Microsoft Word Kitab111 Восстановлен
dedi ki: “Mən Nadimin nəvəsi Şahin Abdullayevlə uzun
Yüklə 2,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
7
dedi ki: “Mən Nadimin nəvəsi Şahin Abdullayevlə uzun müddətdir ki, dostluq edirəm. Hər zaman özümün yeni qəzəllərimi onun üçün oxuduqda çox diqqətlə qulaq asar və fikrə gedərdi. Çox düşünürdüm ki, qəzəliyyata olan bu maraq Şahin müəllimdə haradandır. Bir dəfə söhbət əsnasında o, dedi ki, mənim babam da şair olub. Amma təəssüflər olsun ki, əsərləri tam şəkildə çap olunmayıb. Bu işdə mənə yardımçı ol. Mən bu işi sənə həvalə etməyi ona məsləhət bildim”. Mən bu barədə filologiya elmləri doktoru Möhsün Nağısoylu ilə məsləhətləşməyi qərara aldım. Möhsün müəllim mənə filologiya elmləri doktoru Əsgər Qədimovun tərtib etdiyi kitabı verdi (Hüseyn Nadim Naxçıvani. Seçmə şeirlər. Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, Bakı, 1993). Yeri gəlmişkən, kitabın həcmcə kiçik olmasına və burada əsasən şairin qəzəllərinə yer verilməsinə baxmayaraq, Nadim yaradıcılığı haqqında ilkin məlumatı əldə etmək baxımından əhəmiyyətlidir.
* * * AMEA
Məhəmməd Füzuli
adına Əlyazmalar İnstitutunda Nadimin iki dəftərdən ibarət əlyazması qorunub saxlanılır. B‐7792 şifrəsi altında saxlanılan əlyazmanın cildi kartondur. Ümumi dəftərə təhriri xətlə köçürülmüşdür. Həcmi 104 vərəqdən ibarətdir. Ölçüsü 16,5x23,5 sm‐dir. 1a‐dan 17b‐yə qədər olan hissə səliqəli nəsx xəttilə qara mürəkkəblə yazılmışdır. Növhələr ardıcıllıqla sıralanmışdır. Əvvəldən təxminən 10‐15 səhifə düşmüşdür. Bəzi növhələrə müxtəlif xətlərlə düzəlişlər edilmişdir. Əlyazmada 134 növhə və sinəzən, payi‐minbər, minacat, qəsidə və çavuşi yer almışdır. Bəzi növhələrə başlıq verilmiş, 8
əksəriyyətində isə sadəcə sinəzən yazılmışdır. Səkkiz növhə natamam, bir növhə isə təkrardır. Nadimin digər əlyazması B‐1241 şifrəsi altında saxlanılır. Ümumi dəftərə təhriri xətlə yazılmış olan bu əlyazmanın da cildi kartondur. B‐7792 şifrəsi altında saxlanılan dəftərin davamıdır. Bu əlyazmada 141 növhə, qəsidə, payi‐minbər, müstəqil əfrad (bunlar orijinalda dübeyt adı altında verilmişdir) yer almışdır. Həcmi 149 vərəq olan əlyazmanın ölçüsü 17,5x22,2 sm‐dir. Burada da növhələr ardıcıllıqla sıralanmışdır. 10 növhə natamam, bir neçə növhə təkrar getmişdir. Bunlardan başqa, Nadimin nəvəsi Şahin Abdullayev bizə atası mərhum Məhəmməd Abdullayev tərəfindən kiril əlifbasına çevrilən və makinada çap olunmuş dəftərləri təqdim etmişdir. Dəftərlərdən biri mərhum Məhəmməd Abdullayevin kiril əlifbası ilə yazdığı
əlyazmadır. Ümumilikdə, makinada yazılmış növhələrin sayı 62‐dir. Lakin bunların çox hissəsinin Nadimin orijinal əlyazma nüsxələrində mövcud olduğundan və növhələrin əksəriyyətində çoxlu səhvlərə yol verildiyindən tərtib etdiyimiz “Divan”a daxil etmədik. Bundan əlavə Əsgər Qədimovun tərtib etdiyi kitaba düşməyən bəzi qəzəlləri də “Divan”a daxil etdik. Təəssüflə qeyd etməliyik ki, Nadimin qəzəllərinin orijinalı günümüzə gəlib çatmamışdır. Bu səbəbdən biz mərhum
Məhəmməd Abdullayevin dəftərlərindəki qəzəllərdən istifadə etməli olduq. Biz Nadimin növhələrini hadisələrin ardıcıllığı ilə sıraladıq. Növhələrə başlıq verərək öz qəhrəmanlarının dili ilə təqdim etdik. Qəzəlləri də divan ədəbiyyatı qaydalarına uyğun olaraq əlifba sırası ilə sıraladıq.
9
Mərhum Məhəmməd Abdullayevin arxivindəki dəftərlərdə olan növhə və qəzəllərdə çoxlu xətalar mövcud idi. Bu səhvlərin düzəldilməsində kitabın redaktoru, qəzəlxan‐şair Hacı Arif Buzovnalının zəhmətini xüsusi qeyd etmək lazımdır.
* * *
Hüseyn Nadimin həyat və yaradıcılığı haqqında ilk məlumatı “Şərq qapısı” qəzetində (27 mart 1947‐ci il) Əli Hüseynov adlı müəllif vermişdir. “Hüseyn Abdulla oğlu (Nadim)” adlı bu məqalədə Nadim haqqında qısa məlumat verilmişdir. Sonralar isə onun haqqında müxtəlif illərdə bir neçə məqalə çap olunmuşdur. Fərman Xəlilovun “Nadim” adlı məqaləsini (“Şərq qapısı”, 27 iyul, 1971‐ci il), Rasim Tağıyevin “Azərbaycan müəllimi” qəzetində (1 noyabr 1974) “Açılmamış səhifələrdə döyünən ürək” adlı məqaləsini, Əsgər Qədimovun “Hüseyn Nadim Naxçıvani” (“Şərq qapısı”, 23 may 1975‐ci il) adlı məqaləsini göstərmək olar. Nadimin ədəbi irsindən seçmə nümunələri ilkin olaraq filolofiya elmləri doktoru Əsgər Qədimov “Seçmə şeirlər” (Azərnəşr, 1993) adı altında kitabça şəklində çap etdirib oxuculara çatdırmışdır.
* * *
Hüseyn Abdulla oğlu Mehdiyev (Nadim) 1871‐ci ildə Naxçıvanın Nehrəm kəndində anadan olmuşdur. İlk təhslini mollaxanada alan Hüseyn, sonra Cəlil Məmmədquluzadənin dərs dediyi məktəbdə oxumuşdur. Təəssüflə qeyd etməliyik ki, atası vəfat etdiyinə görə erkən yaşlarından böyük bir ailənin qayğısını çəkən Hüseyn maddi ehtiyaclar üzündən təhsilini yarımçıq qoymaq məcburiyyətində qalmışdır. Lakin Yüklə 2,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|