2
SPIS TREŚCI
Część pierwsza. PLATOŃSKA TRADYCJA FILOZOFICZNA (POJĘCIA
LUB RELACJE
PRZEDMIOTEM METAFIZYKI).................................................................................................................. 4
l.
Przed Platonem i Platon ............................................................................................................................ 4
2.
Atomy lub idee początkiem relacji ........................................................................................................... 5
3.
Neoplatonizm jako odmiany ujęć w tradycji platońskiej .......................................................................... 7
3.1.
Plotyn ................................................................................................................................................. 7
3.2.
Św. Augustyn ..................................................................................................................................... 8
3.3.
Pseudo-Dionizy Areopagita ............................................................................................................... 8
3.4.
Jan Szkot Eriugena............................................................................................................................. 9
3.5.
Awicenna ........................................................................................................................................... 9
3.6.
Spinoza, Kant, Hegel........................................................................................................................ 10
3.7.
Stanowiska współczesne .................................................................................................................. 11
4.
Jednia lub Bóg początkiem drabiny bytów ............................................................................................. 13
4.1.
Dialektyka ........................................................................................................................................ 13
4.2.
Apofatyka......................................................................................................................................... 14
4.3.
Hierarchia bytów.............................................................................................................................. 15
5.
Zredukowanie bytów do relacji mocy..................................................................................................... 16
6.
Konsekwencje uznawania pojęć i relacji za przedmiot metafizyki......................................................... 18
6.1.
Monizm ............................................................................................................................................ 18
6.2.
Pierwotność możliwości................................................................................................................... 20
6.3.
Gnozeologizm .................................................................................................................................. 21
6.4.
Aksjologizm ..................................................................................................................................... 22
6.5.
Transcendentalizm ........................................................................................................................... 24
7.
Niedokładności filozoficzne w tradycji platońskiej ................................................................................ 27
Część druga. ARYSTOTELESOWSKA TRADYCJA FILOZOFICZNA (BYT JAKO ISTOTA
PRZEDMIOTEM METAFIZYKI)................................................................................................................ 29
l.
Postępowanie badawcze wynikające z zakwestionowania tradycji platońskiej...................................... 29
2.
Sposób uzyskiwania twierdzeń o istocie bytu......................................................................................... 32
3.
Konsekwencje uznania możności za wyjściową i pierwszą przyczynę wewnętrzną istoty .................... 36
4.
Połączenie wątków neoplatońskich z arystotelizmem ............................................................................ 42
4.1.
Historyczne utożsamienie tekstów neoplatońskich z tekstami Arystotelesa .................................... 42
a)
Konsekwencje metafizyczne ..................................................................................................... 42
b)
Wydarzenia historyczne ............................................................................................................ 44
4.2.
Dominowanie tematu przyczyn zewnętrznych................................................................................. 46
a)
Aspekty historyczne .................................................................................................................. 46
b)
Problem stwarzania ................................................................................................................... 48
c)
Natura świata............................................................................................................................. 50
4.3.
Redukcja przyczyn wewnętrznych do materii.................................................................................. 53
5.
Niedokładności filozoficzne w tradycji arystotelesowskiej .................................................................... 54