Microsoft Word Kıyı yl malzeme Yapım Kontrol Bakım 20-05. doc

 
 
54
Genel dolgu işleri: 
 
Dolgu taramadan çıkacak malzeme, Kontrol Mühendisinin uygun gördüğü bir mahalden 
temin edilecek ariyet dolgu malzemesi veya ocak artığı kategorilerine ayrılmamış taş veya 
ocaktaki kategori fazlası malzeme ile tabaklar halinde serilmek, gerekirse sulamak ve 
sıkıştırmak suretiyle teşkil edilecektir. 
 
Bütün dolgu işlerinde sonradan yapılacak drenaj, kaplama, tesisat vs. gibi işler gözönüne 
alınarak dolgu üst kotları buna göre saptanacaktır. Dolgu üst kotlarında oturmalardan sonra  
tolerans 5 cm dir.  
 
Mevcut zemin kotları, Yüklenici işyerini teslim aldığı zaman bir kereye mahsus olmak üzere 
kesin olarak röperlere bağlanmak suretiyle kontrollükle birlikte saptanacaktır. Dolgu üst 
kotlarındaki tolerans 5 cm dir 
 
Mevcut zemin kotları, yüklenici işyerinin teslim aldığı zaman bir kereye mahsus olmak üzere 
kesin olarak röperlere bağlanmak suretiyle kontrollukla birlikte saptanacaktır. Dolgu 
hesabında bu kotlar esas olarak alınacaktır. Rıhtımlar ve dalgakıranların arkasındaki 
anroşman ve tıkama dolguları yapıldıktan sonra alınan kesin kesitler dolgu hesabı için esas 
kabul edilir.  
 
Ayrıca yapılacak dolgu miktarları, dolgu yapılacak yerlerdeki ölçmelerle saptanır. 
 
Dolgu hesabı net hacim üzerinde yapılır. Zeminde veya dolgu malzemesindeki oturmalar 
dikkate alınmaz.  
 
Yüklenici, kendi çalşma programı gereği olarak herhangi bir yerde dolgu malzemesi deposu 
yaparsa bunu sürmek için yapacağı masraf karşılığı ayrıca bir bedel ödenmez.       

---

 
 
55
 
2.5. Taş Dolgu Dalgakıranlar ve Tahkimatlar  
 
Dalgakıranların yapımında kullanılacak yöntemler dalgakıranın çeşidine göre değişir. 
Ülkemizde en çok kullanılan dalgakıran yapılarının yapım esasları bu başlık altında 
anlatılacaktır.  
 
Dolgu İşleri (Çekirdek, Filtre ve Koruma Tabakaları) 
 
Dalgakıran ve tahkimat anroşmanı plan ve projelerde gösterilen şekil ve boyutta belirtilmiş 
olan kategorideki taşlardan oluşacaktır. Taşdolgu dalgakıranlar genellikle taşocaklarından 
alınan değişik boyutlardaki kayalarla yapılır. Kayaların seçiminde malzeme bölümünde 
verilen  şartlara uygun kayalar kullanılacaktır. Kaya ocağının geliştirilmesinde ve patlatma 
metodunun seçiminde değişik boyuttaki kayaların elde edilebilmesi için özen gösterilmelidir. 
Plan yapılırken ocaktan yapım alanına kadar olan yollarda, taşıma, seçim ve işlemenin 
yapılması ve depo alanları dikkate alınacaktır.  
 
Projesine göre dalgakıran malzemesinin yerleştirilmesi doğrudan kamyonlarla malzemenin 
dökülmesi veya vinçler yardımıyla yerleştirilmesiyle yapılır. Yapının yerine ve özelliğine göre 
denizdende dalgakıran inşaatı yapılabilir. Doğrudan doldurmada malzemenin segregasyona 
uğraması mümkündür, iri parçalar altta ve küçük parçalar da üstte kalarak homojen olmayan 
bir yapı oluştururlar. 
 
Karadan yapılan dolgu işlerinde yapının yapım sırasında dalga etkisi altında erozyonuna 
uğraması kaçınılmaz olur. Bütün bu dezavantajlara rağmen karadan yapılan yapım ekonomik 
olması nedeniyle tercih nedenidir.  
 
Herbir tabakanın yüzü ortalama olarak projede belirtilmiş olan yüzeyden; 2 tona kadar olan 
kategorilerde ± 0.5 m den; 2 ton dan yukarı kategoriler için ± 0.75 den fazla fark 
etmeyecektir. Bir önceki tabaka iskandillerle kontrol edilmeden ve Kontrol Mühendisi 
tarafından uygun görülmeden diğer tabaka yapılmayacaktır. Kontrol Mühendisi toleransla 
kesitin büyümesine izin vermeyecek önlemleri yükleniciye aldıracaktır.  
 
Dalgakıran ve tahkimat gibi anroşman inşaatında takip edilecek yol, dalgaların etkisi ile 
anroşman profilleri dışına sürüklenmesini önleyecek ve uyumlu bir ilerlemeyi kapsayacak 
şekilde Kontrol Mühendisi ve Yüklenici tarafından birlikte seçilecek ve gerekli durumlarda 
İdare tarafından esasları tespit edilerek onaylanacaktır. 
 
