqoriyadan olan insanların
m tbuatından v  m tbuata çıxı  imkanlarından b hs edir:  
9. Az rbaycan Respublikasının Dövl t M tbuat Komit si
azsaylı xalqların dill rind   t dris, sor u-m lumat v   b dii
d biyyatın buraxılı ına diqq t yetirsin. 
Ölk mizd  milli münasib tl r üzr  respublika  h miyy tli
dövri m tbuat orqanının olmamasını n z r  alaraq, bütün xalqların
h yat v  yaradıcılı ını, m yini, m n vi dünyasını i ıqlandırmaq, 
dil v   m d niyy tl rinin yayılmasına dövl t yardımı göst rm k
m qs dil  Az rbaycan Respublikası Prezidentinin mill tl rarası
münasib tl r üzr  mü avir xidm tinin n zdind  “Elin s si” adlı iri 
ölçülü h ft lik respublika q zeti buraxılsın.
10. Dövl t Televiziya v  Radio Verili l ri
irk ti Az rbay-
canda ya ayan azsaylı xalqların v  etnik qrupların d biyyatını,
folklorunu,
m k v   h yatını i ıqlandıran teleradio proqramları
t kil etsin, habel , talı   v  kürd dill rind  “Respublika yenilik-
l ri”, yerli radioqov a ı il  azsaylı xalqların dill rind  günd lik
verili l r getm sini t min etsin. 
(27)
F rmanda aparıcı elmi-t dqiqat v  ali t hsil mü ssis l ri
qar ısında Az rbaycanda  ya ayan bütün xalqların q dim kökl ri-
nin, tarixi inki afının, dil v
d biyyatının t dqiqinin t min edil-
m si üçün semitologiya, antik dill r, qafqaz ünaslıq kafedra v
öb l rinin açılması, q dim etnosların tarixi v   m d ni irsini 
ara dırma a qadir olan müt x ssisl rin hazırlanması v  s. v zif l r
qoyulmu dur.
Eyni zamanda, aidiyy ti qurumlara azsaylı xalqların s n t-
karlı ını, b dii pe karlıq v  özf aliyy t yaradıcılı ını, q dim
s n tl rini ya atma a, milli m d niyy t m rk zl rind  kitabxana-

---

61
ların, b dii özf aliyy t kollektivl rinin, xalq inc s n ti studiyaları
v  emalatxanalarının yaradılmasına yardım göst rilm si bar d
tap ırıqlar verilmi dir.
F rmanda, h mçinin, bu prosesd  kütl vi informasiya vasit -
l rinin yeri, rolu v   f aliyy t istiqam tl rini mü yy n ed n
müdd alar da öz  ksini tapmı dır. Ölk mizd  bütün xalqların h yat
v  yaradıcılı ını, m yini, m n vi dünyasını i ıqlandırmaq, dil v
m d niyy tl rinin inki afına v  yayılmasına dövl t yardımı göst r-
m k m qs dil  yeni kütl vi informasiya vasit l rinin yaradılması
m qs d uy un hesab edilir.
Bu F rmanın müdd aları Az rbaycan Respublikası Preziden-
tinin 18 iyul 2005-ci il tarixli 260 saylı F rmanı il  mü yy n lav
v   d yi iklikl r edildikd n sonra daha f al
kild   h yata
keçirilm y  ba lanmı dır.
(28)
Az rbaycan Respublikası Konstitusiyasının 47-ci, 48-ci, 49-
cu, 58-ci v  59-cu madd l rind  Az rbaycan Respublikası razi-
sind  ya ayan  xsl rin "Fikir v  söz azadlı ı", "Vicdan azadlı ı",
"S rb st topla maq azadlı ı", "Birl m k hüququ" t sbit edilmi -
dir. H min qanunlarda  xsin etnik m nsubiyy tind n asılı olaraq, 
h r hansı bir m hdudiyy t n z rd  tutulmamı dır.
Bu gün Az rbaycanda ya ayan etnik icmaların dilind  15, rus 
dilind  is  30-dan çox q zet v  jurnal n r olunur. Telekanallarda 
milli azlıqların etnik m d ni h yatı, etnoqrafiyası bar d  münt z m
materiallar hazırlanır. Milli azlıqların sıx ya adı ı bölg l rd  is  yerli 
teleradio kanalları f aliyy t göst rir. Bu bar d  kitabın növb ti – 
“Multikultural media” hiss sind  daha geni  m lumat verilir.
H r hansı bir c miyy td  bütün xalqların özün m xsus milli-
m n vi d y rl rinin inki afında v  qar ılıqlı sur td  z nginl m -
sind  bu c miyy td ki bütün sosial-siyasi institutların, xüsusil  d
kütl vi informasiya vasit l rinin rolu böyükdür v  onların üz rin
xüsusi v zif l r dü ür: “Bizim fikrimizc , K V-in bu istiqam td
f aliyy ti ayrıca, h m d  fundamental elmi ara dırmaların obyekti 
olmalıdır. Problemin aktuallı ı v  h ssaslı ı n z r  alınaraq, K V-
in sözüged n sah d   f aliyy ti il  ba lı aparılacaq t dqiqatların,
söyl nil c k elmi-praktik diskursların, h tta, adi mülahiz l rin v

---