Koruma tabakası ile filtre tabakası arasında planda mesafe 10 m den fazla olmamalıdır. 
Koruma tabakasında kullanılacak birey taş  ağırlıkları ortalama taş  ağırlığından %50 fazla 
olacaktır.  
 
Çekirdek  
 
Çekirdek doğrudan malzemenin kamyonlarla denize dökülmesi ile yapılır.  Genellikle 
malzemenin düzgün olarak yerleştirilmesi için buldozer kullanılır. Bu işlemlerin yapılabilmesi 
için dalgakıran genişliği ve yüksekliği için minimum limitler olmalıdır. Araçların hareket 
kabiliyetinin sağlanabilmesi ve dalgaların etkilerinden korunabilmeleri için bu gereklidir. 
Malzemeyi getiren kamyonların gövde üzerinde hareket edebilmeleri için iri parçaların 
arasına ince parçalar yerleştirilebilir.  
 
Çekirdek malzemesi vinçler yardımı ilede yerleştirilebilir. Projesine bağlı olarak taşların 
yapımı denizdende yapılabilir.  

---

 
 
56
Bu yöntemlerden en ekonomik olanı karadan kamyonlarla yapılan yerleştirmedir. Karadan 
yapılacak yerleştirmede çekirdek tabakasının yüksekliği su seviyesinin en az 1 m üstünde 
olmalıdır. Bölgelere göre çekirdek tabakasının su seviyesinden yüksekliği idarenin görüşü 
alınarak belirlenecektir. Karadan yerleştirme durumunda elde edilebilecek dalgakıran 
çekirdeğinin kenar eğimi 1:1.25 ten daha az olamayacağından, dalgakıranın daha eğimli 
olması istendiğinde vinç yada mavna ile yerleştirme yöntemi kullanılmalıdır.  
 
 
Çekirdek tabakasının genişliği inşaat yöntemine ve İdarenin görüşü alınarak belirlenecektir. 
(en az 5 m genişlik alınabilir) 
 
Dalgakıran çekirdek malzemesinin tümüyle karadan atılması halinde malzeme segregasyonu 
olup bütün taşların tabanda ince malzemenin üstlerde kalacağı düşünülmeli ve gerekli 
önlemler alınmalıdır. En doğru inşaat yöntemi çekirdek malzemenin yapılabilecek yere kadar 
deniz dökümüyle ve geri kalanının karadan yapılmasıdır. 
 
Filtre Tabakası 
 
İkincil filtrenin yapımı dalgakıran kesitinin boyutlarına uyulabilmesi için daha hassas yapım 
tekniklere uyulması gereklidir. Çekirdek tabakası gibi kamyonlarla getirilen malzemenin 
denize dökülmesi ile yapılabilir fakat malzeme dökülmesinden sonra vinçler yardımı ile 
kesitin gerektirdiği boyutlara uyum sağlaması için düzeltmeler yapılacaktır. Bu aşamada 
uygun kapasitede vinç veya vinçler kullanılacaktır. 
 
Denizden yapılan dolgu işlemleri için ise yapının gerektirdiği toleranslara göre mavna ve vinç 
seçimi yapılacaktır.  
 
Palye ve Koruma Tabakası 
 
Bu yapıların hepsinde halatla calışan vinç kullanılacaktır. Kullanılacak malzemenin 
boyutlarına göre vinç seçilmesi ve seçilecek vincin boyutlarına görede platform genişliğinin 
sağlanması gerekir. Ayrıca vinç hızı ve vincin malzemeyi kaldırma hızı ve yapım hızını 
etkileyen faktörler olduğu için, işin süresinde tamamlanması için göz önünde bulundurulması 
gerekli etmenlerdendir. 
 
Denizden yapılan yapım için yüzer vinçler kullanılacaktır. Hava koşulları ve dolaylı olarak 
denizdeki dalga koşulları gözönüne alınarak iş programı yapılacaktır. Yüzer vinç operasyonu 
sırasında vinçin yatay yüke maruz kalmaması için, barçın maksimum eğimi 
sınırlandırılmalıdır. Dalgakıran inşaatında 2 ton ve üzerindeki malzemeler mutlaka vinç ile 
yerleştirilmelidir. 
 
Dalgakıran Koruma Tabakasında Kullanılacak Beton Blokların Üretimi 
 
Maksimum anroşman boyutu limitli olduğu için koruma tabakasında kaya yerine projesine 
göre beton bloklar da kullanılabilir Beton blokların üretiminde dikkat edilmesi gerekli 
önlemler, büzülmeden dolayı oluşabilecek çatlakların önlenmesi, deniz suyunun klor ve sülfat 
iyonları içermesinden dolayı kullanılacak çimentoda yeteri kadar uçucu kül ve silis dumanının 
kullanılması ve betonarme demiri kullanılmasıdır. Başka bir yöntem olarak (eğer yukarıdaki 
önlemlerin alınması üretim maliyetini artırıyorsa) beton blokların boyutlarını büyütmek olabilir. 
 
E sınıfı betondan üretilecek olan dalgakıran koruma betonu betoniyer tarafından 
karıştırılacak ve düzgün yüzeyli betonlanmış bir alanda çelik kalıplar kullanılarak 
dökülecektir. Kullanılacak çelik kalıpların kalınlığı en az 5 mm olacak ve kolay takılıp sökülme 
için gerekli donanıma sahip olacaktır.  
 

---